Ngoài biến thể Delta đang thống trị số ca bệnh trên toàn cầu, virus SARS-CoV-2 vẫn còn một số biến thể khác với khả năng kháng vaccine đang có nguy cơ đe dọa nỗ lực dập dịch của nhân loại.
Biến thể Delta
Biến thể này được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ và đang là mầm bệnh chủ đạo tại các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là ở các nước có tỷ lệ bao phủ vaccine thấp.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại Delta là một biến thể đáng quan tâm, có nghĩa là nó đã được chứng minh là có khả năng làm tăng khả năng lây truyền, gây ra bệnh nặng hơn hoặc làm giảm kháng thể của vaccine.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc phát hiện ra rằng những người bị nhiễm biến thể Delta có nồng độ virus cao hơn 1.260 lần so với phiên bản gốc của SARS-CoV-2. Một số nghiên cứu của Mỹ cho thấy rằng tải lượng virus ở những người được tiêm chủng bị nhiễm Delta ngang bằng với những người không được tiêm chủng.
Trong khi biến thể ban đầu mất đến 7 ngày để gây ra các triệu chứng, Delta có thể gây ra các triệu chứng nhanh hơn từ 2-3 ngày, khiến hệ thống miễn dịch có ít thời gian hơn để phản ứng và tăng cường phòng thủ.
Biến thể Lambda
Biến thể Lambda đã thu hút sự chú ý như một mối đe dọa tiềm tàng mới, nhưng phiên bản này của SARS-CoV2, được xác định lần đầu tiên ở Peru vào tháng 12, dường như đang dần biến mất.
Theo dữ liệu của GISAID, một cơ sở dữ liệu theo dõi các biến thể SARS-CoV-2, mặc dù các trường hợp liên quan đến Lambda đã tăng lên vào tháng 7, các báo cáo về biến thể này đã giảm trên toàn cầu trong 4 tuần qua.
WHO phân loại Lambda là một biến thể được quan tâm, có nghĩa là nó mang các đột biến bị nghi ngờ gây ra thay đổi khả năng lây truyền hoặc gây ra tình trạng bệnh nặng hơn, nhưng vẫn còn được xem xét kỹ. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy Lambda có các đột biến kháng lại các kháng thể do vaccine tạo ra.
Biến thể Mu
Mu, biến thể trước đây được gọi là B.1.621, được xác định lần đầu tiên ở Colombia vào tháng 1. Vào ngày 30/8, WHO đã xếp biến thể này ngang hàng với Lambda.
Mu mang các đột biến chính, bao gồm E484K, N501Y và D614G, có liên quan đến việc tăng khả năng lây nhiễm và giảm khả năng bảo vệ miễn dịch.
Theo Bản tin của WHO được công bố vào tuần trước, Mu đã gây ra một số vụ bùng phát lớn ở Nam Mỹ và châu Âu. Hiện Mu đại diện cho 39% các biến thể được xác định trình tự ở Colombia và 13% ở Ecuador, những nơi mà tỷ lệ lưu hành của nó "liên tục tăng", theo WHO.
Cơ quan y tế toàn cầu cho biết họ tiếp tục theo dõi tiến trình phát triển của biến thể Mu, đặc biệt là ở những khu vực mà nó đang lưu hành cùng với biến thể Delta.
Chuyên gia WHO Maria van Kerkhove cho biết sự lưu hành của biến thể này đang giảm trên toàn cầu nhưng cần được theo dõi chặt chẽ. Trong một cuộc họp báo vào tuần trước, cố vấn y tế của Nhà Trắng, Tiến sĩ Anthony Fauci, cho biết các quan chức nước này vẫn đang theo dõi nó, nhưng cho đến nay Mu không được coi là một mối đe dọa ngay lập tức.
Vaccine thế hệ mới
Việc ngày càng có thêm người được tiêm chủng sẽ giúp ngăn chặn sự hình thành của các biến thể mới.
Các chuyên gia nói rằng nỗ lực tiêm chủng phải được đẩy mạnh trên phạm vi quốc tế để giữ cho các biến thể không xuất hiện và trở nên mất kiểm soát trong cộng đồng các quốc gia đang phát triển, nơi có độ bao phủ vaccine thấp.
Mặc dù vậy, trong khi các loại vaccine hiện tại ngăn ngừa khả năng trở bệnh nặng và tử vong, chúng không ngăn chặn sự lây nhiễm. Virus SARS-CoV-2 vẫn có khả năng sinh sôi ngay cả ở những người đã được tiêm chủng.
Theo nhiều chuyên gia, để đánh bại SARS-CoV-2 sẽ cần một thế hệ vaccine mới có khả năng ngăn chặn sự lây nhiễm. Cho đến lúc đó, thế giới vẫn dễ bị tổn thương trước sự gia tăng của các biến thể mới.
(Nguồn: Reuters)
