Nhằm chuẩn bị cho hội nghị song phương giữa Việt Nam và Lào về việc đánh giá mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo – Đen sa vẳn, ngày 19/4, Bộ Ngoại giao phối hợp với UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức hội nghị sơ kết đánh giá kết quả triển khai thí điểm mô hình. Tham dự hội nghị có đồng chí Nguyễn Minh Vũ, Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cùng các bộ, ngành liên quan. Về phía tỉnh Quảng Trị có đồng chí Lê Đức Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Từ năm 2005 Việt Nam và Lào đã ký Bản ghi nhớ về triển khai mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo – Đen sa vẳn theo 4 bước, đến 6/2/2015, Chính phủ hai nước Việt Nam - Lào chính thức khai trương mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo – Đen sa vẳn. Đây là cặp cửa khẩu đầu tiên trên thế giới thực hiện mô hình này.
Sau 15 năm thực hiện mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng”, trong đó có 6 năm thực hiện bước 4, mô hình đã đem lại một số mặt tích cực như: Thủ tục qua lại cửa khẩu được tập trung, đơn giản hóa, tiến hành rõ ràng, minh bạch hơn cho các đối tượng tham gia; rút ngắn được thời gian thông quan cho người, hàng hóa và phương tiện, qua đó tạo sự thuận lợi cho thương mại, đầu tư và giao thương qua lại biên giới giữa Việt Nam và Lào; thắt chặt mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, nâng cao năng lực tác nghiệp cho cán bộ quản lý cửa khẩu, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật của mỗi nước....
Qua thời gian thực hiện, mô hình trên cũng đã bộc lộ những khó khăn bất cập cần được xem xét, đánh giá lại như: Chưa có thỏa thuận chung của cấp Chính phủ về thống nhất quy trình, thủ tục thực hiện mô hình kiểm tra chung “Một cửa, một lần dừng”; các thỏa thuận đã ký kết giữa các Bộ chủ quản chỉ là thỏa thuận cấp ngành, hiệu lực pháp lý không cao, không vượt qua được các quy định hiện hành của mỗi nước, chưa tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho các lực lượng chức năng của hai bên trong công tác phối hợp triển khai nhiệm vụ. Thực tế hiện nay các lực lượng chức năng tại cửa khẩu của mỗi nước có xu hướng ưu tiên áp dụng các quy định của pháp luật chuyên ngành trong nước trước, nhưng các quy định, cơ chế, chính sách của mỗi nước còn nhiều điểm khác nhau và chưa thống nhất với thỏa thuận chung dẫn đến gây nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện quy trình kiểm tra chung.
Công tác phối hợp, kiểm tra, kiểm soát, giám sát hàng hóa, phương tiện xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu còn bất cập, chồng chéo; cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, gây nhiều khó khăn cho các lực lượng chức năng của hai bên trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ và chưa tạo thuận lợi cho các đối tượng qua lại cửa khẩu.
Đặc biệt, trong thời gian qua, do ảnh hưởng tình hình dịch Covid-19 nên các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn gặp phải nhiều khó khăn bất cập, các lực lượng giữa hai bên gặp lúng túng trong công tác phối hợp, hoạt động giao thương gặp nhiều khó khăn, trở ngại,...vừa đảm bảo công tác giao thương hàng hoá phát triển kinh tế vừa đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19 hiệu quả, an toàn.
Từ những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai mô hình “Một cửa, một lần dừng”, tại hội nghị UBND tỉnh Quảng Trị kính đề nghị Bộ Ngoại giao và các cơ quan Trung ương thống nhất báo cáo Thủ tướng Chính phủ thống nhất với phía Lào cho phép dừng thực hiện mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn. Bên cạnh đó, Chính phủ hai bên cần tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện mô hình; đưa ra giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế của mô hình để sau khi hết dịch bệnh Covid-19 sẽ đề xuất phương án dừng mô hình này hay là sẽ tiếp tục áp dụng, mở rộng triển khai mô hình này trong tương lai.
Các bộ, ban ngành Trung ương cũng đề xuất nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, ví dụ như cần đánh giá lại mô hình một cách tổng thể, cả từ phía bạn Lào, các ban ngành, công tác đầu tư toàn tuyến. Riêng kiểm dịch y tế đề nghị nâng tiếp cận để trao đổi, làm việc theo cấp cao hơn cấp Bộ Y tế để khắc phục, cải thiện những vướng mắc. Nối lại mô hình khi hai bên thống nhất thực hiện đầy đủ 4 bước.
Qua khảo sát thực tế, nghe ý kiến của các bộ, ngành Trung ương, các đơn vị làm nhiệm vụ trực tiếp tại cửa khẩu, kiến nghị của UBND tỉnh Quảng Trị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của tỉnh Quảng Trị trong việc triển khai thực hiện mô hình “Một cửa, một lần dừng”. Bộ Ngoại giao ghi nhận các ý kiến của các bộ, ngành, của tỉnh và các lực lượng làm nhiệm vụ, của doanh nghiệp ..vv để tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp để chỉ đạo thực hiện đúng và trúng, sát với tình hình thực tế.
Dịp này, Bộ Ngoại giao đã trao 300 triệu đồng hỗ trợ cho người dân bị thiệt hại trong đợt mưa bão cuối năm 2020. Đây là số tiền do Bộ Ngoại giao vận động sự đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
(Nguồn: QRTV)
