Dòng họ Phan ở thị trấn Diên Sanh, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) là một trong những dòng họ có truyền thống hiếu học tiêu biểu và có bề dày lịch sử lâu đời. Cách đây 31 năm, mặc dù cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn nhưng dòng họ Phan ở Diên Sanh đã làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài và nhiều lần được các cấp chính quyền khen ngợi, tuyên dương.
Dòng họ Phan ở Diên Sanh có hơn 197 hộ dân với trên 1.160 nhân khẩu sinh sống trên địa bàn thị trấn và các địa phương trong cả nước, một số ít con em đang sinh sống, làm việc ở nước ngoài. Dẫu sinh sống xa cách nhau về mặt địa lý nhưng tất cả các thành viên của dòng họ Phan vẫn luôn đoàn kết, giữ được tình cảm sâu nặng với quê hương, thành kính với ông bà, tổ tiên và đặc biệt là đồng sức, đồng lòng chăm lo cho công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ.
Xác định tầm quan trọng của việc học, năm 1992, dòng họ Phan đã bắt đầu làm công tác khuyến học nhằm động viên, cổ vũ con cháu ra sức thi đua học tập, rèn luyện và tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học của dòng tộc. Mở đầu hoạt động khuyến học năm 1992, dòng họ đã phát thưởng cho 5 cháu học giỏi tiêu biểu.
Trong số đó có anh Phan Quốc Hưng một trong những gương sáng về học tập và sau này đã tốt nghiệp thủ khoa lớp cử nhân tài năng Toán, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, tốt nghiệp Tiến sĩ Toán học loại Xuất sắc tại Đại học Paris13 (Pháp). Hiện nay, anh Hưng là Phó Giáo sư và đang làm giảng viên, nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu & Phát triển công nghệ cao của Trường Đại học Duy Tân Đà Nẵng.
Những năm sau đó, dòng họ Phan tiếp tục huy động sự đóng góp của các thành viên trong dòng tộc để trao thưởng khuyến học, khích lệ, động viên con em mình học tập. Từ đó, dòng họ Phan năm nào cũng có thêm nhiều con em học giỏi, đỗ đạt cao qua các kỳ thi học sinh giỏi, thi đại học, các sân chơi trí tuệ.
Đặc biệt, trong năm học 2013 - 2014 có em Phan Đăng Nhật Minh đoạt giải Quán quân cấp quốc gia trong sân chơi “Chinh phục” do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức lần đầu tiên vào năm 2013. Tiếp đến, năm học 2016 - 2017, em Phan Đăng Nhật Minh lại tiếp tục phát huy năng lực học tập của mình, vượt qua nhiều thí sinh cùng thi trong Chương trình Đường lên đỉnh Olympia, đã xuất sắc đoạt giải Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm 2017 và được nhận suất học bổng du học tại Úc.
Đến nay, dòng họ Phan ở Diên Sanh đã trải qua 31 năm làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài. Có được sự thành công tiếp nối như thế là nhờ sự quan tâm của các thế hệ trưởng tộc, Ban khuyến học dòng họ và toàn thể các thành viên, sự nỗ lực phấn đấu của nhiều thế hệ học sinh, sinh viên trong dòng họ.
Để có nguồn lực chăm lo cho công tác khuyến học, khuyến tài, Ban Khuyến học dòng họ Phan đã huy động sự đóng góp tự nguyện từ các thành viên trong họ. Chỉ tính riêng trong 2 năm 2022 và 2023, bình quân con em trong dòng họ Phan đóng góp trên 120 triệu đồng xây dựng quỹ khuyến học.
Trong chặng đường 31 năm làm khuyến học, khuyến tài, dòng họ Phan ở Diên Sanh đã trao tặng 2.952 phần thưởng cho con cháu có thành tích tốt trong học tập. Trong đó, có 1.316 phần thưởng dành cho các cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi, 1.225 phần thưởng cho các cháu đạt danh hiệu học sinh tiên tiến, 256 phần thưởng cho các cháu đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia, cấp tỉnh, huyện, 155 phần thưởng dành cho các cháu trúng tuyển vào đại học, cao đẳng.
Mỗi lần trao thưởng khuyến học, các bậc cao niên và Ban Khuyến học của dòng họ Phan lấy gương sáng những người đỗ đạt, tài đức thuộc các thế hệ trước để răn dạy con cháu thế hệ sau luôn nêu cao tinh thần hiếu học, nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, mong muốn các thế hệ con cháu nỗ lực hơn nữa trong học tập, rèn luyện, ra sức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc, thực hiện tốt trách nhiệm, nghĩa vụ công dân với quê hương, đất nước.
Qua 31 năm công tác khuyến học, khuyến tài, dòng họ Phan đã có hàng trăm con em là cử nhân đại học, cao đẳng, đặc biệt là có 18 thạc sĩ, 7 tiến sĩ, Phó Giáo sư - Tiến sĩ. Với những kết quả nổi bật trong công tác khuyến học, khuyến tài, dòng họ Phan ở thị trấn Diên Sanh đã nhiều lần được các cấp khen thưởng, tuyên dương, trở thành một trong những dòng họ tiêu biểu, điển hình trong phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập của tỉnh, huyện.
Nhận xét về công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ Phan ở thị trấn Diên Sanh, Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Hải Lăng Nguyễn Trung Văn cho biết: “Dòng họ Phan ở thị trấn Diên Sanh là dòng họ có bề dày truyền thống hiếu học từ lâu đời và là dòng họ đầu tiên của huyện Hải Lăng triển khai công tác khuyến học, khuyến tài.
Trong 31 năm qua, phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ Phan ngày càng phát triển mạnh mẽ, đi vào chiều sâu, nhiều thế hệ con cháu của dòng họ đã học hành đỗ đạt thành tài, có nhiều đóng góp cho quê hương, đất nước. Dòng họ Phan cũng là một dòng họ điển hình trong xây dựng mô hình “Dòng họ học tập”, góp phần tích cực vào việc xây dựng xã hội học tập vững mạnh của địa phương”.
Hiện nay, trên địa bàn huyện Hải Lăng có 284/437 dòng họ đã thành lập Ban Khuyến học và 276 dòng họ đã đạt danh hiệu “Dòng họ học tập”, chiếm tỉ lệ 90,7%. Ngoài dòng họ Phan còn có rất nhiều dòng họ trên địa bàn huyện Hải Lăng làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài, nổi bật như: Họ Nguyễn (thị trấn Diên Sanh), họ Văn Nhất ở xã Hải Phú, họ Lý ở xã Hải Định, họ Thái Văn ở xã Hải Quy, họ Hoàng ở xã Hải Quế...
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
