Pù Luông được ví như một Tây Bắc thu nhỏ của xứ Thanh bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, là một trong những điểm du lịch hút khách bậc nhất tại địa phương này trong những năm qua nhờ có cảnh đẹp mê đắm lòng người.
Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (thuộc địa phận hai huyện Bá Thước và Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa) được thành lập năm 1999, với tổng diện tích hơn 17.000 ha. Được thiên nhiên ưu ái, Pù Luông được các nhà khoa học đánh giá là một trong những Khu bảo tồn thiên nhiên có giá trị lớn về khoa học, kinh tế xã hội và du lịch sinh thái - nơi có hệ sinh thái núi đá vôi thấp duy nhất ở miền Bắc Việt Nam với những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn hàng ngàn năm tuổi.
Pù Luông nằm ở phía Tây Bắc và cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 130 km, cách Hà Nội khoảng 150 km, đường đến Pù Luông dù đi từ hướng Hà Nội hay Thanh Hóa đều rất thuận tiện. Theo tiếng gọi của đồng bào Thái, Pù Luông có nghĩa là ngọn núi cao nhất trong vùng. Với vẻ đẹp hoang sơ, mê mẩn lòng người, Pù Luông đang trở thành một điểm du lịch "phượt" độc đáo thu hút rất nhiều bạn trẻ và du khách nước ngoài.
Với khí hậu quanh năm mát mẻ, Pù Luông là nơi trải nghiệm, nghỉ dưỡng hết sức thú vị. Những thửa ruộng bậc thang, núi rừng hoang sơ cùng nếp nhà giản dị nép mình bên sườn đồi từ lâu đưa Pù Luông trở thành "miền đất hứa" của khách du lịch. Đến với Pù Luông, ta được hòa mình vào thiên nhiên phóng khoáng, ngủ trong những căn nhà sàn, tách biệt hẳn với thế giới hiện đại.
Được thời tiết ưu ái nên du khách có thể đến đây vào bất cứ mùa nào trong năm để tận hưởng không gian mát mẻ, quanh năm sương mù bao phủ ở một số bản vùng cao. Nhưng, trong năm đến Pù Luông đẹp và hấp dẫn nhất là vào khoảng tháng 6 và tháng 10, khi đó lúa trên các thửa ruộng bậc thang chín vàng. Những thửa ruộng lúa ngả vàng, nặng trĩu hạt điểm tô cho thảm xanh Pù Luông vẻ đẹp trù phú, yên bình và thơ mộng.
Đặc biệt, Pù Luông còn có tiểu khí hậu mát mẻ tại vùng Cao Sơn (tên gọi chung của ba bản Son, Bá, Mười) thuộc xã Lũng Cao; thôn Hiêu xã Cổ Lũng (huyện Bá Thước) với những đỉnh núi cao gần 2.000 m so với mặt nước biển, quanh năm mây mù bao phủ được ví như một Sa Pa thu nhỏ. Nhiệt độ trung bình năm ổn định từ 18-22 độ. Có những mùa đông nhiệt độ của Cao Sơn xuống dưới 5 độ C, thậm chí có cả tuyết rơi. Nơi đây khá biệt lập với bên ngoài nên còn lưu giữ nhiều tập tục của người Thái cổ. Nhà sàn vẫn giữ nguyên dấu ấn truyền thống, mang đậm nét đặc thù chưa bị ảnh hưởng kiến trúc hiện đại.
Những năm gần đây, nhằm thu hút khách du lịch, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng rất nhiều khu nghỉ dưỡng hiện đại nhưng vẫn hài hòa với tự nhiên. Các khu nghỉ dưỡng được xây dựng theo mô hình sinh thái là một trong những điểm đến hấp dẫn của giới trẻ. Tới Pù Luông, ta có thể tận hưởng nhiều trải nghiệm thú vị như: Chèo thuyền trên suối, đi bè tre trên sông, leo núi qua các bản làng truyền thống và những ruộng bậc thang, tham quan khu guồng nước khổng lồ, thác nước tự nhiên, hang động kì vĩ…
Trên hành trình khám phá Pù Luông, ta có thể ghé thăm thác Hiêu, thác Muốn, Kho Mường... Nếu đi vào thứ 5 hoặc chủ nhật, ta sẽ được tham gia phiên chợ Phố Đòn với nhiều nét đơn sơ, mang đậm chất vùng cao phía tây Thanh Hóa. Phố Đòn là tên gọi khu chợ có từ thời Pháp tại xã Lũng Niêm, huyện Bá Thước, là nơi giao thương hàng hóa và gặp gỡ của đồng bào các dân tộc Kinh, Mường, Thái các xã quanh vùng cùng người dân ở các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn… (tỉnh Hòa Bình).
Một điểm nhấn để Pù Luông hấp dẫn du khách là những món ngon dân dã của người dân bản địa như: Đặc sản vịt Cổ Lũng, gà đồi, lợn mán nướng, măng đắng, ốc núi, cơm lam, nộm hoa chuối rừng… Đến đây, du khách sẽ được thưởng thức món canh đắng, được nấu với lòng gà, heo… Loại canh này ăn rất đắng, nấu từ một loại lá rừng, ai chưa từng ăn sẽ thấy rùng mình, nhưng khi đã thưởng thức, hương vị đắng ngọt khiến bạn còn nhớ mãi.
Những hình ảnh đẹp của Pù Luông - vùng đất được ví như Sa Pa của xứ Thanh:
