Cuối tháng 10/2022, UBND tỉnh Quảng Trị đã yêu cầu Công ty TNHH sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu nông sản FAM Quảng Trị phối hợp để chấm dứt Dự án vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao FAM - Quảng Trị (gọi là dự án FAM Quảng Trị) vì chậm tiến độ. Khi một dự án bị “thẻ đỏ” thì không chỉ phía chủ đầu tư bị tổn thất mà cả phía địa phương cũng chịu thiệt hại. Nhưng có những sự “đóng” lại là cần thiết để mở ra những cơ hội khác tốt hơn…
Không khó để nhìn thấy những sự “bất thường” từ dự án này. Dự án FAM Quảng Trị được phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư vào tháng 6/2018; quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư vào tháng 6/2019. Dự án thực hiện trên diện tích gần 200 ha tại tiểu khu 764 và 765 thuộc xã Cam Tuyền (huyện Cam Lộ) do Công ty TNHH sản xuất và kinh doanh xuất nhập khẩu nông sản FAM Quảng Trị (thuộc Tập đoàn FLC) làm chủ đầu tư.
Mục tiêu của dự án là đầu tư xây dựng vùng sản xuất nông nghệp với quy mô lớn có ứng dụng công nghệ cao, tự động hóa, cơ giới hóa để phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; bảo quản, sơ chế, chế biến các sản phẩm từ nông nghiệp theo công nghệ mới.
Tổng vốn đầu tư dự án là 371 tỉ đồng, thực hiện trong thời hạn 50 năm. Dự kiến tiến độ thực hiện dự án đến tháng 10/2020 sẽ hoàn thành đi vào sản xuất. Ba năm qua, dự án này được các sở, ngành và UBND huyện Cam Lộ tích cực hỗ trợ, hướng dẫn triển khai thực hiện. Tuy nhiên, đến nay nhà đầu tư chỉ mới chi trả số tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng hơn 5 tỉ đồng cho 60/198ha đất dự án, sau đó tiến hành phong hóa, san ủi rồi để trống.
Ngày 30/9, UBND tỉnh Quảng Trị đã họp bàn, thống nhất chấm dứt, thu hồi chủ trương đầu tư đối với dự án FAM Quảng Trị. Cơ quan này đã giao các cơ quan chức năng làm việc với công ty để thông báo chấm dứt dự án.Tiếp nhận thông tin trên, Công ty FAM Quảng Trị đã gửi văn bản đến lãnh đạo tỉnh Quảng Trị thể hiện việc không đồng ý với việc thu hồi dự án.
Công ty này cho rằng, thời gian qua công ty đã rất tích cực phối hợp với cơ quan chức năng tỉnh nhằm tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn dẫn đến dự án chậm tiến độ; đồng thời đã hoàn thành thủ tục điều chỉnh hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư và các thủ tục liên quan theo yêu cầu của Sở Kế hoạch và Đầu tư Quảng Trị.
Hơn nữa, tính đến thời điểm tháng 4/2019, công ty đã chi trả hơn 5 tỉ đồng giải phóng mặt bằng 60 ha của dự án. Sau đó, do dự án chưa được cập nhật vào quy hoạch sử dụng đất của địa phương nên buộc phải tạm dừng. Đến ngày 27/9/2021, UBND tỉnh Quảng Trị mới ban hành quyết định phê duyệt quy hoạch sử dụng đất của huyện Cam Lộ, cập nhật dự án vào danh mục phê duyệt. Từ đó đến nay, công ty tích cực phối hợp với cơ quan chức năng tỉnh để khắc phục khó khăn trong việc triển khai dự án.
Cho rằng việc thu hồi chủ trương đầu tư dự án sẽ gây tổn hại trực tiếp đến uy tín, thiệt hại về dòng tiền đầu tư của công ty FAM Quảng Trị nói riêng và Tập đoàn FLC nói chung, nên công ty này đề xuất lãnh đạo tỉnh Quảng Trị xem xét, chỉ đạo phù hợp để công ty triển khai các thủ tục tiếp theo.
Tuy nhiên, UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản tái khẳng định, do công ty không phối hợp hoàn thiện các thủ tục pháp lý dẫn đến dự án chậm tiến độ, ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nông nghiệp và lòng tin của Nhân dân, chính quyền. Vì vậy, yêu cầu công ty phối hợp triển khai việc thống nhất chấm dứt dự án.
Với một tỉnh còn nhiều khó khăn như Quảng Trị, mỗi năm con số thu ngân sách của tỉnh chỉ khoảng trên dưới 5 ngàn tỉ đồng - bằng gần phân nửa con số phải chi thì việc có thêm một dự án là sẽ có thêm nguồn thu cho ngân sách từ thuế. Dự án đến từ một tập đoàn lớn như FLC thì càng mang nhiều hy vọng. Nên tỉnh luôn trải sẵn “thảm đỏ” để đón các nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiệu quả từ thực tế mới là thước đo chính xác nhất lợi ích từ dự án với việc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Và mọi sự “trải thảm” đều có giới hạn.
Quảng Trị không phải là tỉnh đầu tiên chọn phương án này. Giữa tháng 7/2022, UBND tỉnh Gia Lai đã ký văn bản gửi các đơn vị về việc thu hồi chủ trương nghiên cứu, khảo sát, lập quy hoạch chi tiết 1/500 đối với 4 dự án của Công ty Tập đoàn FLC vào năm 2018 và 2019. Đầu tháng 8/2022, tỉnh Bình Định đã có quyết định chấm dứt hoạt động đối với 2 dự án Viện đào tạo hàng không Bamboo Airways và khu nghỉ dưỡng du lịch sinh thái cao cấp Eo Gió của Tập đoàn FLC vì chủ đầu tư không thực hiện theo đúng tiến độ đăng ký.
Đầu tháng 10/2022, UBND tỉnh Phú Thọ cũng đã chấm dứt hoạt động dự án và thu hồi quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu đô thị sinh thái và thể thao Việt Trì, giai đoạn 1 (phân khu D, E, F) do Tập đoàn FLC làm chủ đầu tư.
FAM Quảng Trị cũng cần là bài học cho các dự án khác về những giải pháp cứng rắn và quyết liệt. Mới cách đây vài tháng, hàng loạt đại dự án du lịch nghỉ dưỡng với tổng vốn đầu tư hàng ngàn tỉ ven biển từ Cửa Việt (Gio Linh) đến Cửa Tùng (Vĩnh Linh) được nhắc tên. Có những dự án đã “trùm mền” gần chục năm. Có những dự án được cấp chủ trương đầu tư xong cỏ mọc um tùm như một vùng đất hoang từ năm này qua năm khác.
Lợi ích là yếu tố thường được đặt lên bàn cân đầu tiên khi chấp thuận một dự án với một địa phương. Khi ranh giới giữa lợi ích và lãng phí đã quá gần nhau thì bắt buộc người ta phải có những sự chọn lựa. Không thể mang lại lợi ích hoặc quá ít hy vọng có lợi ích thì càng cố duy trì càng lãng phí. Kết thúc sớm những dự án không mang lại hiệu quả sẽ là cách mở ra nhiều cơ hội hơn cho những nhà đầu tư khác.
Trong nhiều tình huống cụ thể thì kết thúc cũng là bắt đầu. “Đóng” lại cũng là cách để mở ra nhiều cơ hội khác.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
