Hải Dương là một xã vùng trũng của huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, chuyên canh về cây lúa nước nhưng lại được thiên nhiên ban tặng vùng đất cát trắng, bằng phẳng. Khai thác tiềm năng lợi thế của vùng cát, dưới sự chỉ đạo của UBND xã, người dân 3 thôn: Diên Khánh, Đông Dương, Xuân Viên đã đưa cây ném vào sản xuất sau khi 2 vụ lúa kết thúc. Từ chỗ trồng nhỏ lẻ, đến nay cây ném đã được trồng tập trung với quy mô lên tới 62 ha, trở thành cây trồng chủ lực trong phát triển sản xuất trên địa bàn.
Trước đây, người dân xã Hải Dương đã nhận thấy sự phù hợp của cây ném đối với chất đất và khí hậu trên địa bàn, nhưng chủ yếu vẫn chỉ trồng trong vườn nhà với diện tích nhỏ lẻ. Để phát triển mô hình theo hướng hàng hóa, mang lại hiệu quả kinh tế cao, chính quyền địa phương đã tổ chức cho nông dân tham gia lớp tập huấn về cách trồng, chăm sóc cây ném theo đúng quy trình, kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng cây trồng và hiệu quả kinh tế cho nông dân.
Ông Phan Văn Long, thôn Diên Khánh, xã Hải Dương là người đã gắn bó với cây ném khá nhiều năm chia sẻ: Quá trình trồng cây ném không khó, phải làm đất tơi xốp, luống cao, sau đó rải phân chuồng hoai mục và phân NPK, tiếp đến lấp một lớp đất mỏng để tránh củ giống không tiếp xúc trực tiếp với phân, trỉa đều củ, tiếp tục phủ trấu rồi tấp rơm lên. Sau khi hạt ném mọc được 2 - 3 lá thì tưới đạm và phân NPK. Thời gian sau đó, chỉ cần làm cỏ và chờ thu hoạch.
Ông Phan Huy Cận, ở thôn Đông Dương, xã Hải Dương cho biết thêm: “Theo kinh nghiệm thì để trồng cây ném đạt hiệu quả cao, ngay từ đầu là phải làm đất kỹ, chọn giống là những củ chắc, củ lành lặn không sâu bệnh để gieo trỉa. Gia đình chúng tôi gieo từ tháng 8 âm lịch, đến thời gian này, đã có thể thu hoạch tỉa để bán và cũng là để tỉa thưa chân ruộng ném, thuận lợi cho quá trình phát triển củ”.
Với trăn trở làm thế nào để tăng giá trị kinh tế cho cây ném quê nhà trên thị trường, tháng 10/2024, Hợp tác xã (HTX) Kinh doanh và chế biến nông sản Thuần Việt ra đời gồm có 33 thành viên với vốn điều lệ 500 triệu đồng. HTX đã đầu tư các loại máy móc như: máy sấy lạnh, hút chân không, máy cắt, nồi chiên tự động để ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất và bảo quản, xử lý cây ném. Với phương pháp thái nhỏ, sấy lạnh lá và củ ném, đóng gói hút chân không trọng lượng từ 300 gam - 1 kg nhằm dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp giảm bớt thời gian sơ chế lá ném, củ ném trước khi nấu mà còn thúc đẩy sản phẩm tiếp cận thị trường xa hơn, rộng hơn.
Chế biến ném lá, ném củ thành ném sấy khô sẽ kéo dài thời gian bảo quản, dễ đóng gói, vận chuyển, tăng khả năng tiếp cận thị trường, giá bán sản phẩm cũng cao hơn, qua đó tăng thu nhập cho người trồng ném. Giám đốc HTX Kinh doanh và chế biến nông sản Thuần Việt Nguyễn Thị Huyền cho biết: “HTX phát triển vùng nguyên liệu 12 ha và thu mua ném củ của nông dân với mức giá ổn định cao hơn so với thương lái để tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ.
Thời gian qua, các sản phẩm ném lá, ném củ tươi và các sản phẩm chế biến từ cây ném của HTX được tiêu thụ không chỉ ở trong tỉnh mà còn được trưng bày, giới thiệu quảng bá, tiêu thụ khá nhiều tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bình Phước, Đà Nẵng... và trên các trang mạng xã hội”.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Hải Dương, Võ Trung Hiếu, trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp tại địa phương thì cây ném đã khẳng định được hiệu quả kinh tế. Cứ bình quân mỗi sào cho thu nhập khoảng 12- 15 triệu đồng/vụ, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa, với mô hình này, người nông dân ở đây có được nguồn thu nhập khá ổn định, thu nhập bình quân đầu người 71,67 triệu đồng/ năm. Ở vùng cát đã được Nhà nước đầu tư hệ thống điện, giao thông, tưới tiêu, có HTX Kinh doanh và chế biến nông sản Thuần Việt thu mua sản phẩm ném, đảm bảo cho các hộ dân yên tâm sản xuất.
Trong thời gian tới, với mục tiêu đưa cây ném trở thành cây rau màu chủ lực trong phát triển nông nghiệp của địa phương, xã Hải Dương đang tiếp tục vận động người dân mở rộng diện tích đất trồng màu hiệu quả thấp sang trồng cây ném, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
