Chuyển đổi số (CĐS) đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong tất cả các mặt của đời sống kinh tế-xã hội. Đối với ngành giáo dục-đào tạo, CĐS không chỉ là xu thế mà còn là điều kiện để bảo đảm nâng cao chất lượng giáo dục, theo kịp sự phát triển mạnh mẽ của khoa học-công nghệ và yêu cầu thực tiễn. Và CĐS trong thư viện chính là một trong những chủ thể tiên phong của nỗ lực này. Nắm bắt thực tế đó, đề tài khoa học “Nghiên cứu CĐS cho hệ thống thư viện đại học và cao đẳng trên địa bàn tỉnh Quảng Bình cũ” đã được Trường đại học Quảng Bình (ĐHQB) triển khai thành công với những giải pháp sáng tạo, thực tiễn.
Theo tiến sĩ Đậu Mạnh Hoàn, Trưởng khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐHQB, chủ nhiệm đề tài, thư viện trong các trường đại học, cao đẳng có những đặc thù riêng và hoạt động chuyên môn nghiệp vụ phong phú, đa dạng hơn so với các trường phổ thông.
Thời gian qua, Trường ĐHQB và thư viện các trường cao đẳng trong tỉnh đã nắm bắt tinh thần CĐS của các cấp, ngành, địa phương để chủ động tiếp cận công nghệ, có định hướng thực hiện CĐS. Nhưng thực tế còn mang tính tự phát, hoạt động nhỏ lẻ, manh mún, kinh phí hạn hẹp, do đó, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhìn chung, các trường chỉ mới triển khai dưới dạng module của thư viện điện tử thông qua việc tổ chức những thư mục thông tin để đáp ứng một phần nhỏ trong các hoạt động của thư viện.
Trước thực tiễn này, nhóm nghiên cứu đề tài đã tìm hiểu về tình hình CĐS thư viện trên thế giới, trong nước; đồng thời tiến hành nghiên cứu chức năng, nhiệm vụ cũng như các ràng buộc trong hoạt động quản lý thư viện tại các trường đại học và cao đẳng. Từ các thông tin khảo sát hiện trạng thực tiễn trên địa bàn tỉnh, nhóm đã phân tích thiết kế hệ thống quản lý thư viện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và hoàn cảnh của các trường trên địa bàn tỉnh Quảng Bình cũ.
Sau thời gian nghiên cứu bảo đảm kế hoạch và tiến độ, nhóm đã hoàn thành đề tài với kết quả sản phẩm là hệ thống phần mềm quản lý thư viện có đầy đủ các chức năng như thuyết minh phê duyệt. Tất cả các chức năng của hệ thống bảo đảm cả về số lượng và chất lượng so với hợp đồng khoa học-công nghệ và thuyết minh đã đăng ký, phê duyệt. Hệ thống sau khi tiến hành cài đặt thử nghiệm đã hoạt động ổn định, các chức năng thực hiện đúng yêu cầu của hệ thống quản lý thư viện. Và đặc biệt, hệ thống bảo đảm thực hiện quá trình CĐS cho thư viện mang lại hiệu quả cao trong quản lý và phục vụ người học.
Đáng chú ý, hệ thống ngoài phục vụ cho thư viện các trường đại học và cao đẳng tại địa phương còn có thể ứng dụng cho các thư viện trường học và tổ chức giáo dục khác. Tốc độ truy cập và tìm kiếm thông tin của hệ thống nhanh, chính xác. Hệ thống chạy trên môi trường web nên thuận lợi cho quá trình thực hiện CĐS thư viện. Hệ thống còn cho phép các nhà quản lý, người dùng tổng hợp, thống kê, báo cáo theo các tiêu chí khác nhau. Hệ thống tích hợp được các chức năng quản lý trên cùng một giao diện nên thuận lợi cho cán bộ quản lý thư viện. Hệ thống thông tin quản lý thư viện đã được cài đặt trên máy chủ của Trường ĐHQB.
Tiến sĩ Đậu Mạnh Hoàn cho biết, nhóm nghiên cứu đã xây dựng thành công hệ thống thư viện phục vụ hoạt động chuyên môn nghiệp vụ và CĐS cho các trường đại học và cao đẳng trên địa bàn tỉnh. Đáng chú ý, nhóm nghiên cứu đã biên tập và xử lý hơn 1.100 file dữ liệu, trong đó có 1.000 file dữ liệu biểu ghi; biên tập hơn 1.300 file dữ liệu bạn đọc, tiến hành thử nghiệm thành công tất cả các tính năng của hệ thống theo thuyết minh đề tài.
Hệ thống phần mềm thư viện số được xây dựng đã đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về tính năng, hiệu quả vận hành, khả năng tích hợp và phù hợp với thực tiễn hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học. Kết quả nghiên cứu đã góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn CĐS tại thư viện các trường; đồng thời, tạo tiền đề quan trọng để xây dựng một hệ sinh thái giáo dục số hiện đại, liên thông, bền vững. Qua đó, nâng cao chất lượng quản lý, giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học, góp phần thực hiện thành công mục tiêu CĐS trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo của tỉnh Quảng Trị.
Nguồn tin: Báo Quảng Trị
