Được hình thành ngay sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng, qua gần nửa thế kỷ phát triển, từ một vùng đất hoang vu và đầy rẫy đạn bom còn sót lại, đến nay khu dân cư Khe Lấp (thuộc Khu phố 1, Phường 3, TP. Đông Hà, tỉnh Quảng Trị) đã thay da đổi thịt. Nơi vùng đất “làng trong phố” này hiện đã khoác lên một màu xanh đầy sức sống từ những mô hình vườn đồi, vườn rừng hiệu quả, cuộc sống của người dân ngày càng no ấm, sung túc.
Khu dân cư Khe Lấp cách trung tâm TP. Đông Hà khoảng 10 km về phía Tây Nam. Dù là một đơn vị hành chính trực thuộc Phường 3, TP. Đông Hà, nhưng khi nhắc đến vùng đất này hẳn ít người biết đến, nhất là những người ngoài địa phương.
Men theo tuyến đường tránh Đông Hà - Lao Bảo khoảng 7 km rồi rẽ vào phía trái đường chừng thêm 3 km nữa, sau gần nửa giờ đánh vật với nhiều đồi dốc và các đoạn đường đá dăm, đường cấp phối khá bụi bặm trong tiết trời nóng bức, cuối cùng chúng tôi cũng có mặt tại trung tâm khu dân cư.
Dù thuộc thành phố nhưng nhà cửa ở khu dân cư này phân bố rất thưa thớt, gần như mỗi gia đình sinh sống cách nhau một quả đồi hoặc một quãng đường khá xa. Vợ chồng ông Nguyễn Văn Hồng (71 tuổi) và bà Hoàng Thị Thơm (70 tuổi) được xem là thế hệ đầu tiên ở thị xã Đông Hà (cũ) lên Khe Lấp phát triển kinh tế từ năm 1976.
Ngoài ra, ông còn tranh thủ đi chặt củi, bứt tranh bán để kiếm tiền thêm cùng vợ nuôi đàn con đang tuổi ăn, tuổi lớn. Khu dân cư Khe Lấp chỉ thật sự dần bớt cách biệt khi từ khoảng các năm 2002, 2003 tuyến đường chính đã được nối thông vào trung tâm khu dân cư, điện lưới cũng được kéo vào.
Có đường, có điện đã phục vụ đắc lực cho cuộc sống, sản xuất, tiêu thụ nông sản làm ra của người dân được thuận lợi hơn; đường đến trường của con em cũng vơi bớt nhọc nhằn…
Khu dân cư Khe Lấp hiện có 37 hộ dân, hơn 100 nhân khẩu, được hình thành từ năm 1976, khi Nhân dân ở Phường 3, thị xã Đông Hà tìm đến vùng gò đồi này để sinh cơ lập nghiệp (cùng với đó là các công nhân của Lâm trường Đường 9 đóng gần đó, sau này, cùng nhau ở lại rồi lập nên làng). Người dân đến lập nghiệp ở vùng đất Khe Lấp theo chủ trương vận động của chính quyền địa phương nhằm mục tiêu vừa di giãn dân phát triển kinh tế vừa tạo ra vùng sản xuất lương thực, thực phẩm cung ứng cho thị xã Đông Hà lúc bấy giờ.
Nâng niu những trái bưởi da xanh to tròn đang thì phát triển, ông Nguyễn Văn Hồng kể sau khi ổn định được cuộc sống thì bắt đầu phấn đấu vươn lên làm giàu từ trồng rừng và mô hình cây ăn quả. Trong tổng số 7 ha đất của gia đình, ông Hồng trồng rừng keo tràm 6 ha; 1 ha còn lại ông đầu tư trồng thanh long ruột đỏ, cam V2, bưởi da xanh, chanh tứ thời…
Nhờ chất đất phì nhiêu, thời tiết thuận lợi và sự chăm sóc cần cù mà vườn cây ăn quả của gia đình ông phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng cao. Đến nay, vườn cây ăn quả của gia đình ông đã cho thu hoạch nhiều năm.
Cùng với nguồn thu từ rừng trồng, cây ăn quả, ông Hồng cho biết mỗi năm gia đình ông có thu nhập sau khi trừ các chi phí khoảng hơn 100 triệu đồng. Cũng nhờ gắn bó với mô hình vườn rừng, cây ăn quả mà vợ chồng ông Hồng đã nuôi 5 đứa con trưởng thành, dựng vợ gả chồng và có cuộc sống ổn định.
Ông Nguyễn Công Huệ, chủ một trang trại trồng trọt chăn nuôi tổng hợp có quy mô khá lớn ở Khe Lấp kể, ông theo cha mẹ lên vùng đất này từ khi 12-13 tuổi. Kế nghiệp cha mẹ, ông gắn bó lâu dài với vùng đất này để lập nghiệp. Chỉ vết sẹo khá lớn dưới bàn chân - hậu quả do vướng vào một loại mìn bị phát nổ năm xưa - ông Huệ nói rằng nếu không có quyết tâm sắt đá, khát vọng vươn lên từ vùng gò đồi nắng cháy khô cằn này thì ắt hẳn ông khó mà bám trụ được tới bây giờ.
Trong khu trang trại rộng lớn 6 ha, ông Huệ dành ra 3 ha để trồng thanh long ruột đỏ, cam, mít… 3 ha còn lại ông trồng rừng, làm chuồng trại nuôi hàng chục con lợn rừng và trên 1.000 con gà thả vườn/ năm.
Ngoài ra, tận dụng khe suối ông còn ngăn lại để nuôi cá nước ngọt, khai hoang canh tác thêm 7 sào ruộng lúa, ngô để chủ động lương thực cho gia đình và phục vụ chăn nuôi. Mỗi năm, trừ các chi phí gia đình ông có thu nhập từ trang trại đạt gần 150 triệu đồng.
Cũng như nhiều gia đình khác ở Khe Lấp, bà Nguyễn Thị Thới (76 tuổi) luôn cần cù chăm sóc vườn thanh long ruột đỏ 3 sào được xem là đẹp nhất ở vùng đất này. Bà Thới dù khá lớn tuổi nhưng sức khoẻ vẫn dẻo dai, cho biết hằng ngày bà vẫn bám vườn để chăm sóc, tưới cây, nhổ cỏ, tỉa cành, vun gốc, vào phân… “Gia đình tôi đã làm vườn thanh long ruột đỏ được 10 năm, kinh nghiệm trồng, chăm sóc cũng đã dày dặn. Mỗi năm gia đình tôi thu hoạch được từ 6-7 lứa từ tháng 6 đến tháng 11.
Toàn vườn tính cả năm thu hoạch được khoảng 5-6 tấn quả, đầu ra ổn định khi được thương lái mua tận vườn hoặc khách hàng gọi đặt trước. Mỗi năm từ vườn thanh long, gia đình tôi cũng thu được 60 - 70 triệu đồng”, bà Thới cho biết.
Hiện ở Khe Lấp có rất nhiều mô hình trang trại tổng hợp, vườn đồi, vườn rừng làm ăn hiệu quả với thu nhập lên đến hàng trăm triệu đồng. Có nhiều trang trại chăn nuôi lợn quy mô lớn còn đạt doanh thu hàng tỉ đồng mỗi năm sau khi trừ các chi phí…
Chủ tịch Hội Nông dân Phường 3 Nguyễn Đức Giao cho biết, thời gian tới hội tiếp tục nhân rộng những cách làm hay, hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ nông sản; cung cấp thông tin về khoa học kỹ thuật, thị trường, quảng bá, giới thiệu, xây dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp, góp phần tiêu thụ sản phẩm cho nông dân; hỗ trợ tín chấp vay vốn, cây con giống, giếng bơm tưới cho các mô hình, góp phần thúc đẩy kinh tế vườn đồi, vườn rừng, trang trại ở Khe Lấp ngày càng phát triển.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
