Du học bằng học bổng luôn là đề tài được học sinh, sinh viên quan tâm. Những năm gần đây, một số học sinh của tỉnh tìm được học bổng du học ở Úc, Hà Lan, Nga, Mỹ…khiến nhiều người ngưỡng mộ. Câu chuyện tìm học bổng du học để lĩnh hội tri thức khoa học hiện đại của thế giới thiết nghĩ cần được quan tâm, định hướng sớm.
Hai năm trước, Lê Minh Thắng, học sinh chuyên Lý của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Quảng Trị trúng tuyển suất học bổng Hiệp định nhà nước của Chính phủ Liên bang Nga cấp cho sinh viên Việt Nam. Hiện tại, Thắng đang là sinh viên năm thứ hai của Khoa Tự động hóa sản xuất và Công nghệ thuộc Đại học Kỹ thuật Quốc gia Moskva Bauman.
Năm học này, Ngô Thụy Đan Phương, cũng là học sinh chuyên Anh của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn trúng tuyển suất học bổng du học tại Hà Lan cho chuyên ngành truyền thông thuộc Đại học Khoa học ứng dụng HAN, thành phố Arnhem.
Đây chỉ là hai trong số các học sinh Quảng Trị trúng tuyển học bổng du học nước ngoài hệ đại học, chưa kể những người đã đi làm và tìm được học bổng du học sau đại học.
Học bổng du học nước ngoài đối với các tỉnh, thành phố lớn là chuyện không còn mới, nhưng với Quảng Trị thì rất cần ủng hộ cho xu hướng này bằng những việc làm cụ thể của các cơ quan chuyên môn. Bởi vì thời gian qua nhiều học sinh có lực học tốt, hội đủ điều kiện, nhưng rất lúng túng trong việc tìm kiếm học bổng vì thiếu thông tin.
Thực ra học bổng du học là các suất tài trợ của những cơ sở đào tạo, cơ quan chính phủ và tổ chức công lập lẫn tư nhân, nhằm hỗ trợ một phần hoặc toàn bộ chi phí học tập cho người học. Hiện tại đang có những nhóm học bổng được nhiều người quan tâm với tiêu chí cấp học bổng khác nhau như: Học bổng dựa trên thành tích là các suất học bổng du học được cấp cho ứng viên có thành tích cao trong học tập với các lĩnh vực trong xã hội, gồm cả âm nhạc, thể thao, khiêu vũ.
Học bổng dựa trên nhu cầu thì dành cho những ứng viên đến từ các gia đình có thu nhập thấp. Học bổng dành cho vùng lãnh thổ, giới hạn cho một nhóm các quốc gia cụ thể đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Nhóm học bổng này đang là xu thế được nhiều người tìm kiếm vì có thể được cấp bởi các tổ chức, chính phủ, các trường đại học…Học bổng phụng sự cộng đồng (học bổng lãnh đạo) là học bổng du học dành cho những cá nhân có tố chất lãnh đạo, đặc biệt có nguyện vọng phấn đấu để nắm giữ vai trò lãnh đạo về sau, góp phần phát triển cho tổ chức, xã hội ở nước mình.
Thông thường, nhóm học bổng này có điều kiện ràng buộc, yêu cầu người nhận học bổng phải trở về nước công tác sau khóa học. Theo kinh nghiệm tìm học bổng của những người đi trước, muốn săn học bổng cử nhân hay học bổng sau đại học, một trong những điều kiện quan trọng nhất là điểm số chung của các môn học. Nếu quá trình học tập đạt điểm tổng kết trung bình từ 9-10 điểm theo thang điểm Việt Nam thì có khả năng giành được học bổng cao gấp đôi so với các sinh viên có điểm trung bình 8 điểm.
Trên thực tế, hầu hết các học bổng của chính phủ và cơ quan quốc tế thường dành cho các chương trình đào tạo sau đại học. Nên với sinh viên chủ yếu học bổng du học đến từ các trường đại học với nhiều loại hình như học bổng dành cho tân sinh viên năm nhất bậc cử nhân, học bổng dành cho sinh viên xuất sắc bậc cử nhân. Trong phạm vi của cơ sở đào tạo, đôi khi các khoa cũng có học bổng dành riêng cho sinh viên xuất sắc, sắp sửa theo học một chuyên ngành của khoa. Các chương trình học bổng bậc cử nhân của trường thường được cấp với nhiều giá trị khác nhau, thường tương ứng với các mức 50 và 100% được trừ vào học phí.
Thành tích học tập của ứng viên càng cao, khả năng săn được học bổng toàn phần càng lớn. Tùy theo năng lực, định hướng và tiềm năng của ứng viên, sẽ có những cơ hội học bổng toàn phần phù hợp nhất với bản thân. Việc săn học bổng du học nên diễn ra càng sớm càng tốt. Theo kinh nghiệm của các cựu du học sinh, nên bắt đầu tìm hiểu từ năm đầu của THPT để có kế hoạch chuẩn bị bộ hồ sơ hoàn chỉnh như điểm số tốt, tham gia hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm tình nguyện viên, thực hiện các kỳ thi chuẩn hóa, làm bài kiểm tra tiếng Anh….
Học bổng du học vô cùng đa dạng, các chương trình tuyển sinh còn ghi rõ những ngành học ưu tiên tạo điều kiện ngày càng có thêm nhiều người tìm được học bổng. Tuy nhiên, tâm tư của các bạn học sinh người Quảng Trị tìm được học bổng du học thời gian qua cho rằng, ngoài nỗ lực của bản thân để có điểm môn chung cao, thì họ tự tìm học bổng thông qua năng lực tiếng Anh của mình chứ ít nhận được sự kết nối có hệ thống. Tiêu chí năng lực tiếng Anh cũng là lý do để giải thích các suất học bổng du học cử nhân, sau đại học phần lớn tập trung ở Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, nơi có nhiều giáo viên và học sinh giỏi tiếng Anh, kể cả học sinh ngành không chuyên tiếng Anh, còn các trường THPT khác thì rất ít.
Đi du học không phải là tìm chỗ học nổi tiếng hơn, nơi có cuộc sống thoải mái, chỗ học dễ dàng, mà du học để nâng cao năng lực sử dụng ngoại ngữ, kiến thức, kỹ năng, được sống trong một môi trường đa văn hóa, mở rộng tầm nhìn góp phần thay đổi thái độ, thói quen, hành vi và có mối quan hệ rộng rãi về mặt tri thức. Đặc biệt du học là tìm chỗ học bổ sung cho những kiến thức hiện đại, ngành nghề, môi trường đào tạo mà trường lớp trong nước còn thiếu để góp công sức và trí tuệ xây dựng quê hương, đất nước ngày càng văn minh.
Nhiều người nhìn nhận học sinh Quảng Trị học giỏi các môn tự nhiên, xã hội, nhưng năng lực học ngoại ngữ (không tính chuyên Anh) đa số chưa tương xứng. Nhiều học sinh đạt giải cao của quốc gia khi vào trường đại học, các em học giỏi, được nhà trường giới thiệu học bổng du học, nhưng không đủ năng lực tiếng Anh nên đánh mất cơ hội tốt để trải nghiệm học tập ở nước ngoài. Các em chia sẻ khả năng tiếng Anh của mình bị đứt gãy từ thời học sinh nên không thể tiến bộ được, chấp nhận học trong nước, bỏ qua cơ hội quý giá. Có em may mắn hơn nhờ gia đình có điều kiện tiếp tục đầu tư cho học tiếng Anh thêm một đến hai năm mới đủ tiêu chuẩn du học.
Vấn đề đặt ra, để ngày càng có thêm nhiều học sinh Quảng Trị được du học nước ngoài bằng học bổng thì các em cần được sự hỗ trợ bài bản hơn. Trước hết cần phải đào tạo những thế hệ học sinh tiếp theo thật sự sử dụng được tiếng Anh phục vụ học tập, nghiên cứu và làm việc. Trên nền tảng đó, cần có định hướng, kế hoạch khoa học, có chương trình liên kết từ cơ quan quản lý giáo dục cao nhất đến các trường THPT với các tổ chức, cơ quan, chính phủ cấp học bổng để học sinh sớm nhận được thông tin, có tâm thế chuẩn bị chu đáo cho việc chinh phục học bổng đạt kết quả như ý muốn.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
