Để đánh giá cấp độ dịch cần phải dựa trên 3 tiêu chí là tỷ lệ ca mắc mới, độ phủ vắc xin và đảm bảo thu dung, điều trị.
Ngày 27-1, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã ký quyết định ban hành hướng dẫn tạm thời về chuyên môn y tế thực hiện nghị quyết 128 của Chính phủ. Quyết định mới có hiệu lực từ ngày 27-1 và thay thế quyết định số 4800 ngày 12-10-2021 của Bộ Y tế.
Hướng dẫn mới yêu cầu các địa phương kiểm soát dịch tại nơi xuất phát mang tính chủ động và hiệu quả hơn, hạn chế áp dụng các biện pháp mang tính bao vây trên phạm vi rộng. Đồng thời kiểm soát nguy cơ sớm nhất, gọn nhất ở quy mô cấp xã nhằm đảm bảo linh hoạt, hiệu quả; phát hiện sớm bất thường để xử lý đúng, trúng, hiệu quả. Phát huy tính chủ động của chính quyền địa phương, tránh tư tưởng buông tay, giao phó cho y tế trong việc điều trị ca bệnh nặng.
Để đánh giá cấp độ dịch, hướng dẫn mới của Bộ Y tế yêu cầu phải dựa trên 3 tiêu chí, gồm:
- Tiêu chí 1: Tỉ lệ ca mắc mới trên địa bàn/số dân/thời gian.
- Tiêu chí 2: Độ bao phủ vắc xin.
- Tiêu chí 3: Đảm bảo khả năng thu dung, điều trị của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh các tuyến.
Cách xác định các tiêu chí:
Để xác định được tiêu chí 1, phải đáp ứng được những chỉ số sau:
1. Tỉ lệ ca mắc mới trong tuần trên địa bàn cấp xã/100.000 dân; Tỉ lệ ca mắc mới được phân theo 4 mức độ từ thấp đến cao (mức 1 <90; mức 2: 90 đến dưới 450; mức 3: 450 đến 600; mức 4: >600).
2. Tỉ lệ ca bệnh phải thở oxy trung bình trong 7 ngày qua ghi nhận trên địa bàn xã/100.000 người. Tỉ lệ ca bệnh phải thở oxy được phân theo 4 mức độ (mức 1: < 1; mức 2: 1 đến dưới 32, mức 3: 32 đến 40, mức 4: >40).
Tỉ lệ ca bệnh phải thở oxy do trung tâm y tế cấp huyện tính toán và phân bố đến từng địa bàn cấp xã.
3. Tỉ lệ ca tử vong trong tuần trên địa bàn cấp xã/100.000 dân: Yêu cầu chỉ số này không được vượt quá 6/100.000 dân trên địa bàn cấp xã.
Để xác định được tiêu chí 2, phải đáp ứng được những chỉ số sau:
1. Tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ các mũi tiêm trên địa bàn phải đạt tối thiểu 75% tổng dân số tại thời điểm đánh giá.
2. Tỉ lệ tiêm chủng đủ mũi trở lên ở người thuộc nhóm nguy cơ cao phải đạt tối thiểu 90% số đối tượng phải tiêm chủng tại thời điểm đánh giá.
Để xác định được tiêu chí 3, phải đáp ứng được những chỉ số sau:
1. Tỉ lệ sẵn sàng quản lý, chăm sóc/10.000 dân: khả năng có thể quản lý, chăm sóc tại địa bàn cấp xã.
Chỉ số này được chia làm 3 khả năng (cao: > 500; trung bình: 200-500; thấp: <200).
2. Tỉ lệ giường bệnh dành cho người bệnh COVID-19 còn trống tại các cơ sở thu dung, điều trị trên địa bàn cấp huyện/100.000 dân tại thời điểm đánh giá. Chỉ số này được chia làm 3 khả năng (cao: > 30; trung bình: 10- 30, thấp: <10).
3. Tỉ lệ giường điều trị tích cực (ICU) có đủ nhân viên y tế phục vụ/100.000 dân (viết gọn là tỉ lệ giường điều trị tích cực, thuộc nhóm khả năng đáp ứng). Yêu cầu tỉ lệ giường ICU có đủ nhân viên y tế phục vụ trên địa bàn cấp tỉnh phải đạt tối thiểu 4/100.000 dân.
Chỉ số 3 tại tiêu chí 3 được sử dụng để hiệu chỉnh mức độ đáp ứng trên địa bàn cấp xã trên địa bàn toàn tỉnh. Nếu chỉ số này không đạt mức tối thiểu (4/100.000) thì phải giảm mức độ đáp ứng của tuyến xã trên địa bàn của tỉnh này xuống một mức độ (trừ trường hợp đang ở khả năng thấp).
Xác định cấp độ dịch
Cấp độ đáp ứng dịch tại tuyến xã được xác định bằng cách tổng hợp từ kết quả về mức độ lây nhiễm và mức độ đáp ứng của địa bàn cấp xã, thực hiện theo 3 bước sau:
Bước 1: Xác định mức độ lây nhiễm (4 mức)
Mức độ lây nhiễm của một địa bàn cấp xã là mức độ cao nhất của chỉ số 1 và 2 tại tiêu chí 1 và được hiệu chỉnh của chỉ số 1 và 2 tại tiêu chí 2 được liệt kê theo bảng dưới đây:
| Các chỉ số đánh giá nguy cơ lây nhiễm | Mức độ 1 | Mức độ 2 | Mức độ 3 | Mức độ 4 |
| Chỉ số 1, tiêu chí 1: Tỉ lệ ca mắc mới | <90 | <90-<450 | 450-600 | >600 |
| Chỉ số 2, tiêu chí 1: Tỉ lệ ca bệnh phải thở oxy | <1 | 1-<32 | 32-40 | >40 |
Sau đó kết hợp với chỉ số 1 và 2 tiêu chí 2; nếu không đạt mức tối thiểu thì phải nâng mức độ lây nhiễm lên một mức độ (trừ trường hợp đang ở mức độ 4).
Bước 2: Xác định khả năng đáp ứng
Khả năng đáp ứng của một địa phương là khả năng thấp nhất của chỉ số 1 và 2 tại tiêu chí 3 và được hiệu chỉnh của chỉ số 3 của tiêu chí 3 được liệt kê theo bảng dưới đây:
| Chỉ số đánh giá khả năng đáp ứng của một địa phương | Khả năng cao | Khả năng trung bình | Khả năng thấp |
| Chỉ số 1, tiêu chí 3: Tỉ lệ sẵn sàng quản lý, chăm sóc | >500 | 200-500 | <200 |
| Chỉ số 2, tiêu chí 3: Tỉ lệ giường bệnh dành cho bệnh nhân COVID-19 còn trống | >30 | 10-30 | <10 |
Sau đó, kết hợp với chỉ số 3, tiêu chí 3, nếu như chỉ số này không đạt mức tối thiểu thì phải giảm khả năng đáp ứng xuống một mức (trừ trường hợp đang ở khả năng thấp).
Bước 3: Xác định cấp độ dịch
Theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế, cấp độ dịch được xác định dựa trên tổng hợp kết quả đánh giá mức độ lây nhiễm (4 mức tại bước 1) và khả năng đáp ứng (3 khả năng tại bước 2), sau đó có thể được hiệu chỉnh bởi chỉ số 1 của tiêu chí 1, theo bảng dưới đây:
(Nguồn: Phụ nữ mới)
