Thiếu nghiêm trọng đội ngũ nhân viên y tế trường học (YTTH), một bộ phận giáo viên bộ môn phải kiêm nhiệm thêm công việc của nhân viên YTTH, chưa được bồi dưỡng, tập huấn một cách bài bản về nghiệp vụ y tế nên năng lực hạn chế, xử lý các tình huống còn lúng túng…
Đó là tình trạng chung của nhiều trường học ở các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Khi COVID - 19 với số ca mắc mới có rất nhiều trẻ mầm non, học sinh, việc đảm bảo các trường học đều có nhân viên YTTH để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh tại trường học càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Một ngày ở trường của trẻ mầm non, học sinh các cấp có rất nhiều hoạt động ngoại khóa ngoài chương trình học kiến thức. Do đó, việc trẻ mầm non, học sinh có thể gặp những vấn đề bất thường như cảm nắng, đau bụng, ngất xỉu, bị thương trong lúc vui chơi… vẫn thường xảy ra. Trong các tình huống đó, nhân viên YTTH là người có nhiệm vụ thăm khám, sơ cứu, điều trị và cấp phát thuốc (trong khuôn khổ quy định), hướng dẫn các em liều dùng, chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt, ăn uống phù hợp với thể trạng.
Trên thực tế, hoạt động YTTH không đơn giản chỉ là thực hiện sơ cấp cứu mà còn tổ chức triển khai các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe, các chương trình phòng chống dịch bệnh cho học sinh, xây dựng khung dinh dưỡng - y tế hợp lý, góp phần cải thiện cân nặng, chiều cao cho học sinh. Các trường học có bếp ăn bán trú, nhân viên y tế phải kiểm tra thực phẩm đưa vào trường hằng ngày. Đặc biệt, trong hai năm học qua, khi COVID-19 bùng phát, nhân viên YTTH là người trực tiếp phối hợp với cơ quan y tế địa phương xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch COVID - 19 tại nhà trường…
Vai trò quan trọng là vậy, tuy nhiên thực trạng chung hiện nay của các địa phương trong tỉnh là số lượng nhân viên y tế tại các trường học vẫn thiếu rất nhiều. Đơn cử tại huyện miền núi Đakrông, toàn huyện hiện có 36 trường học thuộc huyện quản lý với 142 điểm trường và 608 nhóm, lớp. Thế nhưng, chỉ có 11 nhân viên YTTH biên chế, không có nhân viên y tế hợp đồng. Theo định mức quy định số lượng nhân viên làm việc tại các cơ sở giáo dục, toàn huyện cần có 34 nhân viên YTTH (cấp mầm non 15 người, cấp tiểu học 6 người, cấp THCS 13 người).
Như vậy, so với định mức, toàn huyện còn thiếu 23 nhân viên YTTH. Còn đối chiếu với nhu cầu thực tế, có 25 trường học chưa có nhân viên y tế, do đó việc triển khai thực hiện nhiệm vụ YTTH, đặc biệt trong công tác phòng, chống COVID - 19 gặp nhiều khó khăn. Trong những năm qua, khi xây dựng kế hoạch tuyển dụng viên chức sự nghiệp giáo dục, UBND huyện đã đề xuất cấp có thẩm quyền thống nhất cho tuyển dụng nhân viên y tế để bổ sung đối với các trường còn thiếu, tuy nhiên chưa được thống nhất tuyển dụng. Các đơn vị trường học không thể tiến hành hợp đồng nhân viên y tế do các văn bản hiện hành quy định các cơ quan, đơn vị không được tiến hành hợp đồng làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ.
Huyện Triệu Phong cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi có 42 trường học với 107 điểm trường, và chỉ mới có 42 nhân viên làm công tác YTTH. Trong đó, có 21 nhân viên y tế biên chế, 2 nhân viên y tế hợp đồng và 19 nhân viên y tế là giáo viên kiêm nhiệm. Thiếu nhân lực hoặc nhân lực thiếu chuyên môn xử lý công việc nên trong bối cảnh trường, lớp có học sinh là F0, việc khoanh vùng và đưa ra giải pháp xử lý còn lúng túng, bất cập.
Xử lý tình trạng thiếu nguồn nhân lực YTTH là vấn đề nan giải của nhiều địa phương trong cả nước. Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã ký quyết định phê duyệt Chương trình YTTH trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông gắn với y tế cơ sở giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu của chương trình là củng cố, nâng cao năng lực hệ thống y tế trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông gắn kết với hệ thống y tế cơ sở nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, đảm bảo tốt các điều kiện chăm sóc sức khỏe cho trẻ em mầm non, học sinh cấp phổ thông. Theo đó, đến năm 2025, có 100% cơ sở giáo dục có nhân viên phụ trách công tác YTTH và được cấp dự toán kinh phí từ nguồn ngân sách cho hoạt động y tế học đường, 100% trung tâm y tế cấp huyện, trạm y tế cấp xã có cán bộ phụ trách công tác YTTH, chính quyền các cấp có cơ chế phối hợp giữa ngành y tế và ngành giáo dục về công tác YTTH gắn với y tế cơ sở. 100% cơ sở giáo dục và trạm y tế cấp xã trên địa bàn có cơ chế phối hợp về công tác YTTH …
Chương trình đề ra giải pháp là hoàn thiện hệ thống văn bản, chính sách về công tác YTTH gắn với y tế cơ sở; rà soát, sắp xếp đội ngũ nhân viên YTTH tại các cơ sở giáo dục. Tăng cường hiệu quả công tác phối hợp liên ngành về công tác y tế trường học gắn với y tế cơ sở; đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên làm công tác YTTH; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và huy động xã hội hóa về YTTH trong các cơ sở giáo dục. Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên, giáo viên, học sinh và toàn xã hội về chính sách YTTH trong các cơ sở giáo dục. Đây là cơ sở quan trọng để các địa phương củng cố lại năng lực hệ thống y tế cơ sở tại các trường học, cấp học.
Với đặc thù của địa phương, trong giai đoạn hiện nay, để có giải pháp giải quyết tình trạng thiếu đội ngũ nhân viên YTTH hiện nay trên địa bàn tỉnh, một số huyện đề xuất UBND tỉnh xem xét trình HĐND tỉnh cho cơ chế để các đơn vị trường học có cơ sở tiến hành hợp đồng nhân viên y tế theo Nghị quyết số 102/ NQ-CP ngày 3/7/2020 của Chính phủ về giải pháp đối với biên chế sự nghiệp giáo dục và y tế. Đề nghị UBND tỉnh, Sở Nội vụ thống nhất cho địa phương tuyển nhân viên y tế để bổ sung đối với các trường còn thiếu so với định mức và chỉ tiêu được giao, đặc biệt đối với các trường mẫu giáo, trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú và trường có quy mô lớn, nhiều điểm trường.
Tiếp tục cân đối để tăng chỉ tiêu số người làm việc trong các trường học trên địa huyện đảm bảo theo định mức để có cơ sở tuyển dụng hoặc hợp đồng nhân viên y tế theo Nghị quyết số 102/NQ-CP của Chính phủ. Song song với những giải pháp về cơ chế, chính sách lâu dài, trước mắt, các ngành y tế, giáo dục cần tăng cường tổ chức các lớp tập huấn về nghiệp vụ YTTH để nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ cho nhân viên y tế và cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên kiêm nhiệm công tác YTTH. Đây chính là giải pháp tình thế nhằm thực hiện nhiệm vụ phòng chống COVID -19 hiệu quả khi hầu hết các trường học đã quay trở lại dạy và học trực tiếp theo chủ trương mở cửa trường học an toàn, linh hoạt, thống nhất trong cả nước.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
