Suốt 3 năm qua người dân xóm Bàu, thôn Hà Thượng, xã Gio Châu, huyện Gio Linh (Quảng Trị) liên tục phản ánh về tình trạng ô nhiễm nguồn nước và mùi hôi thối từ các nhà máy sản xuất ở Khu Công nghiệp (KCN) Quán Ngang, đặc biệt là hiện tượng cá chết xảy ra dọc mương nước và ruộng lúa nhưng chưa tìm ra nguyên nhân.
Liên tục mấy năm trở lại đây trên nhiều mặt ruộng ở cạnh KCN Quán Ngang nhiều lần xuất hiện tình trạng cá chết bất thường. Mới đây vào ngày 16/5/2021 tình trạng cá chết ở khu vực ruộng và những vũng nước hồi quy cạnh KCN Quán Ngang lại xảy ra. Người dân địa phương cho rằng nguyên nhân dẫn đến cá chết có liên quan tới hệ thống nước thải của KCN Quán Ngang. Ông Đoàn Xuân Liệu ở Đội 3, thôn Hà Thanh cho rằng không chỉ cá chết mà hệ thống cống nước thải quanh khu vực còn bốc mùi hôi thối nồng nặc. Ông chỉ tay ra đường cống trước nhà sát với cổng vào KCN Quán Ngang nói: “Chừ thì chưa nhưng chiều tối ra đó đứng mùi hôi từ cống thoát nước bốc lên không chịu nổi”.
Cách đây 2 năm, chúng tôi cũng đã nhận được đơn thư phản ánh của người dân ở thôn Hà Thanh, xã Gio Châu và thôn Kỳ Lâm, xã Gio Quang phản ánh về hiện tượng phát tán mùi hôi từ Nhà máy chế biến bột cá Hồng Đức Vượng nằm trong KCN Quán Ngang. Trước phản ánh của người dân, các ngành chức năng đã kiểm tra và buộc nhà máy phải khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường. Trưởng thôn Hà Thanh Hồ Văn Dũng cho biết nhà ở gần mương nước nên thấy mấy ngày trước dân trong làng đua nhau đi nhặt cá rô phi, cá trê, cá lóc... Cứ vào mùa hè khi nguồn nước khô cạn hay vào đầu mùa mưa, hễ có trận mưa là xảy ra hiện tượng cá chết. Nhưng điều mà 300 hộ dân ở thôn này lo lắng nhất vẫn là nguồn nước nhiễm phèn đục ngầu. Mùa nắng hạn không tích trữ được nước mưa để uống, người dân phải đi mua từng bình nước lọc về sử dụng. Năm nay mới vào đầu mùa hè mà nước đã khô cạn, cá lại chết và mùi hôi từ các nhà máy sản xuất trong KCN khiến cho cuộc sống của người dân thêm đảo lộn.
Trước hiện tượng cá chết bất thường và người dân phản ánh về ô nhiễm môi trường ở địa bàn dân cư sống gần KCN Quán Ngang, có rất nhiều giả thiết đặt ra. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì hiện nay có nhà máy sản xuất gỗ MDF của Công ty CP gỗ MDF-VRG Quảng Trị hoạt động thường xuyên, công suất lớn nhưng công nghệ sản xuất sử dụng nguồn nước hồi quy không thải nước ra môi trường nên khả năng gây ô nhiễm là không xảy ra. Tuy nhiên trên thực tế hệ thống thoát nước mặt ở KCN Quán Ngang là rất kém. Theo phản ánh của người dân tại các bãi tập kết vật liệu sản xuất của Nhà máy gỗ MDF, Nhà máy phân bón Bình Điền, Nhà máy chế biến bột cá Hồng Đức Vượng có hiện tượng nước chảy tràn ra bên ngoài mỗi khi có mưa lớn. Do đó, cần triển khai ngay giải pháp thu gom nguồn nước thải trên bề mặt tại các nhà máy sản xuất để ngăn không cho tràn ra bên ngoài tác động xấu đến môi trường. Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) Võ Văn Dũng cho biết, trước sự phản ánh, bức xúc từ người dân và dư luận, UBND tỉnh đã giao cho chi cục thực hiện đề tài điều tra, đánh giá tìm nguyên nhân cá chết bằng việc lấy mẫu điều tra nguồn nước. Bước đầu việc lấy mẫu xét nghiệm nguồn nước ở các bãi tập kết vật liệu sản xuất trong KCN chảy tràn ra môi trường có độ PH, COD vượt quá giới hạn. Hiện nay đề tài đang trong quá trình hoàn thiện để sớm có kết luận cuối cùng.
Trong khi chờ kết luận khoa học về nguyên nhân gây ra hiện tượng cá chết bất thường cũng như ô nhiễm mùi hôi ở xóm Bàu thì dự án cấp nước sinh hoạt do Trung tâm Nước sạch và VSMT thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT triển khai với kinh phí hơn 1 tỉ đồng từ nguồn chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới cấp nước cho 98 hộ dân ở xóm Bàu. Đến nay công trình hoàn thành việc lắp đặt đường ống, tiến hành đấu nối đến từng hộ dân và đã có tờ trình gửi Bộ Giao thông vận tải xin đấu nối vào đường ống cấp nước nằm phía bên kia Quốc lộ 1. Khi dự án cấp nước này hoàn thành sẽ đáp ứng nguồn nước hợp vệ sinh, giải quyết phần nào khó khăn trong sử dụng nước sinh hoạt cho người dân ở xóm Bàu.
Tuy nhiên để giải quyết dứt điểm tình trạng cá chết và mùi hôi, theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Hữu Nam cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp ngoài dự án cấp nước sạch cho người dân xóm Bàu. Trước hết, các ngành chức và chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, giám sát để kiểm soát chặt chẽ việc xả thải của một số nhà máy sản xuất ở KCN Quán Ngang có ảnh hưởng đến môi trường. Về phía các doanh nghiệp cần phải có giải pháp xử lý nguồn nước thải bề mặt trong khuôn viên nhà máy để ngăn chảy tràn ra bên ngoài. Mặt khác, cần sớm hoàn thiện một số hạng mục tiếp nhận nguồn nước về nhà máy xử lý nước thải để giải quyết những bất cập từ việc thu gom nguồn nước thải. Ngoài ra, cần quan tâm khắc phục một số bất cập về các tuyến đường ống thoát nước trong KCN, thường xuyên khơi thông cống rãnh, giữ gìn vệ sinh môi trường. Có như vậy mới đảm bảo sự hài hòa giữa hoạt động sản xuất, kinh doanh và ổn định cuộc sống của người dân.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
