Trong những năm qua, Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Đakrông (Quảng Trị) rất nỗ lực để góp phần phòng chống suy dinh dưỡng trong cộng đồng các dân tộc ít người. Một trong những chương trình mang lại kết quả tích cực là xây dựng Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc.
Vào TTYT huyện Đakrông để sinh con lần thứ 4, một sản phụ 33 tuổi ở thôn Trại Cá, xã Tà Long được cán bộ y tế tư vấn sẽ cho mẹ và con da kề da đủ 90 phút. Trung tâm đã thực hiện da kề da cho sản phụ ngay sau sinh, đồng thời dặn dò sản phụ giữ tư thế này đủ thời gian khuyến nghị. Tuy nhiên, trong lúc nữ hộ sinh đi rửa dụng cụ thì sản phụ lấy áo quần mặc cho con vì sợ con bị lạnh, không thở được. Trong khi đó, người nhà của sản phụ đang đi xin sữa về cho bé bú vì nghĩ sữa của mẹ ít và còn sống sẽ khiến bé đau bụng. Nữ hộ sinh tiếp tục giải thích, tư vấn, động viên để sản phụ và người nhà cho con nằm da kề da và bú sữa mẹ.
Ở TTYT huyện Đakrông, các tình huống như vậy thường xuyên xảy ra cho thấy vấn đề cốt lõi của những khó khăn, thử thách trong thực hành nuôi con bằng sữa mẹ. Nhưng bằng quyết tâm vì lợi ích đối với trẻ sơ sinh và người mẹ cũng như sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh của trẻ em, TTYT huyện Đakrông đã đạt thành tựu quan trọng khi trở thành cơ sở y tế cấp huyện đầu tiên ở tỉnh Quảng Trị đạt danh hiệu Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc.
Được triển khai từ tháng 11/2022 và đăng ký xây dựng danh hiệu Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc từ tháng 4/2023 với sự tài trợ của Chính phủ Ireland thông qua Tổ chức Alive & Thrive khu vực Đông Á-Thái Bình Dương, TTYT huyện Đakrông đã triển khai thực hiện các giải pháp nhằm mục tiêu đạt các tiêu chí thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc.
Đó là, 100% nhân viên y tế có chứng chỉ tập huấn về tư vấn và hỗ trợ bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ. Truyền thông chăm sóc sức khỏe phụ nữ mang thai. Truyền thông và tư vấn về nuôi con bằng sữa mẹ trên phương tiện nghe nhìn, tranh, ảnh, tờ rơi và lồng ghép vào nội dung các buổi họp hội đồng người bệnh. Tổ chức nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em tại cộng đồng.
Khuyến khích thực hiện chăm sóc dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời với nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và cho trẻ dưới 2 tuổi ăn bổ sung hợp lý, đồng thời theo dõi tăng trưởng và phát triển của trẻ. Phát tờ rơi nuôi con bằng sữa mẹ với sản phụ đến khám và sinh con tại cơ sở y tế. Khoa Ngoại tổng hợp-Phụ sản và Khoa Khám bệnh tăng cường tư vấn sản phụ và người nhà về nuôi con bằng sữa mẹ.
Bác sĩ Trần Thị Hoa, cán bộ phụ trách Khoa Ngoại tổng hợp-Phụ sản của TTYT huyện Đakrông, cho biết: “Vì những lợi ích lớn nhất của trẻ sơ sinh và người mẹ trong thực hành nuôi con bằng sữa mẹ nên TTYT huyện Đakrông không quảng cáo sữa bột, sữa công thức cho trẻ dưới 24 tháng tuổi và căn tin của TTYT không bán sữa công thức cùng các loại bình bú, vú ngậm nhân tạo.
Nhân viên y tế không tiếp thị sữa công thức, thường xuyên quan sát và hỗ trợ thực hành bú mẹ. Hộ sinh thường xuyên giám sát nhằm phát hiện các trường hợp sản phụ dùng sữa công thức hoặc bình bú cho trẻ bú để can thiệp kịp thời. Toàn bộ quá trình thực hành nuôi con bằng sữa mẹ tại đơn vị được cơ quan chuyên môn thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ”.
Qua phỏng vấn bà mẹ sau sinh trong quý 4/2023 tại TTYT huyện Đakrông cho kết quả 100% cặp mẹ-con đều thực hiện da kề da và da kề da đủ 90 phút sau sinh, không cách ly mẹ con, con được bú sữa mẹ trong 1 giờ đầu sau sinh, trẻ sơ sinh được bú sữa mẹ hoàn toàn trong thời gian ở TTYT. 100% nhân viên y tế tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ với bà mẹ ngay sau sinh, nhân viên y tế không tư vấn dùng sữa công thức và các loại bình bú hoặc vú ngậm nhân tạo.
Bên cạnh đó, kết quả khảo sát do Tổ chức Alive & Thrive thực hiện cho thấy tỉ lệ mẹ và trẻ được tiếp xúc da kề da ngay sau sinh luôn ở mức 100% từ đầu năm, tỉ lệ da kề da đủ 90 phút tăng từ 0% trong quý 4/2022 lên mức 100% trong hai quý đầu năm 2024. Tỉ lệ trẻ được bú sữa mẹ sớm đã tăng gần 80% trong 18 tháng vừa qua và 96% bà mẹ có thể duy trì nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong suốt thời gian lưu viện.
Tiến hành đánh giá chất lượng bệnh viện về thực hành nuôi con bằng sữa mẹ, Sở Y tế tỉnh Quảng Trị kết luận TTYT huyện Đakrông đạt 8/8 bảng kiểm mức yêu cầu; đạt mức yêu cầu của việc khảo sát bà mẹ sau sinh qua điện thoại; đạt mức 4 về nuôi con bằng sữa mẹ thuộc Bộ Tiêu chí Đánh giá chất lượng bệnh viện Việt Nam. Trên cơ sở đó, Sở Y tế tỉnh Quảng Trị đã công nhận TTYT huyện Đakrông đạt danh hiệu Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc từ ngày 19/7/2024.
Phát biểu tại lễ trao danh hiệu Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc cho TTYT huyện Đakrông được tổ chức vào sáng ngày 15/8/2024, ông Roger Mathisen - Giám đốc Tổ chức Alive & Thrive khu vực Đông Á và Thái Bình Dương nói: “Nuôi con bằng sữa mẹ là kết nối tự nhiên nhất và thiêng liêng nhất của tình mẫu tử từ giây phút một em bé chào đời. Dòng sữa mẹ là huyết mạch của sự sống và là nền tảng của sức khỏe lâu dài của mỗi con người.
Chúng tôi rất cảm động khi biết đội ngũ y, bác sĩ của TTYT huyện Đakrông đã vượt qua rất nhiều thử thách và khó khăn do hạn chế về cơ sở vật chất phục vụ công tác chuyên môn, rào cản về ngôn ngữ trong giao tiếp để đưa những thông điệp, kiến thức và kỹ năng nuôi con bằng sữa mẹ thiết yếu tới các sản phụ.
Các y, bác sĩ không chỉ tư vấn với người mẹ mà còn kiên trì tư vấn với các thành viên khác trong gia đình để họ kịp thời hỗ trợ người mẹ nuôi con bằng sữa mẹ khi cần. Sự bền bỉ này đã mang lại những kết quả xứng đáng và TTYT huyện Đakrông đang tích cực đóng góp để giải quyết tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi trong cộng đồng dân tộc ít người của chúng ta”.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
