Thời gian gần đây, tại các diễn đàn hội nghị, một trong những vấn đề “nóng” thường được lãnh đạo UBND, HĐND tỉnh Quảng Trị đề cập sâu là giải ngân vốn đầu tư công chậm. Đây không chỉ là rào cản đối với việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng mà còn phản ánh rõ nét trách nhiệm, năng lực quản lý, triển khai thực hiện của nhiều chủ đầu tư. Để nguồn lực đầu tư của nhà nước phát huy tốt hiệu quả, vấn đề này cần được làm rõ trách nhiệm của các chủ đầu tư.
Mới đây (cuối tháng 9/2021), một cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh có văn bản báo cáo cấp có thẩm quyền về việc 15 dự án đầu tư công từ nguồn vốn trung ương của 11 chủ đầu tư được UBND tỉnh giao từ đầu năm 2021 có tỉ lệ giải ngân dưới 60% kế hoạch vốn bố trí. Tìm hiểu các dự án này, có thể thấy rằng đây đều là những dự án quan trọng, cấp bách phục vụ phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Trong đó, có 5 dự án chủ đầu tư đã có văn bản đề nghị điều chuyển số vốn không thực hiện được trong năm 2021 do gặp khó khăn, vướng mắc. 5 dự án đến nay đã có khối lượng thực hiện, đang hoàn thiện hồ sơ thanh toán và chủ đầu tư cam kết đến hết ngày 30/9/2021 sẽ giải ngân trên 60%. 5 dự án dự kiến đến hết ngày 30/9/2021 có tỉ lệ giải ngân dưới 60% nhưng chủ đầu tư chưa có văn bản đề nghị điều chuyển vốn.
Trong khi đó, theo quy định tại Nghị quyết số 63/ NQ-CP, ngày 29/6/2021 của Chính phủ, cấp có thẩm quyền xem xét cắt giảm kế hoạch vốn đầu tư trung ương năm 2021 đối với các dự án đến ngày 30/9/2021 có tỉ lệ giải ngân dưới 60% kế hoạch vốn được giao từ đầu năm để chuyển cho các dự án quan trọng, cấp bách khác.
Vấn đề trên cho thấy, trong 15 dự án sẽ có nhiều dự án bị cắt giảm, điều chuyển vốn và điều đáng quan tâm là có 4 dự án sẽ không được tiếp tục bố trí vốn trong kế hoạch năm 2022 do hết thời gian bố trí vốn theo quy định của Luật Đầu tư công. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các dự án phải kéo dài thời gian thi công, chậm đưa vào sử dụng hoặc kết thúc đầu tư khi còn dang dở…
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm như thời tiết không thuận lợi; dịch bệnh; nguyên vật liệu khan hiếm, tăng giá; vướng mắc giải phóng mặt bằng… nhưng nguyên nhân cơ bản chính là trách nhiệm chưa cao, năng lực hạn chế của các chủ đầu tư. Điều này thể hiện rõ qua việc nhiều chủ đầu tư thiếu chủ động, tắc trách, chưa thực hiện nghiêm túc kế hoạch đầu tư công theo chỉ đạo của UBND tỉnh; chậm thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư đối với một số dự án chuyển tiếp, khởi công mới; thiếu sâu sát, khách quan trong thẩm định năng lực, kinh nghiệm nhà thầu thi công; chưa quan tâm đúng mức đến việc nắm bắt tiến độ thi công, đốc thúc nhà thầu triển khai thực hiện; chậm thực hiện các thủ tục nghiệm thu và lập hồ sơ thanh quyết toán nên không có cơ sở để giải ngân cũng như kịp thời nắm bắt xử lý, đề xuất xử lý những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Được phân bổ vốn nhưng lại không triển khai bài bản, đến nơi đến chốn, trong khi đó, mỗi khi làm việc với cấp có thẩm quyền, lãnh đạo các địa phương, đơn vị đều tha thiết xin được bố trí vốn để đầu tư phát triển ngành mình, địa phương mình.
Một nền hành chính, kinh tế kỷ cương, năng động và phát triển được thể hiện trên nhiều mặt, trong đó việc triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công nhanh hay chậm so với kế hoạch là tiêu chí quan trọng. Để khắc phục tình tình trạng giải ngân vốn đầu tư công chậm, đưa lĩnh vực này đi vào nền nếp, giải pháp cơ bản là cần phải làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra tắc trách, chậm trễ.
Để thực hiện quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công kế hoạch năm 2021, cần thực hiện đầy đủ, quyết liệt các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, kiên quyết thực hiện việc điều chuyển vốn đối với các công trình, dự án có tỉ lệ giải ngân thấp so với kế hoạch vốn được giao năm 2021 để bổ sung vốn cho các công trình, dự án có tiến độ giải ngân tốt theo đúng quy định của Chính phủ và của HĐND tỉnh.
Các chủ đầu tư có công trình, dự án bị điều chuyển vốn dẫn đến thi công dở dang nhưng hết niên độ bố trí vốn phải tự chịu trách nhiệm tìm kiếm nguồn vốn để bố trí thực hiện hoàn thành công trình, đưa vào sử dụng. Đối với dự án hoàn thành năm 2021, tập trung tối đa nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện, hoàn thiện các hạng mục công trình, hoàn thành công tác nghiệm thu, thanh toán và giải ngân vốn cho nhà thầu; khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành gửi cơ quan tài chính thẩm định, trình phê duyệt theo thẩm quyền.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
