Tôi có một vài anh chị thân thiết là nghệ sĩ, họ đặc biệt dị ứng cụm từ mà tiền nhân hay nhắc liên quan đến hát múa và tôi hiểu điều ấy nên luôn tránh dùng, và bởi tôi tin luôn còn một số nghệ sĩ chân chính, từ tâm, có cống hiến cho xã hội. Nhưng trong trường hợp nghệ sĩ và những lùm xùm không minh bạch tiền từ thiện đáng xấu hổ những ngày này, tôi cảm thấy lời tiền nhân dạy không sai vào đâu...
1. Và rồi xã hội chúng ta đi đến những ngày mà tầng lớp hoạt động nghệ thuật giải trí, gọi chung là nghệ sĩ phải lần lượt trình diện trên sóng livestream, phân bua, đôi chối một vấn đề rất nóng nhưng cũng rất tế nhị: minh bạch tiền từ thiện.
Mấy năm nay, nhiều nghệ sĩ đứng ra kêu gọi từ thiện và nhận được rất đông sự ủng hộ của khán giả, đem lại những hiệu quả tích cực, đáng quý. Tuy vậy, hoạt động từ thiện kiểu nghệ sĩ không có cam kết lâu dài, bền vững. Tiền từ thiện cũng không phải do cá nhân hay gia đình bỏ ra hoàn toàn mà chủ yếu là huy động từ cộng đồng. Nghệ sĩ chỉ là người đại diện. Cũng bởi vì không có ràng buộc cụ thể mới khiến nhiều vấn đề phát sinh, không loại trừ cả những tiêu cực, thất thoát, không đúng mục đích ban đầu kêu gọi.
Không phải tiền của bản thân nghệ sĩ, nhưng cho ai, dùng vào việc gì với số tiền từ thiện lại gần như hoàn toàn phụ thuộc vào ngẫu hứng của người nghệ sĩ. Đàm Vĩnh Hưng đã từng bị “tố” vì đem hàng trăm triệu đồng người hâm mộ ủng hộ đồng bào bị lũ lụt đi giúp xây chùa ở Nghệ An. Khi bị đặt vấn đề hoài nghi, anh trả lời "chùa bị bão lụt, đã mục nát, cần sửa chữa, xây mới, tức cũng là nạn nhân của bão lụt". Trấn Thành nhận tiền ủng hộ của khán giả xong thì một cái phủi tay là chuyển sang cho mẹ của Hồ Ngọc Hà tự quyết. Và đến hôm nay, khi bị tố ăn chặn hơn 100 tỷ đồng tiền từ thiện, người ta còn “soi” ra Thuỷ Tiên từng công bố đến 2 số tài khoản nhận tiền nhưng chẳng có một báo cáo, sao kê, minh bạch nào cho công chúng rõ về số tiền đã nhận.
Trấn Thành, Thủy Tiên, Đàm Vĩnh Hưng đang được nhiều khán giả, tài khoản mạng xã hội yêu cầu sao kê tiền từ thiện.
Nếu những điều này diễn ra ở đất nước có luật định chặt chẽ, những nghệ sĩ này đã bị cơ quan điều tra "sờ gáy", không phải hành vi lừa đảo thì cũng là hành vi lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Nhưng ở ta thì khác, không có cam kết nào nên mặc định họ không vi phạm cam kết. Ủng hộ từ thiện chỉ là hình thức tín ký, không phải hợp đồng hay giao kèo có ràng buộc, những hành xử thiếu rõ ràng của họ cũng khó dùng quy phạm pháp luật để luận tội.
Dù vậy, vẫn còn đó những ràng buộc về đạo đức và lương tâm, và tôi luôn tin vào quy luật nhân quả, tôi cũng tin rằng sự nghiệp một đời hay bao nhiêu năm của những nghệ sĩ trục lợi tiền từ thiện, giữ lấy số tiền đáng ra thuộc về một hương linh xấu số, về một mảng đời bất hạnh, về một số phận bi thương nào đó… họ luôn phải nhận lại những nghiệp quả để cân bằng, có khi là thân bại danh liệt, sống đời không dám ngước nhìn ai.
2. Cho đến lúc này, tôi nghĩ chuyện livestream khóc lóc, phân bua, kể lể của ca sĩ Thuỷ Tiên hay cái cách nhảy xổ vào đối tượng công kích mình như Đàm Vĩnh Hưng đều là những pha xử lý cồng kềnh thiếu chuyên nghiệp, mà lại không đâu vào đâu. Điều mà công chúng muốn nhìn thấy là lòng tin của họ đã không trao nhầm chỗ, tiền từ thiện phải được công khai sao kê, minh bạch, rõ ràng thì không thấy đâu.
Điều mà công chúng muốn nhìn thấy là lòng tin của họ đã không trao nhầm chỗ, tiền từ thiện phải được công khai sao kê, minh bạch, rõ ràng chứ không phải là nước mắt...
Chỉ có sự minh bạch, chi tiết, cụ thể, người nghệ sĩ mới thực sự trở thành người đại diện từ thiện chân chính, không vướng thị phi. Đáng tiếc, những nghệ sĩ này hầu như không ai quan tâm điều đó. Niềm tin, lòng tốt, sự ái mộ của công chúng đã bị đánh cắp, tiêu xài phung phí và hóa thị phi gây nhiễu loạn đạo đức, tinh thần xã hội. Những điều này, dù họ có bao biện đến đâu, mạnh miệng đến mấy, cũng không thể nào gột rửa được.
Hay phải chăng, sân khấu giải trí quá nhỏ với những giấc mộng quá tầm của những nghệ sĩ này, vậy nên, họ dời sân khấu giải trí ra sân khấu cuộc đời cùng với miếng mồi câu từ thiện, đánh vào lòng trắc ẩn công chúng, thu về cả lợi lẫn danh. Tiếc là, họ không nghĩ đến một ngày sự thật nào rồi cũng sẽ phơi bày.
Ngang ruộng dưa không ai sửa dép, vậy mà nhìn lại một, hai năm qua, trong khi đồng bào mất mát tang thương, những nghệ sĩ đứng ra quyên góp từ thiện, người thì ra MV trăm triệu, người khoe dự án phim nghìn tỷ, người rục rịch trưng bảng vẽ sửa sang biệt thự xa hoa… càng ngẫm càng khó hiểu!
3. Tôi có một vài anh chị thân thiết là nghệ sĩ, họ đặc biệt dị ứng cụm từ mà ai cũng biết và tôi hiểu điều ấy nên luôn tránh dùng, và bởi tôi tin luôn còn một số nghệ sĩ chân chính, từ tâm, có cống hiến cho xã hội. Nhưng trong trường hợp nghệ sĩ và những lùm xùm không minh bạch tiền từ thiện đáng xấu hổ những ngày này, tôi cảm thấy lời tiền nhân dạy không sai vào đâu.
(Nguồn: Ngày Nay)
