Rừng phòng hộ ven biển là lá chắn giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Xác định tầm quan trọng này, những năm qua, tỉnh Quảng Trị đã có nhiều dự án phát triển và bảo vệ rừng phòng hộ ven biển của tỉnh. Đặc biệt, tỉnh đang triển khai thực hiện Dự án Hiện đại hóa ngành lâm nghiệp và tăng cường tính chống chịu vùng ven biển (Dự án FMCR) nhằm khôi phục, phát triển và quản lý bền vững rừng ven biển nhằm tăng cường khả năng chống chịu trước bất lợi của các hiện tượng thời tiết cực đoan và nước biển dâng.
Quảng Trị có 75 km đường bờ biển. Để thực hiện tốt công tác bảo vệ phát triển rừng ven biển, từ năm 2017 tỉnh Quảng Trị đã xây dựng quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển ứng phó với biến đổi khí hậu đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt tại Quyết định số 1133/QĐ-UBND ngày 29/5/2017. Toàn tỉnh có hơn 8.948 ha rừng khu vực ven biển, trong đó rừng tự nhiên hơn 1.234 ha, rừng trồng hơn 7.713 ha.
Quảng Trị là một trong 8 tỉnh được lựa chọn để triển khai thực hiện Dự án FMCR từ năm 2019 đến nay.
Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 195 triệu USD bao gồm 4 hợp phần: quản lý hiệu quả rừng ven biển; phục hồi và phát triển rừng ven biển; tạo lợi ích bền vững từ rừng ven biển; quản lý giám sát và đánh giá dự án.
Mục tiêu dự án là khoanh nuôi, bảo vệ 17.000 ha rừng ngập mặn và 33.000 ha rừng trên đất cát ven biển; phục hồi 10.000 ha, trồng mới 9.000 ha rừng ngập mặn và rừng trên cát ven biển.
Tỉnh Quảng Trị lựa chọn 25 xã ở 5 huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Triệu Phong, Hải Lăng và huyện đảo Cồn Cỏ để thực hiện dự án với tổng nguồn vốn đầu tư 21,56 triệu USD, trong đó vốn vay gần 17,3 triệu USD, vốn đối ứng trung ương và địa phương hơn 4 triệu USD.
Đến thời điểm này, Dự án FMCR đã hoàn thành việc trồng rừng với tổng diện tích 623,82 ha, đang trong quá trình chăm sóc và bảo vệ rừng năm thứ nhất, năm thứ hai.
Có thể thấy, xét về hiệu quả kinh tế, phát triển rừng ven biển là cơ sở quan trọng cho các lĩnh vực kinh tế khác phát triển.
Đơn cử như đối với hoạt động lâm nghiệp, theo tính toán của cơ quan chuyên môn, ước trên địa bàn tỉnh, hằng năm diện tích rừng ven biển cung cấp khoảng 13.000 - 18.000 m3 gỗ nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, xây dựng, sản xuất hàng mộc, thủ công mỹ nghệ...
Nếu tính giá trị rừng sản xuất ven biển bình quân khoảng 40 triệu đồng/ ha, hằng năm khai thác bình quân 250 - 350 ha sẽ cho lợi nhuận khoảng 10 - 14 tỉ đồng/năm.
Chưa kể các giá trị tổng hợp về môi trường, kinh tế, xã hội của rừng phòng hộ, cây phân tán, các mô hình nông lâm kết hợp, du lịch, các hoạt động sản xuất, các lợi ích khác từ lâm nghiệp ven biển đưa lại.
Phát triển lâm nghiệp ven biển sẽ ổn định được vùng cát, ổn định đất sản xuất, góp phần tích cực trong việc phân bố lại dân cư, ổn định đời sống cho người dân vùng cát ven biển. Các mô hình kinh tế mới, trang trại nông lâm nghiệp trên vùng cát dự kiến thu hút được nhiều lao động, giải quyết việc làm và đóng góp tích cực vào công cuộc xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Theo dự kiến kế hoạch thực hiện đề án bảo vệ và phát triển rừng ven biển tỉnh Quảng Trị đối với giai đoạn 2025-2030, tỉnh sẽ tiến hành trồng mới rừng khoảng 998 ha, trong đó trồng rừng ngập mặn khoảng 24 ha, trồng rừng chắn gió chắn cát khoảng 974 ha, trồng bổ sung, phục hồi rừng khoảng 3.290 ha.
Các mục tiêu này được phê duyệt tại tại Quyết định số 1486/QĐ-UBND ngày 17/6/2019 của UBND tỉnh Quảng Trị về việc phê duyệt dự án thành phần FMCR.
Ngành nông nghiệp đặt ra các giải pháp trọng tâm để hoàn thành kế hoạch đề ra là tăng cường kêu gọi các nguồn vốn đầu tư hỗ trợ của các nước, các tổ chức quốc tế để phát triển lâm nghiệp ven biển.
Trong đó tập trung phát triển các dự án bảo tồn thảm thực vật vùng cát, chống suy thoái nguồn tài nguyên thiên nhiên, trồng rừng phủ xanh trên vùng cát ven biển, trồng lại rừng kém chất lượng, trồng rừng ven các cửa sông.
Tạo cơ chế thuận lợi, hấp dẫn, hỗ trợ khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư phát triển rừng sản xuất phục vụ cho công nghiệp chế biến gỗ tại các xã ven biển theo quy định của nhà nước.
Lồng ghép các hoạt động lâm nghiệp trong các dự án phát triển nông nghiệp và nông thôn hiện nay trên địa bàn tỉnh gắn với quy hoạch phát triển lâm nghiệp tại các địa phương. Tranh thủ nguồn vốn từ các chương trình, dự án quốc gia, sự hỗ trợ của trung ương.
Sở Nông nghiệp và PTNT cũng đã hoàn thành “Đề án phát triển lâm nghiệp bền vững tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030”, trong đó tích hợp cả phần kế hoạch, chính sách, nguồn lực cho công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn toàn tỉnh.
Khi đề án được phê duyệt, triển khai sẽ đảm bảo nguồn lực cho công tác bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển trong thời gian tới.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
