Giữa cái nắng gay gắt trong mùa khô hạn tháng 8, đến các Hợp tác xã Vĩnh Hiền, xã Hiền Thành và Hợp tác xã Cổ Mỹ, xã Vĩnh Giang, huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị), chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh người dân tấp nập thu hoạch dưa hấu với niềm vui được mùa, được giá.
Năm nay đã hơn 50 tuổi nhưng chưa bao giờ ông Lê Văn Nghĩa ở Hợp tác xã (HTX) Cổ Mỹ phấn khởi như vụ hè thu năm nay. Lần đầu tiên, 6 sào đất trồng lúa thường xuyên phải bỏ hoang trong vụ hè thu được ông chuyển đổi sang trồng dưa hấu theo mô hình do Trạm Khuyến nông (KN) huyện Vĩnh Linh hỗ trợ đã cho năng suất vượt trội.
Bình quân 1 sào trồng dưa hấu cho thu hoạch trên 1 tấn quả. Với giá bán ngay tại ruộng từ 6.000 - 7.000 đồng/kg, trừ chi phí ông thu lãi từ 4 - 5 triệu đồng/sào. Theo ông Nghĩa, trồng dưa hấu cho hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với các loại cây trồng cạn khác như đậu xanh, ngô, lạc… mà ông đã từng trồng.
Đặc biệt, theo quy trình kỹ thuật của Trạm KN huyện, ông thực hiện canh tác bằng việc bón phân chuồng ủ hoai, phân hữu cơ vi sinh; phủ luống bằng bạt nilon; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) có nguồn gốc sinh học để hạn chế sâu bệnh nên ruộng dưa của ông còn đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm.
Giám đốc HTX Cổ Mỹ Lê Chẩn cho hay, được sự hỗ trợ của Trạm KN huyện Vĩnh Linh, HTX đã chuyển đổi được 5 ha diện tích trồng lúa thiếu nước sang trồng dưa hấu. Tham gia mô hình, các thành viên HTX phải tuân thủ nghiêm túc quy trình như sử dụng phân chuồng ủ hoai với chế phẩm Tricoderma, phân hữu cơ vi sinh; không sử dụng thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu hóa học, chất kích thích tăng trưởng…
Ông Chẩn khẳng định, so với các loại cây trồng cạn khác mà HTX đã trồng thì cây dưa hấu cho hiệu quả vượt trội. Ước tính 1 ha trồng dưa hấu cho năng suất từ 18 - 20 tấn. Lợi nhuận trung bình mỗi héc ta từ 85 - 90 triệu đồng sau khi trừ chi phí.
“So với các loại cây trồng cạn truyền thống của HTX như, ngô, lạc, đậu xanh… thì mô hình trồng dưa hấu do Trạm KN huyện hỗ trợ mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Ngoài ra, do thực hiện phương thức canh tác theo hướng hữu cơ nên quả dưa hấu có kích cỡ đồng đều, màu sắc đẹp, vị ngọt thanh, được thị trường ưa chuộng. Nói chung các hộ trồng dưa ai cũng phấn khởi. Trong thời gian tới, HTX sẽ mở rộng diện tích ra thêm để nâng cao thu nhập cho xã viên”, ông Chẩn phấn khởi nói.
Còn tại xã Hiền Thành, vừa qua diện tích 2 ha trồng dưa hấu trên đất lúa thiếu nước của HTX Vĩnh Hiền đã cho thu hoạch. Thương lái tìm đến tận ruộng để thu mua với mức giá từ 7.000 - 8.000 đồng/kg nên nông dân rất phấn khởi.
Theo ông Nguyễn Thuận Sang, Giám đốc HTX Vĩnh Hiền, vụ hè thu năm nay mặc dù thời tiết không thuận lợi, nắng nóng gay gắt, gió Tây Nam thổi mạnh nhưng nhờ tuân thủ đúng quy trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh; các luống dưa đều được phủ bạt tăng khả năng giữ ẩm nên ruộng dưa mô hình vẫn phát triển tốt, cho năng suất cao.
Đặc biệt, do trồng theo hướng hữu cơ, ít sử dụng phân bón, thuốc BVTV hóa học nên được người tiêu dùng ưa chuộng hơn, sản phẩm bán ra có giá hơn, từ đó nông dân cũng có lợi nhuận nhiều hơn. “Với năng suất từ 1 - 1,2 tấn, bình quân 1 sào trồng dưa hấu thu hoạch ở thời điểm này người trồng có thể lãi từ 5 - 6 triệu đồng. Với hơn 100 ha diện tích trồng lúa thiếu nước trong vụ hè thu thì mô hình trồng dưa hấu này chính là cơ sở để HTX tiếp tục vận động xã viên chuyển đổi sang trồng dưa hấu trong những năm tới”, ông Sang cho hay.
Thực hiện chủ trương chuyển đổi đất lúa thiếu nước sang trồng các loại cây trồng cạn có giá trị kinh tế, vụ hè thu 2021, Trạm KN huyện Vĩnh Linh đã triển khai thực hiện mô hình sản xuất dưa hấu sử dụng bạt phủ nilon đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trên đất lúa thiếu nước với quy mô 7 ha.
Trong đó, tại HTX Vĩnh Hiền, xã Hiền Thành 2 ha và tại HTX Cổ Mỹ, xã Vĩnh Giang 5 ha, sử dụng giống dưa hấu TN 755. Trạm trưởng Trạm KN huyện Vĩnh Linh Lê Chí Công thông tin, để cây dưa hấu phát triển tốt, cho tỉ lệ sống cao thì ngay sau khi thu hoạch lúa vụ đông xuân, Trạm KN huyện cùng với các HTX đã tập trung hướng dẫn các hộ mô hình tiến hành làm đất ngay để vừa tận dụng độ ẩm trong đất, vừa đảm bảo đúng thời vụ và phù hợp tình hình thời tiết.
Đất được cày bừa kỹ, xử lý vôi để tiêu diệt mầm bệnh trong đất. Lên luống cao để hạn chế ngập nước do mưa trái vụ. Phủ luống bằng bạt nilon nhằm hạn chế cỏ dại mọc quanh gốc, giảm thất thoát phân bón, nước tưới và giữ ẩm cho cây dưa hấu được tốt hơn. Theo anh Công, với lợi thế thổ nhưỡng kết hợp với quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng hữu cơ, an toàn đã giúp cây dưa hấu trồng trên đất lúa thiếu nước phát triển tốt. Lá cây dày, thân cây cứng, quả to, đồng đều, kích cỡ thu hoạch từ 2,5 - 3 kg/quả; vỏ mỏng, ruột đặc, vị ngọt thanh đậm đà.
Hiện tại, hầu hết dưa hấu từ ruộng mô hình đang được thương lái thu mua với giá dao động từ 6.000 - 8.000 đồng/kg. Với năng suất bình quân đạt từ 18 - 24 tấn/ha, sau khi trừ chi phí ước tính mỗi héc ta trồng dưa hấu cho thu nhập từ 85 - 95 triệu đồng, cao gấp 4 - 5 lần so với trồng lúa trên cùng diện tích.
Giám đốc Trung tâm KN tỉnh Trần Cẩn chia sẻ, đối với mô hình sản xuất dưa hấu sử dụng bạt phủ nilon đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trên đất lúa thiếu nước tại huyện Vĩnh Linh không chỉ đạt năng suất cao mà qua kiểm nghiệm dưa luôn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm theo đúng yêu cầu của mô hình. Để sản phẩm thuận lợi trong việc tiêu thụ và tạo sự tin trưởng từ người tiêu dùng, Trung tâm KN tỉnh hỗ trợ các hộ thực hiện mô hình dán tem truy xuất nguồn gốc. Qua đó, giúp người tiêu dùng làm quen với việc sử dụng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
