Ngày Môi trường thế giới (5/6) do Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) phát động được Việt Nam hưởng ứng từ năm 1982 đến nay đã trở thành phong trào rộng khắp trên phạm vi cả nước nhằm nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Năm 2021 với chủ đề “Phục hồi hệ sinh thái” (Ecosystem Restoration), đây là năm được Liên Hợp Quốc phát động cho một thập kỷ phục hồi hệ sinh thái nhằm ngăn chặn và đảo ngược sự suy thoái của các hệ sinh thái trên mọi lục địa và đại dương, chống biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự tuyệt chủng hàng loạt. Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học (22/5) được Liên Hợp Quốc lựa chọn và phát động trên phạm vi toàn cầu với mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về đa dạng sinh học. Chủ đề Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 là “Chúng ta là một phần của giải pháp - Vì thiên nhiên”(We’re part of the solution-For Nature). Thông điệp này tiếp tục chủ đề năm 2020 nhằm kêu gọi con người sống hài hòa với thiên nhiên, áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên đối với các vấn đề toàn cầu về khí hậu, an ninh lương thực và nguồn nước, sinh kế bền vững cho người dân.
Bởi vì hệ sinh thái đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của con người, cung cấp cho chúng ta những lợi ích vô giá như ổn định khí hậu, lọc không khí, cung cấp oxy, nguồn nước, thức ăn…Ngoài ra, các hệ sinh thái còn là nơi cư trú của các loài động vật hoang dã. Vậy nhưng các hệ sinh thái hiện đang có tốc độ suy thoái nhanh nhất trong lịch sử vì đang phải đối mặt với các mối đe dọa vô cùng to lớn như nạn chặt phá rừng, ô nhiễm nước hồ, sông, suối, các vùng đất ngập nước trở nên khô hạn, vùng biển và ven biển bị suy giảm chất lượng và bị khai thác quá mức.
Để ứng phó với thực trạng này, ngày 1/3/2021, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã ra tuyên bố giai đoạn 2021-2030 là “Thập kỷ về phục hồi hệ sinh thái” nhằm nhân rộng việc phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái và bị phá hủy để chống lại khủng hoảng khí hậu, tăng cường an ninh lương thực, nguồn nước và đa dạng sinh học. Đây là thời điểm để mỗi quốc gia cùng chung tay và có những hành động cụ thể, thiết thực vì thiên nhiên và Trái đất. Tại Việt Nam, nhằm tổ chức các hoạt động ý nghĩa, thiết thực, hiệu quả của Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các tổ chức chính trị -xã hội, đoàn thể; hiệp hội, tập đoàn, doanh nghiệp và các đơn vị quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn và phối hợp tổ chức các hoạt động để triển khai thực hiện đồng bộ các chiến lược, đề án, nhiệm vụ và giải pháp nghiên cứu; áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên, tiếp cận hệ sinh thái trong quá trình xây dựng các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Thành lập và quản lý hiệu quả các khu bảo tồn thiên nhiên; thúc đẩy việc thực hiện các mô hình bảo tồn và sử dụng bền vững; áp dụng tiếp cận hệ sinh thái trong quản lý tổng hợp đới bờ, lưu vực sông, quản lý rừng bền vững, chú trọng vai trò và quyền lợi của cộng đồng. Tăng cường các hoạt động kiểm soát buôn bán động vật hoang dã, khai thác các loài hoang dã di cư; quản lý, kiểm soát loài ngoại lai xâm hại; phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái; bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và đa dạng sinh học; bảo tồn hiệu quả các loài và nguồn gen. Đặc biệt là áp dụng các giải pháp dựa vào thiên nhiên để giảm nhẹ tác động từ sự phát triển kinh tế-xã hội tới các hệ sinh thái, thúc đẩy việc xây dựng và thực hiện các mô hình kinh tế sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên. Thực hiện các chương trình, dự án, nhiệm vụ phục hồi hệ sinh thái rừng bằng các dự án trồng cây xanh, triển khai các hoạt động hỗ trợ quá trình tái sinh tự nhiên, phục hồi hệ sinh thái rừng theo phương pháp tiếp cận cảnh quan. Thu gom rác hai bên bờ và trên mặt nước; trồng cây xung quanh, hai bên hồ, sông suối và tạo hành lang di chuyển cho các loài động vật hoang dã. Xây dựng kế hoạch tuyên truyền nhằm khai thác đúng mức và đúng cách các loài thủy sản. Đối với hệ sinh thái biển và ven biển, tiến hành thu gom rác thải trong môi trường, phục hồi thảm thực vật trên mặt nước và sống trong nước. Triển khai hoạt động đánh bắt hải sản bền vững…
Hiện nay, tình hình COVID-19 đang diễn biến rất phức tạp nên phải căn cứ vào tình hình thực tế, tổ chức tuyên truyền phù hợp với quy định hiện hành về phòng, chống dịch. Sáng tạo, đổi mới cách thức thực hiện, hình thức truyền thông, ứng dụng công nghệ thông tin về chủ đề, thông điệp của Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2021 theo hướng thực hiện mục tiêu kép, gắn với phòng, chống COVID-19 có sức lan tỏa, ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức của cộng đồng và để kêu gọi các tổ chức, cá nhân cùng chung tay phục hồi hệ sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học bằng hình thức hội thảo, tọa đàm trực tuyến.
Qua đó, tuyên truyền, phổ biến Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; giới thiệu các mô hình, giải pháp phục hồi hệ sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học. Tổ chức các hoạt động phù hợp với tình hình thực tế như làm vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, thu gom xử lý chất thải; tuyên truyền, khuyến khích cộng đồng không sử dụng túi nilon khó phân hủy và các sản phẩm nhựa dùng một lần. Tăng cường kiểm soát việc thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải; tập trung các nguồn lực để giải quyết triệt để các vấn đề ô nhiễm môi trường từ chất thải gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và sinh kế của người dân. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng không săn bắt động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng, không khai thác, đánh bắt, sử dụng cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn chất thải, chống rác thải nhựa trên cạn và đại dương.
Đối với tỉnh Quảng Trị, nhằm tổ chức có hiệu quả các hoạt động Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa xây dựng kế hoạch hoạt động hưởng ứng. Trong đó, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức của các tổ chức, đơn vị, cá nhân trong công tác bảo vệ môi trường, nhân rộng phong trào thu gom, phân loại rác thải tại nguồn ở khu vực nông thôn, miền núi. Tuyên truyền, hướng dẫn thu gom phân loại rác tại nguồn khu vực miền núi huyện Hướng Hóa và tuyên truyền, phổ biến ra các địa bàn miền núi khác, tạo kết nối thành chuỗi sự kiện thuộc Tháng hành động vì môi trường hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới năm 2021. Sở Tài nguyên và Môi trường có kế hoạch hỗ trợ UBND thị trấn Lao Bảo một số thiết bị gồm 30 thùng rác công cộng đặt tại các cụm dân cư và 6 pa nô tuyên truyền về thu gom, phân loại rác dọc tuyến đường trong 2 bản Khe Đá, Ka Tăng, khóm Tân Kim và các vị trí dọc các tuyến đường giao thông tại thị trấn nhằm tăng cường hoạt động thu gom, phân loại rác tại hộ gia đình. Triển khai tuyên truyền qua băng rôn, pa nô và pa nô điện tử tại thành phố Đông Hà, thị trấn Lao Bảo. Tổ chức Lễ phát động xây dựng mô hình cụm dân cư miền núi bảo vệ môi trường và hưởng ứng Chương trình 1 tỉ cây xanh quy mô cấp tỉnh tại thị trấn Lao Bảo. Tuy nhiên, do tình hình COVID-19 đang diễn biến phức tạp nên tùy theo điều kiện thực tế, các hoạt động nằm trong kế hoạch hành động có thể thu gọn quy mô hoặc tổ chức chậm so với kế hoạch nhưng vẫn đảm bảo nội dung, yêu cầu, có sức lan tỏa đến cộng đồng dân cư.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
