Những ngày qua, người dân trên địa bàn thị trấn Diên Sanh, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) lại lo lắng khi chứng kiến tình trạng cá chết nổi đầy ven bờ hồ Nước Chè, ở ngay trung tâm thị trấn. Thời tiết nắng nóng khiến số cá chết chưa kịp vớt bị phân hủy ngay trong lòng hồ, bốc mùi hôi khó chịu. Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên xảy ra tình trạng cá chết bất thường ở hồ Nước Chè, nhưng đến nay vẫn chưa tìm ra giải pháp xử lý triệt để.
Cá chết ngày càng nhiều
Có mặt tại khu vực hồ Nước Chè, chúng tôi quan sát thấy số lượng cá chết dạt vào ven bờ hồ tương đối nhiều. Đặc biệt, nhiều con cá có trọng lượng lên đến vài ba cân cũng chết phơi bụng, nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Theo người dân kinh doanh hàng quán gần khu vực bờ hồ, thời điểm cá chết nhiều nhất khoảng từ 1- 4 giờ sáng. Vào mỗi sáng sớm, người dân đi tập thể dục qua khu vực này cảm thấy khó chịu vì mùi tanh nồng bốc lên từ hồ. Chị Lê Thảo Hương, ở thị trấn Diên Sanh cho biết: “Mỗi buổi sáng tôi thường đi bộ tập thể dục vòng quanh hồ. Khoảng hai tuần nay tình trạng cá chết ngày càng nhiều, bốc mùi khó chịu. Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm tìm ra nguyên nhân và xử lý tình trạng này để trả lại sự trong lành cho hồ Nước Chè”. Còn theo ông Nguyễn Duyên, ở thị trấn Diên Sanh, mỗi buổi chiều ông thường có thói quen ra hồ hóng gió. Gần chục ngày nay, mỗi khi ra hồ Nước Chè, ông đều chứng kiến nhiều người dân đến vớt số cá chết với số lượng ngày càng nhiều. Cá chết nhiều ngày nên khi vớt lên có mùi hôi rất khó chịu, người dân mang về làm thức ăn cho gia súc.
Theo báo cáo của UBND thị trấn Diên Sanh, từ ngày 25/6/2021 đến nay xuất hiện tình trạng cá rô phi đơn tính chết nổi trên mặt nước và dạt vào hai bên bờ hồ tại khu vực công viên 19/3 và đường Bùi Dục Tài, ước lượng khoảng 25 - 30 kg/ngày. Hồ Nước Chè là hồ tự nhiên, có diện tích mặt nước khoảng 9,7 ha, được UBND thị trấn Diên Sanh cho hộ ông Hồ Ngọc Trai, ở Khóm 8 hợp đồng nuôi nhiều loại cá khác nhau. Ở thời điểm hiện tại, nguồn nước trong hồ có nhiều loại tảo phát triển, màu nước khá đục, có mùi hôi khó chịu. Qua làm việc với chủ nuôi cá, ông Hồ Ngọc Trai nhận định có thể do thời tiết nắng nóng kéo dài nên cá rô phi đơn tính dễ bị sốc nhiệt, chết.
UBND thị trấn đã yêu cầu ông Hồ Ngọc Trai thu gom, xử lý nhằm đảm bảo cảnh quan và vệ sinh môi trường, đồng thời có văn bản báo cáo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện để có hướng giải quyết.
Bàn phương án và giải pháp xử lý tình trạng cá chết bất thường
Tình trạng cá chết ở hồ Nước Chè cũng đã từng xuất hiện vào mùa nắng nóng các năm 2013, 2017, 2019. Năm 2019, Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Chi cục Bảo vệ môi trường, Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh tiến hành lấy mẫu nước tại nhiều điểm trong hồ Nước Chè để đưa đi kiểm nghiệm. Tại thời điểm này, kết quả phân tích chất lượng nước mặt tại hồ Nước Chè cho thấy các thông số đều đạt yêu cầu quy chuẩn quốc gia về chất lượng nước mặt. Ngoài ra, Phòng Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh tiến hành lấy mẫu phân tích chất lượng nguồn nước tại hồ Nước Chè định kỳ và được tích hợp trong báo cáo công tác bảo vệ môi trường hằng năm.
Vào chiều ngày 13/7/2021, UBND huyện Hải Lăng đã tổ chức họp khẩn bàn phương án xử lý tình trạng cá chết bất thường tại hồ Nước Chè. Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết, nguyên nhân ban đầu được xác định là do thời tiết nắng nóng, ở tầng đáy hồ thiếu ô xy dẫn đến cá chết. UBND huyện đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và PTNT lấy mẫu nước, mẫu cá chết để đem đi phân tích, tìm nguyên nhân. Hiện tại hai mẫu này chưa có kết quả chính thức. Trước mắt, UBND huyện chỉ đạo UBND thị trấn Diên Sanh và hộ dân nuôi cá tăng cường nhân lực thu gom lượng cá chết trên hồ để đảm bảo vệ sinh môi trường. Về lâu dài, UBND huyện giao nhiệm vụ cho UBND thị trấn Diên Sanh xây dựng phương án nạo vét lòng hồ bởi hồ Nước Chè có trầm tích đã lâu, chưa được vệ sinh tầng đáy.
Theo kết quả báo cáo điều tra, đánh giá hiện trạng môi trường một số khu vực bị tác động bởi hoạt động kinh tế - xã hội và đề xuất giải pháp khắc phục của Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh, hồ Nước Chè là nơi tiếp nhận chất thải từ hoạt động sinh hoạt và sản xuất công nghiệp khu vực xung quanh. Các nguồn chất thải đổ vào hồ trong thời gian dài làm tăng mức độ ô nhiễm nguy cơ, mức nhiễm muối và nồng độ chất rắn lơ lửng cao, gây nên hiện tượng phú dưỡng đến siêu phú dưỡng.
Hiện tượng cá chết ở hồ Nước Chè đã xảy ra nhiều năm và nguyên nhân có thể là do sự kết hợp của nhiều yếu tố gây nên, không loại trừ tác động của yếu tố chất xả thải từ sinh hoạt và sản xuất công nghiệp. Vậy nên, chính quyền địa phương, cơ quan chức năng cần phải tính đến các phương án bền vững, lâu dài, để tình trạng này không còn tái diễn. Một số đề xuất của đơn vị chức năng như đầu tư xây dựng lại cống thoát nước từ hồ Nước Chè đổ vào sông Nhùng với hình thức xả đáy, thoát bùn; xây dựng phương án khơi thông, nạo vét lượng bùn trong hồ, tăng cường các hoạt động bảo vệ sinh thái lòng hồ; đầu tư xây dựng hệ thống thu gom nước thải phát sinh từ hoạt động sinh hoạt của người dân, hệ thống thu gom, xử lý nước thải phát sinh từ Cụm công nghiệp Diên Sanh là những giải pháp cần được quan tâm nghiên cứu, nhằm giải quyết triệt để tình trạng cá chết làm ô nhiễm lòng hồ.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
