Vừa qua, nhiều người dân phản ánh đến Báo Quảng Trị về việc hiện nay trên địa bàn tỉnh, một số thanh thiếu niên, trong đó có cả học sinh THPT thường xuyên sử dụng xe mô tô và xe gắn máy chạy thành từng nhóm nẹt pô, lạng lách, đánh võng làm người đi đường nhiều phen khiếp sợ. Đặc biệt những đối tượng này thường dùng những xe gắn máy, mô tô đã được chế, độ lại rất nguy hiểm. Thực trạng này xảy ra đã lâu và vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, vì thế người dân kiến nghị các cấp chính quyền, cơ quan chức năng, gia đình, nhà trường cùng phối hợp để tuyên truyền, giáo dục, xử lý, răn đe những thanh thiếu niên vi phạm trật tự an toàn giao thông.
Muôn kiểu chế, độ xe
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có một bộ phận thanh thiếu niên, trong đó có khá nhiều học sinh sử dụng xe mô tô, xe máy dưới 50cc có sự thay đổi thiết kế so với nhà sản xuất. Các “dân chơi” gọi sự thay đổi thiết kế ấy là “độ xe” và xem đó như là yếu tố để khẳng định “đẳng cấp” của mình trong giới xe chế, độ. Để chế, độ xe mô tô, xe máy dưới 50cc phải tốn kém rất nhiều tiền bởi phụ tùng thay thế khá đắt đỏ. Nhiều thanh thiếu niên không có việc làm ổn định, đang là học sinh nhưng vẫn có nhiều cách để “tích cóp” tiền dùng vào việc độ xe. Nếu độ xe sơ sơ cũng tầm vài triệu, có không ít chiếc xe mô tô loại 150cc được độ trên 100 triệu đồng.
Qua tìm hiểu, các thanh thiếu niên thường nâng cấp, tân trang, thay đổi diện mạo xe của mình bằng các phụ tùng, đồ chơi làm đẹp đến từ những thương hiệu nổi tiếng như: RCB, Brembo, Ohlins, Uma racing, YSS, Nissin, Morin, Adelin, Daytona… Những sản phẩm đồ chơi, phụ tùng ấy có giá khá đắt và thường dao động từ vài trăm đến vài triệu đồng/sản phẩm.
Các “dân chơi” thường độ hệ thống phanh với cùm phanh kèm theo heo dầu, kẹp phanh. Theo đó, giá trọn gói lên đĩa Brembo khoảng 2,8 triệu đồng, gói lên đĩa Super bạc trên 2,7 triệu đồng và gói lên đĩa Adelin gần 3,9 triệu đồng. Tiếp theo, các “cậu ấm, cô chiêu” sẽ độ pô (ống xả) với các dòng pô của hãng Akrapovic và Leo Vince, nếu không có nhiều tiền thì nhờ thợ hàn “phẫu thuật” cắt bớt ống xả để có tiếng nổ lớn, vang to. Bên cạnh đó, cổ pô titanium cũng phổ biến trong “làng xe độ” nhờ sự bắt mắt và khi kết hợp với ống pô độ sẽ mang đến âm thanh uy lực, dư sức để “phá làng, phá xóm” mỗi khi tăng tốc, nẹt pô. Hệ thống máy cũng được chế độ lại để tăng công suất lên so với thiết kế ban đầu của nhà sản xuất.
Nếu có tiền nhiều, các thanh thiếu niên “mê độ xe” sẽ độ gắp bánh sau, mâm và vỏ lốp mới để tạo hài hòa cho tổng thể bản độ. Đồng thời, lên dàn áo (vỏ nhựa xe) để bề ngoài xe mô tô ấn tượng hơn với nhiều thiết kế và họa tiết “độc nhất vô nhị”. Bên cạnh đó, các “tay chơi” còn độ thêm đèn led trang trí, sử dụng dàn ốc titanium để làm tăng “chất chơi” cho xe. Đồ chơi phần đầu xe được lắp bao tay hàng hiệu, công tắc đèn, cùm công tắc Domino. Phuộc xe cũng được nâng cấp theo dạng tăng chỉnh tốt hơn với những dòng phuộc có tên tuổi như: RCB, Ohline, Yss, Redleo… có giá từ 500 nghìn đồng đến vài triệu đồng. Hệ thống nhông, xích, dĩa cũng được thay thế khác xa thiết kế của nhà sản xuất.
Vi phạm pháp luật
Với nhiều bộ phận bị thay đổi thiết kế như vậy nên xe mô tô độ rất dễ phân biệt với xe rin nguyên bản của nhà sản xuất. Theo tiết lộ của “giới chơi xe độ”, hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và các tỉnh, thành phố lân cận có nhiều cơ sở chuyên buôn bán phụ tùng đồ chơi mô tô, nhận độ xe. Thế nhưng để độ xe đẹp, chất lượng thì trên địa bàn tỉnh không đáp ứng được vì chưa có “lò độ” nào mà chỉ là thợ sửa xe thông thường, nên “dân chơi” thường đem xe đi các tỉnh, thành phố khác để làm. Không ít thanh thiếu niên hiểu, nắm khá rõ việc chế, độ xe là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố tình vì “đam mê”. Thị hiếu lệch lạc, thú chơi không lành mạnh, tiêu cực ấy đã làm ảnh hưởng đến chính bản thân các em, gia đình, nhà trường và xã hội.
Thông thường, nhà sản xuất đã tính toán và thử nghiệm cẩn thận, xe phải đạt quy chuẩn kỹ thuật mới đưa ra thị trường. Việc tự ý chế, độ xe không theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất như: thay đổi cấu tạo máy làm tăng công suất động cơ, kết cấu khung sườn… dễ gây tai nạn khi tham gia giao thông. Trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng có liên quan đến xe máy 50cc, mô tô chế độ do thanh thiếu niên điều khiển.
Hiện nay, trên các tuyến đường từ thành thị đến nông thôn đều dễ bắt gặp xe mô tô chế, độ, nhất là ở TP. Đông Hà. Người dân lưu thông trên đường nhiều phen kinh hồn bạt vía khi gặp các nhóm thanh thiếu niên chạy mô tô, xe gắn máy với tốc độ cao, tiếng pô in ỏi, thậm chí là vượt đèn đỏ, đánh võng, chạy đua với nhau. “Mấy tháng nay, khoảng tầm 10 giờ đêm trở đi, tôi thường xuyên chứng kiến cảnh các thanh niên mới lớn chạy xe thành từng nhóm với tốc độ rất cao, tiếng pô đinh tai nhức óc. Nếu lỡ va vào ai chắc khả năng sống sẽ rất thấp”, chị T.T.M. chuyên kinh doanh quán ăn đêm trên tuyến đường Lê Duẩn, TP. Đông Hà nói.
Việc thay đổi thiết kế của xe là vi phạm Khoản 2, Điều 55, Luật Giao thông đường bộ 2008: “Chủ phương tiện không được thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà chế tạo hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt”. Tuy nhiên, mức xử phạt việc vi phạm thay đổi thiết kế xe chưa cao nên chưa đủ sức răn đe với nhiều thanh thiếu niên. Pháp luật cũng chưa có quy định nào về xử phạt người thợ sửa xe tham gia độ xe. Ngoài ra, các hành vi như: không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ... của một bộ phận thanh thiếu niên trên địa bàn tỉnh đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung theo Nghị định 123/2021/NĐ-CP.
Cần có sự chung tay
Thời gian qua, lực lượng công an từ tuyến tỉnh đến huyện, thị xã, thành phố đã tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông, đặc biệt là đối với xe chế, độ. Thực tế cho thấy để ngăn chặn, đẩy lùi và chấm dứt tình trạng thanh thiếu niên vi phạm trật tự an toàn giao thông, tránh xa những “thú chơi”, lối sống, lệch lạc cần có sự chung tay và quyết liệt hơn giữa nhà trường, gia đình và xã hội. “Tôi và nhiều người dân sống ở trên tuyến Quốc lộ 9 này rất mong các cơ quan chức năng tăng cường phối hợp với gia đình, nhà trường trên địa bàn tỉnh cùng vào cuộc để chấn chỉnh tình trạng thanh thiếu niên vi phạm trật tự an toàn giao thông, góp phần đem lại sự bình yên cho Nhân dân”, chị N.T. T.V. ở TP. Đông Hà kiến nghị.
Gần đây trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều vụ thanh thiếu niên điều khiển xe mô tô, xe máy dưới 50cc có chế, độ, thường xuyên tụ tập, đua xe, đánh võng, nẹt pô làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn. Nhưng điều đáng quan ngại là khi sự việc đó được cơ quan chức năng, nhà trường phản ánh đến phụ huynh thì họ đều nhận khuyết điểm khi buông lỏng quản lý con em, một số lại giải bày, chống chế kiểu “cháu nó ở nhà ngoan hiền, lắm”. Phóng viên từng chứng kiến nhiều thanh thiếu niên, trong đó có cả nữ, ban đầu khá dịu dàng, nết na khi vừa bước vào quán nước ngay trung tâm TP. Đông Hà, nhưng khoảng chục phút sau, nữ thiếu niên ấy rời quán nhập vào “đoàn” xe độ phóng như bay trên đường khiến nhiều người ngán ngẩm.
Rất nhiều người dân kiến nghị, nhà trường, gia đình, các tổ chức xã hội và cơ quan chức năng nên đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về Luật Giao thông đường bộ, các quy định pháp luật về lĩnh vực trật tự an toàn giao thông nhằm nâng cao nhận thức cho các em. Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường, các tổ chức chính trị xã hội cần tăng cường quản lý, giáo dục các em chấp hành tốt pháp luật, tránh xa những thói hư, tật xấu, lối sống lệch chuẩn để trở thành người có ích cho xã hội. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát, tuyên truyền cho các cơ sở sửa xe và kinh doanh phụ tùng xe máy hiểu rõ tác hại của việc chế, độ xe, không tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
