Liên quan vụ Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố vụ án hình sự xảy ra tại Cơ quan cảnh sát điều tra (C44) Bộ Công an vì bán gỗ trắc tang vật, ngoài tướng công an Phan Văn Vĩnh, còn nhiều người của cơ quan pháp luật liên quan. Từ việc khởi tố vụ án, nhiều uẩn khúc của kỳ án này sẽ được đưa ra ánh sáng.
Vi phạm hành chính, nhưng lại khởi tố vụ án
Theo cáo trạng và diễn biến tại phiên tòa sơ thẩm lần thứ 4 thì, vào ngày 17.12.2011 Cty Ngọc Hưng làm thủ tục nhập khẩu lô hàng gỗ từ Lào vào Việt Nam qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo theo Tờ khai hải quan số 1505/NK/KD/BO33 gồm 535,800m3 gỗ trắc, trong đó 180,380m3 gỗ trắc xẻ, 39,964m3 gỗ trắc tròn và 315,456m3 gỗ trắc tròn tận dụng gốc cành ngọn. Cty này đã thực hiện việc kê khai nộp thuế GTGT số tiền 3.246.503.317 đồng. Sau đó, toàn bộ lô gỗ được Cty Ngọc Hưng xếp vào 22 container và lập thủ tục xuất khẩu tại Chi cục Hải quan cảng Cửa Việt (Quảng Trị) theo Tờ khai hải quan số 849/XK/KD/C32D để xuất khẩu sang Hồng Kông- Trung Quốc cũng với số lượng như khi nhập khẩu. Khi lô gỗ được vận chuyển đến cảng Đà Nẵng để xuống tàu thì bị Cục Điều tra chống buôn lậu (ĐTCBL, Tổng cục Hải quan) bắt giữ, khám xét. Kết quả khám xét: Tổng khối lượng lô gỗ: 454,533m3, trong đó gỗ trắc: 431,598m3, gỗ “nghi không phải gỗ trắc”: 21,506m3 và 867 sản phẩm gỗ trắc hình trụ tròn rỗng ruột, có đáy với trọng lượng 1.429kg quy đổi bằng 1,429m3; còn thiếu so với Cty Ngọc Hưng khai báo: 81,267m3.
Nghị định số 18/2009/NĐ-CP ngày 18.22009 quy định việc xử lý vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan, nêu rõ: Xử phạt đối với hành vi không khai hoặc khai sai về tên hàng, chủng loại, số lượng, trọng lượng, khối lượng, trị giá, mã số hàng hóa, thuế suất, xuất xứ hàng hóa xuất, nhập khẩu mà cơ quan Hải quan phát hiện trong quá trình thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu. Công văn số 6883/TCHQ-GSQL ngày 15.11.2013 của Tổng cục Hải quan quy định: Trường hợp có căn cứ chứng minh lô hàng gỗ xuất khẩu không có nguồn gốc từ lô hàng gỗ đã được DN nhập khẩu trước đó thì xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng và tịch thu hàng hóa vi phạm.
Như vậy, với 21,506m3 gỗ “nghi không phải gỗ trắc” và 867 “sản phẩm gỗ trắc hình trụ tròn rỗng ruột” mà Cục ĐTCBL phát hiện chỉ đủ điều kiện để xử lý hành chính theo các quy định viện dẫn ở trên. Thế nhưng, ông Nguyễn Văn Quý- Phó Cục trưởng Cục ĐTCBL (Tổng cục Hải quan) đã ký ban hành “Quyết định khởi tố vụ án hình sự” số 02/QĐ-ĐTCBL ngày 6.4.2012 khởi tố Cty Ngọc Hưng về tội “Buôn lậu” theo quy định tại Điều 153 BLHS sự năm 1999 (tội buôn lậu qua biên giới). 6 ngày sau, ông Quý ký tiếp “Quyết định thu giữ hàng hóa, đồ vật liên quan đến vụ án hình sự” số 01/QĐ-ĐTCBL ngày 12.4.2012, thu giữ toàn bộ lô gỗ của Cty Ngọc Hưng. Trong khi đó, pháp luật quy định, đối với lô hàng sau khi kiểm tra thì “Trong 1 lô hàng có hàng hóa là tang vật vi phạm và hàng hóa không phải là tang vật vi phạm thì chỉ được tạm giữ hàng hóa là tang vật vi phạm” (Nghị định số 97/2006/NĐ-CP ngày 7.6.2007).
Nghi can tự tử do bị nhục hình, bức cung?
Như đã phân tích, theo quy định của pháp luật thì hành vi không khai hoặc khai sai về tên hàng, chủng loại, số lượng, trọng lượng, khối lượng, trị giá, mã số hàng hóa, thuế suất, xuất xứ hàng hóa xuất, nhập khẩu mà cơ quan Hải quan phát hiện trong quá trình thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu là hành vi vi phạm hành chính. Thế nhưng, Cục ĐTCBL Tổng cục Hải quan vẫn chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan CSĐT Bộ CA. Ngày 19.11.2012, ông Trần Quốc Tỏ- Chánh văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ CA (C44), Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã ký “Quyết định khởi tố bị can” số 188/C44-P4 ngày 19.11.2012, và “Quyết định khởi tố bị can” số 189/C44-P4 ngày 19.11.2012 đối với ông Trương Huy Liệu (Cty Ngọc Hưng) và bắt tạm giam 1 năm 16 ngày.
Trong quá trình xét xử sơ thẩm, xuất hiện các bút lục của vụ án ghi lời khai của Trần Đình Quang (nhân viên của Cty Ngọc Hưng) vào các ngày 22.4.2013, 23.4.2013 thể hiện ông Trương Huy Liệu đã chỉ đạo Quang lập giả hợp đồng và một số giấy tờ, tài liệu để nhập khẩu lô hàng gỗ. Nhưng, HĐXX đã không làm rõ được chất vấn của bị can và luật sự: Vì sao ngày 20.5.2013, C44 có mời Quang ra Hà Nội để làm việc nhưng Biên bản ghi lời khai của Quang ngày 20.5.2013 không có bản chính, mà chỉ có bản photocopy?
