Băng huyết là tai biến sản khoa thường gặp nhất hiện nay. Trong tình huống này cần phải xử lý nhanh, nếu không người mẹ có thể tử vong.
TS.BS Nguyễn Hữu Trung, giảng viên bộ môn Phụ sản, Đại học Y dược TP HCM, Trưởng phòng khám Phụ Sản, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM (cơ sở 2) cho biết, băng huyết sau sinh là tình trạng sản phụ mất từ 500 ml máu sau khi sinh đường âm đạo hoặc hơn một lít máu sau mổ lấy thai. Tình trạng này thường xảy ra trong vòng 24 giờ đầu sau sinh ở thể nguyên phát và từ sau một ngày đến 12 tuần ở thể thứ phát.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến băng huyết sau sinh. Với thai phụ sinh con đầu lòng, thời gian chuyển dạ thường dài hơn. Điều đó có thể dẫn đến tình trạng băng huyết sau sinh.
Thai nhi quá to cũng có thể khiến tử cung người mẹ bị nhão do giãn quá cỡ. Cơ quan này sau đó không thể co lại như bình thường gây hiện tượng đờ tử cung.
Ngoài ra, người mẹ có tiền sử nạo hút thai nhiều lần hoặc mắc các bệnh phụ khoa khiến niêm mạc tử cung bị viêm nhiễm cũng dễ gặp phải tình trạng này. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ phải cắt bỏ tử cung nhằm cứu sống sản phụ nếu không cầm được máu bởi các phương pháp khác.
Các yếu tố về rối loạn đông máu, thiếu máu cũng gây ra băng huyết sau sinh. Ngoài ra, người mẹ lớn tuổi, tiền sử sinh đẻ nhiều lần, đa thai, đa ối, sót nhau, thai quá ngày, chấn thương đường sinh dục lúc sinh như rách cổ tử cung, vỡ tử cung…, cũng là những yếu tố nguy cơ hoặc gây băng huyết sau sinh.
Bác sĩ xử lý không tốt khi đỡ đẻ hoặc can thiệp thủ thuật giúp sinh không đúng cách cũng có thể khiến người mẹ gặp biến chứng băng huyết. Theo bác sĩ sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung, Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp Hà Nội, chỉ xơ sảy một chút là tai biến này có thể xảy ra. Cũng vì thế, việc yêu cầu phải theo dõi chặt, liên tục sản phụ 2 tiếng đầu tiên sau đẻ không phải là vô nghĩa. Nhân viên y tế sẽ phải theo dõi lượng máu âm đạo chảy ra, theo dõi khối cầu an toàn…, tử cung phải co lại thì mới bịt được máu chảy, nếu không co lại được thì không cầm máu được.
BS Dung cho rằng, việc chảy máu sau đẻ không gây đau, máu lặng lẽ chảy, trong khi đó sản phụ khi vừa sinh xong, mệt nằm thiếp đi sẽ không thể cảm nhận, nhận biết được tình trạng này. Vì thế, vấn đề là nữ hộ sinh, bác sĩ phải theo dõi sát cầu an toàn và lượng máu âm đạo chảy ra. Nếu phát hiện bất thường lập tức có biện pháp xử lý cho thuốc tăng co, kiểm tra xem có bị sót rau, có bị rách đường âm đạo, có bị đờ tử cung…
“Nếu bắt kịp thời gian chảy máu, xử lý ngay tức thì thì có thể cứu được bệnh nhân. Mất máu nhiều, không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến rối loạn đông máu, sốc mất mất máu… ”, BS Dung nói.
Chung quan điểm, PGS.TS Phạm Bá Nha, Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cũng cho rằng chảy máu sau sinh có thể xảy ra ồ ạt hoặc từ từ, do đó nhân viên y tế phải theo dõi rất sát sản phụ sau sinh. Nếu xuất huyết ồ ạt không được phát hiện, sản phụ đã có thể tử vong do tụt huyết áp dẫn tới ngừng tim.
Các trường khác nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ rơi vào suy hô hấp, suy tim, ngừng tim, thiếu oxy các phủ tạng như thận, não, gan... gây suy đa phủ tạng.
PGS Nha chia sẻ: “Nguyên tắc ở đây là xử lý nhanh, tránh để bệnh nhân tụt huyết áp và chú ý bù máu đủ. Nếu bệnh nhân qua cơn nguy kịch, gần như hồi phục hoàn toàn. Trường hợp cấp cứu muộn, bệnh nhân sẽ tử vong hoặc sống thực vật”.
(Nguồn: Ngày Nay)
