Cuốn sách Trịnh Công Sơn và cây đàn lyre của hoàng tử bé viết về cuộc đời của Trịnh do nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường- người bạn thời niên thiếu của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thực hiện sẽ được tái bản nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày mất Trịnh Công Sơn.
Trong lần xuất bản trước, cuốn sách đã trở thành hiện tượng beseller bởi phản ánh chân thực về cuộc đời người nhạc sỹ tài hoa nhưng lận đận là Trịnh Công Sơn .
Trịnh Công Sơn và cây đàn lyre của hoàng tử bé như một cuốn phim quay chậm từng khoảnh khắc trong cuộc đời Trịnh Công Sơn. Với 3 chương được mang tên: “Dấu chân địa đàng”, “Tuổi đá buồn” và “Để gió cuốn đi”, mỗi chương đều khắc hoạ hình ảnh của người nhạc sỹ với nhưng sự thay đổi và trưởng thành qua từng thời kỳ.
Ở chương đầu “Dấu chân địa đàng” là những ngày tháng còn thơ ấu, những ảnh hưởng đến Trịnh Công Sơn được miêu tả chân thực và sinh động. Âm nhạc của ông được nuôi dưỡng từ những nỗi buồn, từ những xúc cảm về một miền xa xăm, từ tình yêu của mẹ và từ tư tưởng Phật Giáo. “...Thế giới Trịnh Công Sơn là một vòng khép kín, giống như một lâu đài bằng đá ngày xưa, tĩnh mịch trong rừng, trong đó bằng sự nhạy cảm của một nghệ sĩ, Sơn thu nhận mọi thông tin về kiếp người và Sơn lơ đãng ngồi ký tên vào từng viên đá. Gần như quán xuyến tất cả, âm nhạc của Trịnh Công Sơn diễn ra trong cung la thứ, chuyển tải hết cả biến cố của một đời người.” (trích tác phẩm)
Chương 2 “Tuổi đá buồn” đưa người đọc đến những ngày hoạt động âm nhạc sôi nổi của Trịnh Công Sơn. Từ những ngày còn đi học đến khi có những sáng tác đầu tiên cho thiếu nhi, và những thay đổi thời đại đã khiến cho âm nhạc của ông trở thành tiếng ngân vang giữa bối cảnh hiện sinh. Đến những ngày tình hình chiến tranh căng thẳng, ngày một leo thang thì Trịnh Công Sơn lại chọn cho mình những bài nhạc phản chiến, những góc tối u uất của số phận con người. Trong những ngày viết nhạc phản chiến, Trịnh Công Sơn bị sự truy lùng gay gắt của quân đội và chính quyền Sài Gòn.
Thế nhưng, âm nhạc của ông vẫn đến được với công chúng, vẫn gây chấn động và lóe lên thứ ánh sáng mạnh mẽ cho con người trong những ngày chiến tranh loạn lạc. “Thời kì dạy học ở B’lao, Trịnh Công Sơn đã cho ra đời hàng loạt tác phẩm mang tên Phúc âm buồn, Chiều một mình qua phố, Gia tài của mẹ, Người hát bài quê hương, Người già em bé, Người con gái Việt Nam da vàng. Có thể nói, những ngày sống ở B’lao đã đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đời sáng tác của Trịnh Công Sơn, đẩy anh chìm sâu vào tận đáy máu lửa của lịch sử, để trở thành một nhạc sĩ phản chiến gắn liền với số phận của dân tộc.”
Rồi trong hoàn cảnh đó, Trịnh đã tìm thấy Khánh Ly để rồi cảm tác và trở lại với tình ca, trở về với chất thơ trong con người mình, chất Huế chiếm trọn trong âm nhạc của ông. Trịnh Công Sơn dành thời gian còn lại cho tình ca. “Ở đâu có sự chân thành và tính giản dị thì ở đó có âm nhạc đích thực. Phải thừa nhận rằng, nhạc điệu của Trịnh Công Sơn không có những biến tấu phức tạp, nhưng cực kỳ chân thành và giản dị, dễ đến với mọi người. Những bài hát như Diễm xưa, Hạ trắng, Biển nhớ, Huyền thoại mẹ v.v… đã chứng tỏ phong cách riêng của Trịnh Công Sơn.”
Chương 3 “Để gió cuốn đi” dẫn chúng ta về những ngày trầm ngâm của người nghệ sĩ, người viết nhạc tài hoa - Trịnh Công Sơn, để có thể cảm nhận một cách chân thành nhất những hoài niệm, ưu tư của ông về âm nhạc, về những mối tình. “Chúng ta hài lòng khi thấy Trịnh Công Sơn đã giành được trong tay định mệnh, cái mà người nghệ sĩ nào cũng thèm muốn: Sự bất tử. Trịnh Công Sơn không có nhà cửa nguy nga, của cải vật chất và không có vợ con riêng. Nhưng Trịnh Công Sơn có một cái tên để lưu truyền cho hậu thế. Và tất cả đó để làm gì? Cũng theo lời bài hát của Sơn, Để gió cuốn đi. Khát vọng lưu danh là một ý niệm rỗng không về vật chất, và Trịnh Công Sơn đã sống đúng với ý niệm ấy.”
Những phần cuối tác phẩm, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dành những giây phút lắng đọng để cùng độc giả nhìn lại cuộc đời, sự nghiệp của Trịnh Công Sơn. Những câu từ như thước phim quay chậm lướt qua từng mảng ký ức, từng nhịp, từng hồi thăng trầm trong đời của con người tài hoa này. “Nhưng chính ca từ của Trịnh Công Sơn mới khiến người ta lạ lùng, và dành cho Trịnh Công Sơn một vị trí đặc biệt trong nền âm nhạc Việt Nam, một vị trí dành cho nhà thơ, giữa những nhà thơ hàng đầu của Việt Nam thời tiền chiến, cả bây giờ cũng thế.”
Ngoài cuốn Trịnh Công Sơn và cây đàn lyre của hoàng tử bé, trong dịp này NXB Trẻ cũng giới thiệu các tác phẩm khác do chính Trịnh Công Sơn viết như: Tôi là ai, là ai; Thư tình gửi một người. Các tác phẩm này sẽ dành tặng cho những ai yêu âm nhạc của Trịnh, muốn tìm hiểu về đời sống người nhạc sĩ tài hoa và cái hay, cái đẹp trong ca từ và trong văn chương của ông.
(Nguồn: Báo Tiền Phong)
