Cũng như các địa phương khác trong tỉnh và cả nước, những năm gần đây, tình trạng mất cân bằng giới tính trên địa bàn Hướng Hóa (Quảng Trị) có xu hướng tăng. Vì vậy, địa phương tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao nhận thức của người dân, từng bước khống chế tốc độ gia tăng chênh lệch giới tính khi sinh.
Theo số liệu thống kê, trong 5 năm trở lại đây (2016 - 2020), số trẻ sinh ra ở Hướng Hóa là nam nhiều hơn so với nữ: Năm 2016, tổng số trẻ sinh ra 2.024 trẻ, trong đó trẻ nam 1.060 và trẻ nữ là 964; đến năm 2020, số trẻ sinh ra 1.824 trẻ, trong đó trẻ nam 931 và trẻ nữ 893; số trẻ nam sinh năm 2016 nhiều hơn năm 2020 là 129. Do vậy, tỉ số giới tính khi sinh (GTKS) năm 2016 là 110 nam/100 nữ, đến năm 2020 là 104,3 nam/100 nữ; tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên tại huyện vẫn còn cao so với toàn tỉnh: Năm 2016 là 24,3%; đến năm 2020 là 28,3%. Đây thực sự là những con số đáng lo ngại.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh do tâm lý thích con trai hơn con gái trở nên phổ biến trong mỗi cá nhân, cặp vợ chồng, gia đình và dòng họ. Bên cạnh đó, việc khuyến khích mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1 - 2 con nên các cặp vợ chồng muốn sinh được con trai bằng mọi giá. Chính điều này khiến các cặp vợ chồng tìm kiếm và sử dụng các dịch vụ lựa chọn giới tính trước sinh. Phó Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Phạm Trọng Hổ cho biết: “Năm 2016, thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS), UBND huyện đã ban hành kế hoạch thực hiện đề án đến năm 2020 trên địa bàn huyện; giao Trung tâm Y tế huyện chủ trì, phối hợp với các cơ quan, ban ngành liên quan và UBND các xã, thị trấn tổ chức triển khai kế hoạch.
Trên cơ sở đó, UBND các xã, thị trấn ban hành kế hoạch thực hiện đề án ở địa phương, đưa nội dung tuyên truyền, vận động kiểm soát MCBGTKS lồng ghép vào các văn bản chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể và tổ chức các hoạt động tuyên truyền tại cộng đồng. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Tỉnh ủy, Huyện ủy, UBND huyện đã ban hành kế hoạch, chỉ đạo quyết liệt các cơ quan, đơn vị và UBND cấp xã phối hợp thực hiện, trong đó nhấn mạnh đưa nội dung kiểm soát MCBGTKS là một trong những nội dung trọng tâm của công tác dân số trong tình hình mới”.
Để thực hiện có hiệu quả đề án, từ năm 2016 đến nay, các trạm y tế tích cực phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức hàng trăm cuộc truyền thông nhóm nhỏ về tác hại MCBGTKS tại cộng đồng dân cư. Ngành y tế - dân số đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, đoàn thể huyện, UBND các xã, thị trấn tổ chức hội nghị cung cấp thông tin, nói chuyện chuyên đề về tình trạng MCBGTKS, những hệ lụy, nguyên nhân về MCBGTKS, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về nghiêm cấm chẩn đoán, lựa chọn giới tính thai nhi cho các cơ quan, đơn vị và các xã, thị trấn.
Bên cạnh đó, thông qua sinh hoạt định kỳ của 20 câu lạc bộ tiền hôn nhân, đã có trên 1.500 lượt thanh niên, vị thành niên được tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản và sức khỏe tiền hôn nhân. Trung tâm Y tế huyện phối hợp với các cơ quan truyền thông xây dựng tin, bài và bản tin tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, kết quả thực hiện đề án tại địa phương. Tăng cường công tác kiểm tra giám sát chấn chỉnh, nhắc nhở trạm y tế làm tốt vai trò tham mưu cho lãnh đạo địa phương và công tác phối hợp với đoàn thể cấp xã trong việc tuyên truyền, vận động thực hiện đề án.
Nhờ sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác truyền thông, vận động, tình trạng MCBGTKS ở Hướng Hóa bước đầu đạt kết quả khả quan, góp phần làm thay đổi hành vi về lựa chọn giới tính thai nhi của người dân, giảm thiểu tình trạng MCBGTKS trên địa bàn huyện. Đến nay, 100% xã, thị trấn đạt tiêu chí về triển khai thực hiện hiệu quả công tác phối hợp tuyên truyền về giảm thiểu MCBGTKS. Qua điều tra từ tháng 12/2019 - 30/11/2020, tỉ số GTKS của toàn huyện là 920 nam/887 nữ, tỉ số giới tính chiếm 103,7 nam/100 nữ. Kết quả này cho thấy, huyện bước đầu đã kiểm soát được mức tăng tỉ số GTKS. Ông Phạm Trọng Hổ cho biết thêm: “Để thực hiện mục tiêu từng bước khống chế có hiệu quả về tốc độ gia tăng tỉ số GTKS, tiến tới đưa tỉ số GTKS trở lại mức cân bằng tự nhiên, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, huyện tiếp tục xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án kiểm soát MCBGTKS giai đoạn 2021 - 2025.
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, sự vào cuộc của mặt trận và các tổ chức đoàn thể về tiếp tục thực hiện đề án. Đưa nội dung tuyên truyền về đề án vào các buổi sinh hoạt chi bộ, họp dân, sinh hoạt đoàn thể, các cuộc vận động do mặt trận, các ngành, đoàn thể phát động; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch của các đơn vị, đưa chỉ tiêu tỉ số giới tính khi sinh vào chỉ tiêu đánh giá trong báo cáo của các địa phương. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về MCBGTKS, giáo dục pháp luật về nghiêm cấm chẩn đoán, lựa chọn giới tính thai nhi đối với người cung cấp dịch vụ; đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện Luật Bình đẳng giới với thông điệp: “Vì tương lai nòi giống Việt, không lựa chọn giới tính thai nhi” và “Thực hiện bình đẳng giới là góp phần làm cân bằng giới tính khi sinh”.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
