Nhân ngày Môi trường thế giới 5/6 và Tháng hành động vì môi trường năm 2022, phóng viên Báo Quảng Trị có cuộc phỏng vấn Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Trường Khoa về một số nội dung liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường (BVMT) trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
- Thưa ông! Năm 2022 là năm đặc biệt ý nghĩa bởi từ ngày 1/1/2022, Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi năm 2020 chính thức có hiệu lực thi hành. Trong bối cảnh này thì ngày Môi trường thế giới 5/6 và Tháng hành động vì môi trường năm nay có những hoạt động gì đặc biệt?
- Ngày Môi trường thế giới 5/6 năm 2022 được Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) phát động với chủ đề “Chỉ một trái đất” nhằm truyền tải ý nghĩa thông điệp cùng xây dựng lối sống bền vững, hài hòa với thiên nhiên; sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua các chính sách, hoạt động hướng tới lối sống xanh hơn, sạch hơn. Đây là thời điểm mỗi quốc gia, địa phương cùng chung tay và có những hành động cụ thể, thiết thực vì thiên nhiên và trái đất với mục tiêu cao nhất là cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân, cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế bền vững.
Hưởng ứng ngày Môi trường thế giới 5/6 và Tháng hành động vì môi trường năm nay, theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN&MT phối hợp với UBND huyện Gio Linh, các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện lễ phát động Tháng hành động vì môi trường năm 2022 hưởng ứng ngày Môi trường thế giới 5/6 quy mô cấp tỉnh tại xã Gio Hải nhằm tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức của các tổ chức, đơn vị, cá nhân trong công tác BVMT, giữ gìn cảnh quan môi trường biển xanh - sạch - đẹp, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại nguồn. Nhân rộng mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn, thu gom, xử lý rác thải nhựa tại xã Gio Hải, góp phần hỗ trợ hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền đảm bảo thiết thực, có hiệu quả, thu hút sự quan tâm và tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân, kết nối thành chuỗi sự kiện hưởng ứng ngày Môi trường thế giới (5/6), ngày Đại dương thế giới (8/6) và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2022.
Một số nội dung trọng tâm sẽ tập trung trong dịp này là: Phát động phân loại rác tại nguồn trên địa bàn toàn xã Gio Hải; hỗ trợ chế phẩm ủ rác hữu cơ cho các hộ dân (dự kiến cho khoảng 600 hộ dân tại thôn Dĩ Hạ và Dĩ Trung). Phát động nhân rộng mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn toàn huyện Gio Linh; hỗ trợ 2 mô hình “Cá voi thu gom rác thải nhựa, rác thải tái chế” ở bãi tắm Gio Hải; đặt 5 pano tuyên truyền về phân loại rác thải tại nguồn, thu gom, tái chế chất thải sinh hoạt tại các trục đường chính. Từ ngày 13 - 20/6, sở sẽ tổ chức 6 lớp tập huấn hướng dẫn phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn cho khoảng trên 600 người. Đồng thời, phối hợp các cơ quan truyền thông, báo chí tuyên truyền về hoạt động, nhiệm vụ, nội dung, chủ đề về BVMT, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Tuyên truyền hướng dẫn, vận động người dân sản xuất, sử dụng các sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường thay cho túi ni lông khó phân hủy và các sản phẩm nhựa dùng một lần.
Trong những năm gần đây, Quảng Trị có những bước tiến đáng ghi nhận trong phát triển kinh tế, đời sống Nhân dân ngày càng được nâng cao; đã xúc tiến nhiều dự án quy mô lớn đầu tư vào tỉnh. Với việc Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực sẽ hỗ trợ giúp giảm bớt thủ tục hành chính cho các dự án đầu tư, đồng thời cũng hướng đến phát triển bền vững. Nhận thức được điều đó, năm 2022, Sở TN&MT tập trung tuyên truyền, phổ biến rộng rãi nhằm đảm bảo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 được thực hiện hiệu quả. Đồng thời, ban hành các quy trình, thủ tục hành chính, các văn bản thi hành luật ở địa phương nhằm triển khai luật có hiệu quả, góp phần xây dựng Quảng Trị phát triển nhanh và bền vững.
- Cùng với sự phát triển KT-XH, dân số, lượng chất thải rắn sinh hoạt ngày càng tăng, vấn đề phân loại rác sinh hoạt tại nguồn cũng như việc thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh hiện nay được thực hiện như thế nào, thưa ông?
- Bình quân mỗi ngày trên toàn tỉnh có khoảng 360 tấn rác thải sinh hoạt phát sinh. Đến nay, các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đã thành lập các trung tâm, công ty, hợp tác xã môi trường đô thị thu gom, vận chuyển chất thải rắn về bãi chôn lấp tập trung của từng địa phương. Nhờ tích cực tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức cho người dân cũng như triển khai nhiều giải pháp để thu gom, xử lý chất thải rắn nên tỉ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 93,5%, trong đó tại khu vực đô thị đạt 95,5% và khu vực nông thôn đạt 62%.
Năm 2019, Sở TN&MT phát động thí điểm một số mô hình phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải rắn sinh hoạt quy mô cấp xã, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực như các mô hình: “Tăng cường năng lực phân loại rác tại nguồn khu vực nông thôn tại xã Hải Vĩnh (nay là Hải Hưng)” huyện Hải Lăng; “Phân loại rác tại nguồn khu vực nông thôn tại xã Triệu Nguyên (huyện Đakrông). Đến nay, đã nhân rộng mô hình xử lý rác thải sinh hoạt tại các hộ gia đình bằng chế phẩm sinh học tại 4 xã: Vĩnh Thái (huyện Vĩnh Linh), Hải Thái (huyện Gio Linh), Triệu Hòa (huyện Triệu Phong), Hải Hưng (huyện Hải Lăng) và mô hình phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn tại xã Gio Hải (huyện Gio Linh)… Bên cạnh đó, một số địa phương nhân rộng mô hình xử lý phân hữu cơ bằng thùng rác cao su không đáy đi kèm với chế phẩm vi sinh, góp phần giảm thiểu khối lượng rác thải hữu cơ cần thu gom, xử lý.
Mặc dù luật quy định rất rõ trách nhiệm của chủ phát thải chất thải rắn sinh hoạt phải thực hiện việc phân loại tại nguồn nhưng thực tế hiện nay phần lớn chất thải rắn sinh hoạt chưa được phân loại tại nguồn. Người dân chủ yếu phân loại một số rác thải nhựa tận dụng bán phế liệu hoặc tái sử dụng, phần lớn vẫn thu gom và xử lý chung cùng với rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp. Vì thế, tỉ lệ phân loại chất thải rắn tại nguồn trên địa bàn tỉnh chỉ đạt khoảng 11,4%. Hiện trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị đủ khả năng tái chế, tái sử dụng quy mô lớn các loại vật liệu còn giá trị sử dụng từ việc phân loại tại nguồn chất thải sinh hoạt.
- Những năm gần đây, biến đổi khí hậu (BĐKH) đang diễn ra ngày càng khốc liệt và ảnh hưởng lớn đến mọi mặt của đời sống xã hội. Vậy Quảng Trị có kế hoạch gì để phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với BĐKH, thưa ông?
- Nhận thức rõ sự nghiêm trọng của BĐKH và xác định ứng phó với BĐKH là nhiệm vụ quan trọng, trên cơ sở các chương trình, kế hoạch của quốc gia, đơn vị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều chương trình, kế hoạch ứng phó với BĐKH. Hiện nay, tỉnh đang tích cực triển khai: Kế hoạch thực hiện thỏa thuận Paris về BĐKH trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch thực hiện kế hoạch quốc gia thích ứng với BĐKH giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Sở cũng đang xây dựng dự thảo Kế hoạch triển khai kết quả tham dự hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia (COP 26) Công ước khung của Liên Hợp Quốc về BĐKH, dự kiến tham mưu UBND tỉnh ban hành trong quý III năm nay. Việc ban hành các kế hoạch trên thể hiện nỗ lực và quyết tâm của tỉnh trong ứng phó với BĐKH, góp phần cùng quốc gia và cộng đồng quốc tế bảo vệ hệ thống khí hậu trái đất.
Thực hiện kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh của Chính phủ, tỉnh Quảng Trị đã tích cực chỉ đạo triển khai các hoạt động như giảm cường độ phát thải khí nhà kính; thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cũng như khai thác, sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Rà soát, kiến nghị điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển và xây dựng đề án tái cơ cấu kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh. Thực hiện xanh hóa lối sống và tiêu dùng bền vững thông qua việc đẩy mạnh việc thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, đầu tư xây dựng các hệ thống thu gom và xử lý nước thải đô thị, tăng cường trồng cây xanh.
Quảng Trị cũng đang chú trọng thúc đẩy các hoạt động phát triển theo hướng tuần hoàn, tái chế, tái sử dụng chất thải. Nghiên cứu triển khai áp dụng thí điểm và nhân rộng mô hình mua sắm công xanh; phát triển và phổ biến các mô hình thực hành lối sống bền vững như sử dụng túi thân thiện môi trường, phát triển và nhân rộng các mô hình doanh nghiệp xanh cũng như tăng cường truyền thông về tiêu thụ các sản phẩm xanh, nâng cao nhận thức về tiêu dùng xanh, hướng tới lối sống xanh hơn, sạch hơn.
-Xin cảm ơn ông!
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
