Địa hình huyện Cam Lộ (Quảng Trị) mang sắc thái của vùng chuyển tiếp từ dãy Trường Sơn thấp dần ra biển, hình thành nên 3 tiểu vùng sinh thái khác nhau.
Đặc biệt, Cam Lộ có sông Hiếu chảy theo dọc địa bàn từ phía Tây về phía Đông, đi qua vùng đồng bằng của huyện. Ngoài những thuận lợi mang lại cho sản xuất nông nghiệp, giao thương đường thủy, tạo cảnh quan nông thôn, cải thiện môi trường sinh thái… hằng năm huyện Cam Lộ thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ lụt gây sạt, xói lở đất nghiêm trọng hai bên bờ sông Hiếu. Để bảo vệ đất ở, đất sản xuất, ổn định đời sống Nhân dân và tạo cảnh quan nông thôn, những năm gần đây, huyện Cam Lộ đã huy động nhiều nguồn lực, tập trung khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông Hiếu và bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực.
Qua khảo sát cho thấy, tình hình sạt lở trên địa bàn huyện từ năm 2010 đến nay chủ yếu dọc theo sông Hiếu qua địa bàn các xã Cam Thành, Cam Tuyền, Cam Hiếu, Cam Thủy và thị trấn Cam Lộ. Tình hình sạt lở nghiêm trọng đã xảy ra tại hạ lưu cầu Cam Tuyền thuộc xã Cam Tuyền và thị trấn Cam Lộ; thôn An Thái, xã Cam Tuyền; thôn Tam Hiệp, Lâm Lang, xã Cam Thủy; thôn Bích Giang, Vĩnh Đại, Định Xá, Mộc Đức, Trương Xá, xã Cam Hiếu…
Tổng chiều dài bị sạt, xói lở khoảng trên 20 km, ảnh hưởng đến trên 300 ha đất ở, đất sản xuất và hàng trăm hộ gia đình sống ven sông Hiếu. Đặc biệt trong thời gian từ ngày 8 - 18/10/2020 đã xảy ra 2 đợt lũ lớn, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản của Nhân dân, nhiều công trình cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi bị hư hỏng, trong đó đáng lo ngại nhất là tình trạng sạt lở bờ sông Hiếu xảy ra nghiêm trọng, đe dọa cuộc sống cũng như tính mạng của người dân sống hai bên bờ sông.
Trong đợt lũ lụt vào tháng 10/2020, toàn huyện Cam Lộ có trên 3 km bờ sông Hiếu bị sạt lở nặng, tập trung ở những đoạn đi qua các xã Cam Thành, Cam Tuyền, Cam Thủy, Cam Hiếu và thị trấn Cam Lộ. Do kết cấu đất dọc theo bờ sông yếu, chủ yếu là đất cát pha nên tình trạng sạt lở xảy ra rất nhanh, chỉ sau 2 đợt lũ, nhiều đoạn sạt lở từ 15 - 20 m lấn sâu vào các làng xóm, các loại cây trồng của người dân sạt trượt xuống sông và lũ cuốn trôi, nhiều nhà dân chỉ còn cách bờ sông 5 - 10m.
Hằng năm, tình trạng sạt lở bờ sông khiến người dân hết sức lo lắng, nhất là mưa bão ngày càng diễn biến phức tạp. Mới đây, ông Nguyễn Duy Định, Bí thư Chi bộ thôn Mộc Đức, xã Cam Hiếu cho biết, chỉ trong hai ngày 16 - 17/10/2021, mưa lớn đã làm sạt lở đoạn đường liên xã từ bờ sông vào hơn 5 m, chiều dài lên đến 15m, nhiều đoạn sạt lở sâu vào đất ở, đất sản xuất từ 4 - 6m, dài từ 8 - 10m. Người dân địa phương mong muốn các cấp chính quyền có giải pháp khắc phục kịp thời tình trạng sạt lở bờ sông, đảm bảo vững chắc, lâu dài để yên tâm làm ăn, sinh sống.
Trong nỗ lực chống xói lở bờ sông để đảm bảo ổn định đời sống, sản xuất của Nhân dân, bảo vệ cảnh quan môi trường nông thôn, xây dựng nông thôn mới, huyện Cam Lộ đã huy động mọi nguồn lực để triển khai thực hiện từng phần việc, làm đến đâu, chắc đến đó. Có thể kể đến công trình kè chống xói lở khẩn cấp hai bên bờ sông Cam Lộ, được phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 136/ QĐ-UBND ngày 24/1/2011 của UBND tỉnh với tổng mức đầu tư 149.634 triệu đồng, quy mô 5 đoạn kè (đoạn 1, 2, 2A, 3, 4 và 5), tổng chiều dài 7.124 m, nằm trên địa bàn các xã Cam Tuyền, Cam Hiếu, Cam Thủy và thị trấn Cam Lộ.
Năm 2011, bố trí vốn từ nguồn trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả mưa lũ các tỉnh miền Trung 15 tỉ đồng, thực hiện giai đoạn 1 kè thôn Bích Giang, xã Cam Hiếu dài 520m. Công trình nạo vét và kè chống xói lở khẩn cấp sông Hiếu đoạn cầu Đuồi, huyện Cam Lộ được phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 1026/QĐ-UBND ngày 3/6/2011 của UBND tỉnh với tổng mức đầu tư 31.862 triệu đồng, quy mô 2 đoạn kè có tổng chiều dài 1.827 m (kè bờ hữu dài 1.250 m, bờ tả dài 1.577 m; Quyết định số 788/QĐ-UBND ngày 4/5/2012 của UBND tỉnh điều chỉnh quy mô kè bờ hữu 1.757 m, bờ tả 415 m), nằm trên địa bàn xã Cam Tuyền và thị trấn Cam Lộ.
Công trình kè chống xói lở khẩn cấp, chỉnh trị dòng chảy, đập dâng tích nước thôn Thượng Lâm, tuyến đường ứng cứu, ổn định dân cư phát triển kinh tế hai bên bờ sông Cam Lộ (đoạn từ thượng lưu cầu Cam Tuyền đến thôn Thượng Lâm, xã Cam Thành), được phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 769A/QĐ-UBND ngày 26/4/2011 của UBND tỉnh với tổng mức đầu tư 811.644 triệu đồng, quy mô kè giai đoạn 1 có tổng chiều dài 1.610m (kè bờ hữu dài 713m, bờ tả dài 897m) nằm trên địa bàn xã Cam Thành.
Công trình xử lý khẩn cấp tình trạng xói lở bờ tả sông Hiếu đoạn qua thôn Lâm Lang, xã Cam Thủy, kinh phí trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả mưa lũ năm 2016 (4,5 tỉ đồng) với tổng chiều dài 338m. Công trình xử lý khẩn cấp tình trạng xói lở bờ tả sông Hiếu đoạn qua thôn Định Xá, xã Cam Hiếu, kinh phí trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả mưa lũ năm 2017 (3 tỉ đồng) với tổng chiều dài 274m. Công trình kè chống xói lở bờ sông Hiếu đoạn qua xã Cam Thủy, Cam Hiếu, kinh phí trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả mưa lũ năm 2020 (5,6 tỉ đồng) với tổng chiều dài 925 m (trong đó đoạn 1 xã Cam Thủy dài 375,75 m; đoạn 2 xã Cam Hiếu dài 550 m).
Công trình kè chống xói lở bờ sông Trúc Khê đoạn qua thôn Trúc Kinh, xã Thanh An, kinh phí trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả mưa lũ năm 2020 (1 tỉ đồng) với tổng chiều dài 185m đã hoàn thành. Bên cạnh đó còn có các công trình do trung ương làm chủ đầu tư được triển khai trên địa bàn huyện Cam Lộ như Dự án Ba Hồ - Bản Chùa đầu tư các đoạn gia cố, bảo vệ các Trạm bơm Lâm Lang, Hiếu Bắc, Vĩnh Đại; kè đoạn thôn An Thái, xã Cam Tuyền do Ban 5 Bộ Nông nghiệp và PTNT làm chủ đầu tư. Ngoài ra, huyện Cam Lộ đang huy động nguồn lực để tiếp tục đầu tư các đoạn xung yếu còn lại nhằm bảo vệ an toàn tài sản của nhà nước, tài sản, tính mạng của Nhân dân với kế hoạch trung hạn 2021 - 2025 là khoảng 30 tỉ đồng.
Mục tiêu đến năm 2025, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân huyện Cam Lộ phấn đấu xây dựng Cam Lộ trở thành huyện nông thôn mới kiểu mẫu, trong đó chất lượng cuộc sống của người dân, cảnh quan, môi trường nông thôn được cải thiện tốt. Việc huy động mọi nguồn lực để tập trung chống xói lở bờ sông, đảm bảo ổn định đời sống, sản xuất của Nhân dân, bảo vệ cảnh quan môi trường nông thôn là một trong những nỗ lực để hướng tới việc xây dựng huyện nông thôn mới kiểu mẫu ở Cam Lộ.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
