Tại tỉnh Quảng Trị, nhiều dự án du lịch sau khi được cấp phép, giao đất thì bỏ hoang. Trong lúc đó, nhiều mô hình du lịch tự phát trên đất nông nghiệp lại thu hút nhiều khách.
Khoảng 3 năm trở lại, tại huyện miền núi Hướng Hoá (Quảng Trị) xuất hiện nhiều mô hình phục vụ khách du lịch, trong đó phần lớn là mô hình du lịch cộng đồng(homestay) và du lịch canh nông (farmstay).
Theo lãnh đạo UBND huyện Hướng Hóa, các mô hình du lịch tại địa phương đã khai thác được tiềm năng, lợi thế thiên nhiên, cánh đồng điện gió cũng như bản sắc văn hoá bản địa để phục vụ khách du lịch.
Các sản phẩm du lịch ở huyện miền núi này mang tính đặc trưng vùng miền như trải nghiệm tắm thác, tham quan rừng FSC, cánh đồng hoa, cánh đồng điện gió, nông nghiệp sạch, tìm hiểu bản sắc văn hoá dân tộc Vân Kiều, Pa Kô, nghỉ dưỡng...
Riêng trong 3 tháng đầu năm 2023, Hướng Hoá ước tính đón trên 80 nghìn lượt khách đến tham quan, trải nghiệm.
Tuy nhiên, tất cả các mô hình du lịch cộng đồng và du lịch canh nông ở huyện Hướng Hoá đều gặp khó khăn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất vì đa số các mô hình này đều triển khai mang tính tự phát trên đất nông nghiệp.
Đơn cử, như mô hình Khe Sanh Valley Farm ở thị trấn Khe Sanh (huyện Hướng Hóa) có diện tích 3,5ha là đất trồng cây lâu năm được sử dụng vào mục đích phục vụ nghỉ dưỡng, ngắm cảnh, dịch vụ ăn uống; mô hình Bảo Nguyên Xanh (xã Hướng Tân, huyện Hướng Hóa) có diện tích 19.000m2 sử dụng đất vào mục đích dịch vụ kinh doanh ăn uống, giải trí, lưu trú. Trong đó 800m2 đất ở tại nông thôn và 11.000m2 đất trồng cây lâu năm…
“Ở huyện Hướng Hóa, có 12 mô hình du lịch cộng đồng, du lịch canh nông và phần lớn tự phát trên đất nông nghiệp, chưa đảm bảo các quy định của pháp luật, chưa có quy hoạch cụ thể cho phát triển ngành du lịch” – lãnh đạo UBND huyện Hướng Hóa, thông tin.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trên địa bàn phát triển các mô hình du lịch, UBND huyện Hướng Hóa đã đề xuất tỉnh chuyển đổi mục đích sử dụng, nhưng chưa hoàn thành thủ tục.
Nhận thấy tiềm năng du lịch ở huyện miền núi Hướng Hóa, và các mô hình du lịch tự phát hiện đem lại hiệu quả trong việc quảng bá, thu hút khách du lịch đến với Quảng Trị - nên UBND tỉnh Quảng Trị đã đề nghị các đơn vị liên quan xây dựng Đề án thí điểm phát triển mô hình du lịch cộng đồng và du lịch canh nông ở Hướng Hóa.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Trị cũng giao các đơn vị liên quan tìm hướng tháo gỡ khó khăn về lĩnh vực đất đai với 12 dự án du lịch cộng đồng và du lịch canh nông đã triển khai ở huyện Hướng Hóa.