Được thưởng thức, khám phá những món ăn ngon, nhất là đặc sản địa phương, là điều mà đa số du khách đều mong muốn trong chuyến hành trình du lịch của mình. Tuy nhiên, dù xác định được vai trò của ẩm thực trong các hoạt động du lịch nhưng văn hóa ẩm thực Quảng Trị vẫn chưa vươn lên thành sản phẩm du lịch đặc trưng để thu hút du khách trong và ngoài nước.
Bún hến Mai Xá, xã Gio Mai, huyện Gio Linh (Quảng Trị) đầu tháng 3/2021 lại một lần nữa lọt vào top 100 món ăn ngon nhất Việt Nam. Đây không phải là lần đầu tiên bún hến làng Mai Xá Chánh được gọi tên trong danh sách ẩm thực đặc sắc được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận. Tuy nhiên, từ món ăn ngon trở thành món ăn được biết đến rộng rãi thì vẫn là một câu chuyện còn quá nhiều khó khăn với người dân địa phương.
Trên thực tế, khách du lịch đến với Quảng Trị vẫn rất ít người biết đến món ngon dân dã, đặc trưng này. Hoặc nếu có nghe đến tên, để được thưởng thức cũng không hề dễ khi làng Mai Xá Chánh cách khá xa trung tâm thành phố Đông Hà. Bên cạnh đó, hiện nay, có quá ít cơ sở lưu trú đưa món ăn này vào thực đơn để phục vụ du khách. Chị Lê Thị Loan, chủ một quán kinh doanh món bún hến Mai Xá, ở xã Gio Mai, huyện Gio Linh, chia sẻ: “Mặc dù món bún hến Mai Xá đã trở thành một trong những món ăn ngon của Việt Nam nhưng hiện nay những người chế biến món ăn này tại địa phương vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn vì vùng nguyên liệu ngày một ít đi, lượng khách đến ăn tại quán cũng chủ yếu là khách quen và người ở địa phương. Mặt khác, quy mô hàng quán còn quá nhỏ để có thể đáp ứng tốt nhu cầu của khách du lịch”.
Không chỉ có bún hến Mai Xá mà trong năm 2021, tỉnh Quảng Trị còn có thêm cháo cá vạt giường Hải Lăng, nem chợ Sãi và chè vằng La Vang cũng là những món ăn, đặc sản được lựa chọn nằm trong top 100 món ăn, quà tặng đặc sản Việt Nam năm 2020-2021 do Tổ chức Top Việt Nam bình chọn. Điều này cũng cho thấy rằng, lợi thế về văn hóa ẩm thực Quảng Trị không thua kém gì các tỉnh, thành phố trên cả nước. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận thẳng thắn rằng, những món ăn đặc sắc của Quảng Trị vẫn chưa thực sự có chỗ đứng trong lòng du khách và cũng chưa đủ nổi tiếng để mỗi khi đặt chân đến Quảng Trị là khách du lịch phải tìm đến để thưởng thức.
Chị Trần Thị Huệ, một du khách đến từ tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Hầu như năm nào gia đình tôi cũng đến Quảng Trị vào dịp tháng 7 hoặc dịp hè. Bên cạnh việc tham quan, tìm hiểu các di tích lịch sử cách mạng, các danh lam, thắng cảnh của Quảng Trị, tôi cũng đã được thưởng thức rất nhiều món ăn ngon ở Quảng Trị và rất thích hương vị, cách chế biến của người dân địa phương. Tuy nhiên, có những món ăn là đặc sản Quảng Trị như bún hến Mai Xá, nem chợ Sãi thì thực sự tôi vẫn chưa hề biết đến. Tôi mong rằng, Quảng Trị sẽ xây dựng được những tour, tuyến du lịch gắn với ẩm thực đặc trưng của mỗi vùng miền để du khách có thể dễ dàng trải nghiệm khi đặt chân đến mảnh đất này”.
Bên cạnh đó, theo đại diện một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, trong đó có dịch vụ ẩm thực trên địa bàn tỉnh chia sẻ, món ăn ngon, hấp dẫn thực khách còn phụ thuộc vào sự giới thiệu, hay nói cách khác là câu chuyện thuyết minh về mỗi món ăn đó, từ ý nghĩa đến tác dụng của những đặc sản mà du khách được thưởng thức. Thực tế hiện nay, ở một số điểm đến, đôi khi các hộ kinh doanh ẩm thực hoặc bản thân chủ nhân các khu, điểm du lịch hay hướng dẫn viên đưa khách tới thưởng thức đặc sản ẩm thực còn chưa chú ý đến điều này.
Có thể khẳng định, văn hóa ẩm thực là yếu tố không thể tách rời của du lịch. Hoạt động ẩm thực không chỉ đáp ứng nhu cầu ăn uống cho khách du lịch mà còn tạo ra việc làm và mang lại thu nhập cho một bộ phận người dân địa phương, góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội của tỉnh ngày càng phát triển. Do đó, xây dựng sản phẩm du lịch một cách bài bản, sáng tạo, có sự liên kết và chú trọng đổi mới hình thức quảng bá sẽ giúp du khách có được nhiều trải nghiệm thú vị hơn. Muốn vậy, cần có cơ chế tạo chuỗi giá trị để sản phẩm văn hóa ẩm thực trở nên chuẩn mực từ nuôi trồng, sản xuất, chế biến đến phục vụ và thưởng thức. Tăng cường hơn nữa việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức đối với đội ngũ hướng dẫn viên về ẩm thực và văn hóa ẩm thực để mang đến những trải nghiệm thú vị cho khách du lịch. Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch, lữ hành xây dựng các tour khám phá ẩm thực cho du khách… Đặc biệt, cần tăng cường quản lý nhà nước về đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm trên địa bàn tỉnh; kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm trong các dịp lễ hội, thời điểm tổ chức sự kiện đông người...
Một tín hiệu đáng mừng trong mùa du lịch năm 2021, đó là ngành du lịch tỉnh sẽ tăng cường chiến dịch quảng bá về văn hóa ẩm thực địa phương đến với du khách trong và ngoài tỉnh thông qua những sự kiện du lịch, văn hóa ẩm thực được tổ chức một cách bài bản, quy mô. Đây cũng là cách để Quảng Trị từng bước khai thác thành công chuỗi giá trị từ sự kết hợp giữa du lịch, văn hóa và ẩm thực. “Vào đúng dịp Lễ hội Thống nhất non sông và khai trương mùa du lịch biển đảo năm 2021, Hiệp hội Du lịch tỉnh sẽ tổ chức hội thi Đầu bếp giỏi Quảng Trị lần thứ nhất với chủ đề “Nét độc đáo ẩm thực Quảng Trị” nhằm tìm kiếm những đầu bếp giỏi, góp phần quảng bá, gắn kết sản phẩm ẩm thực với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, để tạo không khí hoành tráng cho hội thi và phục vụ cho khán giả tham dự hội thi, check in, chụp hình cùng thần tượng, Hiệp hội Du lịch Quảng Trị sẽ mời 2 đầu bếp nổi tiếng của TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội về tham gia biểu diễn”, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Trị Phạm Công Vinh cho biết.
Việc sớm triển khai các giải pháp đầu tư cho ẩm thực không chỉ giúp du lịch Quảng Trị có sức hút nhiều hơn đối với du khách, thúc đẩy sự phát triển doanh thu dịch vụ, thực hiện tốt phương châm “nhà nhà làm du lịch, người người làm du lịch”, mà còn góp phần quảng bá, bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
