Vài năm trở lại đây, khi đời sống vật chất ngày càng ổn định, từ quan niệm “ăn Tết“” đang chuyển dần sang “chơi Tết“” thì việc chơi tranh ngày tết cũng bắt đầu có xu hướng quay về truyền thống khi đề tài về 12 con giáp ngày càng được nhiều họa sĩ quan tâm và theo đuổi. Với nhiều cách sáng tạo phong phú, đa dạng, những bức tranh sống động về các con giáp hàm chứa các thông điệp nhân sinh quan, thế giới quan sâu sắc, thể hiện sự ngưỡng vọng của con người trước cái đẹp cùng những ước vọng cho năm mới. Đây cũng chính là một cách dựa vào truyền thống để đến với những mục tiêu xa hơn, lâu bền hơn cho nghệ thuật tranh Tết cổ truyền Việt Nam.
Với nhiều cách sáng tạo phong phú, đa dạng, những bức tranh sống động về các con giáp hàm chứa các thông điệp nhân sinh quan, thế giới quan sâu sắc, thể hiện sự ngưỡng vọng của con người trước cái đẹp cùng những ước vọng cho năm mới. Đây cũng chính là một cách dựa vào truyền thống để đến với những mục tiêu xa hơn, lâu bền hơn cho nghệ thuật tranh Tết cổ truyền Việt Nam.
Đam mê với tranh Tết về 12 con giáp
Họa sĩ Trương Đình Dung (giảng viên môn Mỹ thuật, Trường CĐSP Quảng Trị) là người khá nổi tiếng trong giới hội họa bởi tài năng, sự lao động nghiêm túc và cách chiêm nghiệm cuộc sống sâu sắc.
Tranh của họa sĩ Trương Đình Dung khá độc đáo, mang một nét chấm phá riêng, bút pháp thể hiện đa dạng với sơn dầu, sơn mài và thủy mặc cho thấy niềm đam mê hội họa và sự tìm tòi, nghiên cứu không ngừng nghỉ của một nghệ sĩ đã tốt nghiệp Trường Đại học Nghệ thuật Huế, chuyên khoa sơn mài và tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành thủy mặc tại Đại học Cát Lâm (Trung Quốc).
Nhiều người nhận xét, tranh của họa sĩ Trương Đình Dung đa thanh, đa sắc, sinh động và mang hơi thở của sự sống đang chuyển động từng ngày.
Sau hơn 15 năm ấp ủ, họa sĩ Trương Đình Dung bắt đầu theo đuổi và sáng tác nhiều bức tranh về 12 con giáp từ năm 2017. Anh yêu thích vẽ các con vật với phong cách tạo hình hiện đại, mới mẽ, đa nhân cách.
Anh dường như đang “chơi” với những mảng màu tươi sáng, những gam nóng, lạnh, tương phản và sự đan - gài hợp lý, vừa phải của màu sắc, chất liệu để diễn tả, biểu đạt và gửi gắm những thông điệp ý nghĩa vào những bức tranh có đề tài là các con giáp.
“Dù đã sáng tác trên 1.000 tác phẩm về hình tượng 12 con giáp, nhưng tôi vẫn chưa khi nào cảm thấy bằng lòng bởi với tôi, đề tài này luôn có sự cuốn hút kỳ lạ, mang đến cho tôi nguồn cảm hứng sáng tác vô tận. Chính vì vậy, khi kết thúc cảm xúc ở tác phẩm này cũng chính là điểm khởi nguồn cho những rung động để sáng tác nên những tác phẩm khác”, họa sĩ Trương Đình Dung chia sẻ.
Bằng cách chọn lựa, nghiên cứu, tìm tòi những nét đặc trưng nhất của các con vật, họa sĩ Trương Đình Dung say mê sáng tác và cho ra đời nhiều tác phẩm chuyển tải được tinh thần cầu mong may mắn, an lành từ mùa xuân mới.
Những người yêu nghệ thuật không chỉ nhìn thấy mà còn có thể cảm nhận được đằng sau những bức tranh về 12 con giáp của họa sĩ Trương Đình Dung là cảm xúc tươi mới, khoan khoái, hào hứng nhưng không kém phần ý nhị, sâu sắc.
Thông qua hình tượng 12 con giáp được vẽ vào mùa xuân, họa sĩ đã truyền tải cho người xem một thế giới tinh thần đầy đủ sự ấm cúng, yên bình, yêu thương và tràn đầy sức sống.
Năm nào con vật ấy, nhưng theo chia sẻ của họa sĩ Trương Đình Dung, năm mới Quý Mão - 2023 là một năm đặc biệt đối với anh bởi anh cũng cầm tinh con mèo.
“Theo quan niệm cổ xưa, mèo tượng trưng cho sự khéo léo, linh hoạt, là loài động vật săn mồi điệu nghệ nhưng cũng vô cùng kiên nhẫn, cẩn thận. Được coi là linh thú cát tường, vì vậy tạo hình của loài mèo trong những bức tranh mà tôi vẽ luôn thể hiện được thần thái, sự gần gũi, gắn bó mật thiết của loài mèo với cuộc sống hằng ngày của con người”, họa sĩ Trương Đình Dung cho biết.
Từ tháng 10/2022 đến nay, anh đã cho ra đời nhiều tác phẩm về mèo, con vật tượng trưng cho năm mới Quý Mão, mỗi bức tranh luôn là một cảm xúc riêng biệt và duy nhất, khi là chú mèo e ấp bên khung cửa sổ đón chào ngày mới được thể hiện trên mặt giấy dó mỏng manh, thanh thoát; lúc rực rỡ, lung linh bên cạnh bếp lửa hồng; có khi lại nhu mì, đáng yêu bên dáng hình người thiếu nữ. Tất cả đều thể hiện được những đặc tính linh động, dễ thương, hiền hòa và sự gắn bó mật thiết của loài mèo với đời sống tinh thần của con người.
Chia sẻ về những dự định của mình trong thời gian tới, họa sĩ Trương Đình Dung cho biết sẽ thu xếp để tổ chức một triển lãm tranh với chủ đề “Mùa xuân, nói chuyện về 12 con giáp”. Đó vừa là cách để tạo dấu ấn cá nhân, vừa khơi gợi tình yêu của công chúng đối với dòng tranh đặc biệt này.
Thú chơi đẹp cần lưu giữ và phát triển
Nói về thú chơi tranh ngày Tết, họa sĩ Trương Đình Dung cho rằng, theo nếp xưa, sau ngày cúng ông Táo (23 tháng Chạp), người dân bắt đầu tất bật sắm sửa, trang hoàng ngôi nhà để đón Tết cổ truyền.
Cùng cành mai, cây quất, tranh ngày Tết là thứ không thể thiếu trong nếp văn hóa của nhiều gia đình người Việt. Tranh được lựa chọn treo trong ngày Tết mang nội dung tốt đẹp, cầu chúc cho gia chủ một năm phát tài, phát lộc, cuộc sống đủ đầy và vạn sự như ý.
Màu sắc rực rỡ trong những bức tranh Tết khơi gợi cảm giác mới mẻ, ấm cúng, rộn rã sắc xuân trong mỗi gia đình, đồng thời tranh Tết cũng là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh sâu sắc của người Việt.
Hầu hết các nghệ sĩ tạo hình đều vẽ tranh xuân, tranh con giáp vào dịp đầu năm như một cách khai xuân, chia sẻ cảm xúc, khát vọng cho một năm mới thành công.
Mỗi người một nét duyên, một chất liệu riêng để đưa vào tranh cái nhìn ý vị, hóm hỉnh về con giáp của năm mới. Những năm gần đây, tranh con giáp đương đại có nhiều người tiếp cận, tìm mua vào dịp Tết, trở thành phong trào sáng tác trong giới, kích thích thị trường mỹ thuật phát triển.
Các tác phẩm không chỉ giới hạn ở các dòng tranh dân gian mà mở rộng, hiện đại hơn cả ở đề tài và phong cách biểu hiện.
Nếu trước đây, việc vẽ tranh con giáp chỉ đơn thuần như món quà nhỏ tặng bạn bè thay lời chúc xuân thì nay, các họa sĩ vẽ tranh con giáp để tiếp nối, phát triển thành nét đẹp văn hóa, tạo nên một mảng đề tài, mảng tranh nghệ thuật phong phú.
Qua những bức tranh, các họa sĩ cũng gửi vào đó tâm tư, tình cảm và cả trăn trở của mình. Không ít người cầm cọ vẽ cho rằng, bây giờ, mỗi người Việt Nam nên giữ lại những giá trị tinh thần cốt lõi trong thói quen mua sắm Tết, để làm sống lại những giá trị văn hóa, trong đó có các tác phẩm hội họa.
Có thể nói, 12 con giáp biểu tượng cho năm mới, từ lâu đã là cảm hứng sáng tác cho các nghệ sĩ tạo hình đương thời.
Ban đầu chỉ là thú chơi, như một cách để khai bút đầu xuân, dần dần các họa sĩ đã tạo nên dòng tranh con giáp đương đại khác biệt, được ưa chuộng trong dịp Tết, có chỗ đứng trên thị trường, góp vào chuyển động tích cực của mỹ thuật Việt Nam.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
.
