Mỗi mùa mưa lũ tràn về, con đường đến trường của thầy, cô giáo ở xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị lại dài thêm bởi phải mất đến 2-3 lần đi đò giữa dòng nước lũ mênh mông. Có cô giáo bế con thơ mới 6 tháng tuổi, cùng mẹ vượt lũ vào bản; có thầy giáo cả tháng trời ở lại giữa núi rừng để cắm bản, giữ lớp "gieo chữ".
Trên hành trình cắm bản dạy học ở Yên Hợp, Ón, Mò O Ồ Ồ đã có nhiều câu chuyện về nghị lực, tình người và sự tận tâm không mệt mỏi của những người thầy, người cô nơi vùng cao Quảng Trị.
Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thượng Hóa nằm giữa 3 bản Ón, Yên Hợp, Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình trước đây, nay là xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị. Con đường từ trung tâm xã vào tới trường phải vượt qua thung lũng Hung Trâu. Mùa mưa, thung lũng này biến thành hồ nước trong xanh, rộng mênh mông, đường vào bản làng bị ngập rất sâu. Hành trình đến với trường lớp, bản làng của thầy, cô giáo nơi đây lại xa hơn khi phải đi qua 2-3 lần đò vượt lũ, có khi phải ở lại bản cả tháng trời.
5 năm cắm bản ở Yên Hợp, cô giáo Đinh Thị Thu Hằng, giáo viên lớp ghép 2, 3 trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thượng Hóa trải qua không biết bao lần vượt lũ ở thung lũng Hung Trâu để vào trường. Năm 2020, cô Hằng lần đầu tiên vào cắm bản, cũng là lúc cô có con nhỏ chỉ mới 6 tháng tuổi. Vào một đêm tháng 10, trời mưa như trút, nước đổ về thung lũng Hung Trâu chia cắt đường sá, cô lập bản làng. Cô Hằng lại cơm đùm, gạo bới, vượt lũ đi vào bản, theo sau là mẹ cô ẵm theo đứa con nhỏ cùng vượt lũ vào trường để ở lại cùng cô Hằng.
Cô giáo Hằng tâm sự, lúc đó con còn quá nhỏ, cô phải vào bản ở lại cả tháng trời nên không thể để con nhỏ ở nhà, xa mẹ quá lâu. Trên chiếc đò tròng trành, mấy mẹ con vượt qua 3 điểm ngập lụt an toàn đến bờ bên kia, nhờ dân bản chở xe máy vào trường. Năm đó, thung lũng Hung Trâu ngập đến 24 ngày, Hằng và con ở lại điểm trường cả tháng. Đến nay, con của cô Hằng đã lớn có thể gửi về nhà cho ông bà, nhưng hành trình vượt lũ vào bản làng của vẫn tiếp tục. Năm nào cũng vậy, cứ mưa lớn thì đường vào trường bị ngập sâu; thầy, cô giáo lại vượt lũ vào với học sinh. Cô giáo Đinh Thị Thu Hằng lo lắng, mỗi lần mưa lũ, con đường vào với học sinh ơ bản làng như xa hơn, đi lại vất vả hơn khi phải qua nhiều lần đò.
“Muốn tới trường thì thầy, cô phải qua 2 chặng đò, lúc mưa bão thì ở đâu cũng bị ảnh hưởng nên khi vào bản rất lo lắng cho ở nhà vì các giáo viên trẻ đa số có con nhỏ ở nhà, phải sắp xếp công việc gia đình ổn thỏa, gửi con cái cho ông bà để yên tâm cắm bản cả 1 tuần. Thầy cô vào bản sẽ mang theo gạo, thức ăn đủ cho 1 tuần, có những ngày thiếu thức ăn thì thầy cô nhờ những người bán hàng rong đưa vào”, cô Đinh Thị Thu Hằng chia sẻ.
Nhiều ngày nay, mưa rừng kéo dài, thỉnh thoảng thầy giáo Cao Ngọc Sơn, trường Tiểu học và trung học cơ sở Thượng Hóa lại nhìn xuống những con suối gần trường, tâm trạng lo âu. Đợt này mưa to, thung lũng Hung Trâu mà ngập thì các thầy, cô phải ở lại bản lần thứ 4 trong tháng để dạy học. Dạy học ở đây mà ruột gan nóng bừng, không biết ở nhà lũ lụt thế nào. Hơn 10 năm cắm bản Yên Hợp dạy học là không biết bao lần thầy Sơn vượt lũ vào với học sinh.
Mưa gió, trời rét và nước lũ dâng là những thử thách lớn đối với trách nhiệm của các thầy, cô giáo vùng cao. Thầy Cao Ngọc Sơn kể lại, nhiều trận lũ lớn, bão to mất điện, cả bản làng tối om, các thầy, cô lại phải chong đèn, thắp nến để nấu cơm, sinh hoạt và chuẩn bị bài giảng cho ngày mai.
Theo Thầy Sơn, có những trận lũ gây cô lập đến 3 tuần lễ, cuộc sống của thầy, cô ở lại bản rất vất vả, hết gạo, hết thức ăn, nhiều khi phải cải thiện bữa ăn bằng rau rừng: “Hành trình gieo chữ cho con em đồng bào dân tộc thiểu số vùng này, mỗi năm đều có những trận ngập lụt, nhiều nhất là 4 lần phải vượt 4 lượt đi đò để vào trường, vào bản. Đi đò rất vất vả và nguy hiểm, phải mặc áo phao, vận chuyển xe máy lên đò, trời mưa tầm tã ướt át. Chúng tôi động viên nhau cố gắng vượt lũ vào bản, tận tình với học sinh. Khi đã vào được bản làng rồi thì sắp xếp gác lại công việc gia đình để bám trường, bám lớp, bám bản để dạy học cho con em vùng đồng bào dân tộc thiểu số”.
Để vào bản làng người Rục ở xã Kim Phú chỉ có con đường duy nhất nối từ đường Hồ Chí Minh vào đây. Con đường này có điểm thung lũng Hung Trâu ngập sâu từ 2-3m, cô lập 3 bản Yên Hợp, Ón và Mò Ô Ồ Ồ. Mùa mưa lũ, chính quyền xã điều động 2 chiếc đò đưa đón thầy, cô vượt lũ vào dạy học.
Thầy Phan Thế Dũng, Hiệu trưởng trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thượng Hoá, tỉnh Quảng Trị cho biết, trường này có 3 điểm trường, trong đó điểm trường chính đóng tại bản Yên Hợp, 2 điểm còn lại đóng tại bản Ón và bản Mò O Ồ Ồ. Năm học 2025 – 2026, trường có gần 150 học sinh ở 2 cấp học, đều là con em của tộc người Rục, người Sách, thuộc dân tộc Chứt. Đoạn đường vào trường thường ngập sâu và chia cắt giao thông nên toàn bộ giáo viên đã chủ động bám bản, ở lại trường để vừa đi vận động học sinh tới lớp, vừa lên lớp giảng dạy. Nhiều thầy, cô giáo vào bản rồi, nửa đêm nghe tin con nhỏ ở nhà đau ốm, muốn ra lại nhưng không thể, suốt đêm thao thức không ngủ được. Những lúc như thế, phải đợi đến sáng, nhà trường linh động cho giáo viên nghỉ buổi dạy, liên hệ ở xã chuẩn bị đò chở giáo viên ra đưa con đi viện, sắp xếp công việc ở nhà để kịp theo đò vào lại điểm trường.
Thầy Phan Thế Dũng tâm sự, đường sá cách trở, các thầy, cô vào cắm bản phải ở lại cả tuần, ăn ở, sinh hoạt trong nhà nội trú. Chuyện vượt lũ đến trường rất nhiều nguy hiểm, lắm lúc trời đổ mưa, đường trơn trượt, có thầy cô bị té ngã, ướt hết sách vở, áo quần và giáo án.
“Những ngày mưa lũ cô lập không có đường vào trường, chúng tôi liên hệ chính quyền xã, đồn biên phòng để huy động thuyền của xã, thứ 2 đầu tuần chở giáo viên vào trường, cuối tuần chở giáo viên trở về nhà. Chúng tôi chuẩn bị tư trang, hành lý, gạo cơm thức ăn để vào trường, cắm bản, làm tốt công tác giáo dục, thực hiện tốt nhiệm vụ của năm học đề ra, không để học sinh bị chậm tiến độ dạy và học”, thầy Phan Thế Dũng chia sẻ
Câu chuyện giáo viên đến trường trong mùa mưa lũ ở vùng cao tỉnh Quảng Trị đã minh chứng sống động cho tinh thần vượt khó, sự tận tâm của thầy, cô giáo và sự đồng hành, hỗ trợ của địa phương. Để chủ động ứng phó với mưa lũ chia cắt dài ngày, xã Kim Phú đã xuất cấp 2 tấn gạo hỗ trợ bà con đồng bào Rục tại các bản cũng như hỗ trợ thầy cô giáo cắm bản.
Ông Hoàng Tự Quốc Hùng, Chủ tịch UBND xã Kim Phú, tỉnh Quảng Trị cho biết, địa phương đã cử lực lượng trực tại vị trí ngập lụt, trang bị áo phao, ghe thuyền để hỗ trợ giáo viên vào bản, giúp người dân từ bản ra trung tâm xã khi có tình huống xảy ra như có người ốm đau, tai nạn, sản phụ cần đi bệnh viện.
“Các thầy cô thường xuyên phải đi thuyền vào bản, để thấy được sự tích cực, tâm huyết của thầy cô vùng khó trong việc đưa con chữ vào bản và xóa mù chữ cho đồng bào dân tộc thiểu số. Thầy cô vào ở lại bản điều kiện ăn ở rất khó khăn nếu ngập lụt chia cắt quá dài ngày, có khi đến cả tháng. Xã cũng bố trí gạo ở trong bản để cho bà con cũng như sẵn sàng để hỗ trợ thầy cô cắm bản”, ông Hoàng Tự Quốc Hùng cho hay.
Nguồn tin: vov.vn
