Ngoài VinFast, nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng tìm đường niêm yết trên sàn chứng khoán lớn nhất thế giới.
Tập đoàn Vingroup (HoSE: VIC) đang triển khai kế hoạch niêm yết công ty sản xuất ôtô VinFast trên sàn chứng khoán Mỹ. Bên cạnh đó, Vingroup đang tích cực tái cấu trúc để chuẩn bị cho quá trình niêm yết. Sau khi hoàn thành quá trình tái cấu trúc, Vingroup và các cổ đông hiện hữu của VinFast Việt Nam trực tiếp sở hữu 100% vốn của VinFast Singapore.
Phó Chủ tịch Vingroup Lê Thị Thu Thủy cho biết lý do chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp từ VinFast Việt Nam sang VinFast Singapore là việc niêm yết các công ty Việt Nam tại nước ngoài, nhất là tại Mỹ, chưa thực hiện được do thiếu sự liên thông về pháp lý và các cơ chế phối hợp liên quan. VinFast bắt buộc phải thực hiện việc niêm yết qua VinFast Singapore vì Singapore là nước đã có sự liên thông với Mỹ trong lĩnh vực này.
Chia sẻ với Bloomberg hồi tháng 11/2021, Phó Chủ tịch Vingroup cho hay VinFast dự kiến có giá trị từ 25 tỷ USD đến 60 tỷ USD sau IPO. Bà Thủy cũng cho biết công ty vẫn chưa quyết định sẽ niêm yết tại Mỹ thông qua việc sáp nhập với một công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) hay chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Các nguồn tin nói đợt IPO có thể huy động ít nhất 2 tỷ USD. Mặc dù không tiết lộ phương án cụ thể IPO của VinFast, bà Thủy cho biết VinFast sẽ chỉ bán 5-10% cổ phần, tức là nhà đầu tư nước ngoài sẽ chỉ nắm giữ tối đa 10% vốn điều lệ công ty.
Thaiholdings (HNX: THD) mới đây thông báo muốn IPO công ty mới thành lập Thaispace tại thị trường chứng khoán Mỹ ngay trong năm nay. Ngành nghề hoạt động chính công ty này gồm kinh doanh dịch vụ vận tải hàng không; xây dựng và kinh doanh trạm vũ trụ không gian, vệ tinh; kinh doanh dịch vụ viễn thông không dây; kinh doanh hoạt động truyền dẫn kỹ thuật số; kinh doanh hoạt động ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data); kinh doanh dịch vụ du lịch hàng không vụ trụ…
Thaispace được thành lập với mục tiêu phù hợp với chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ đến năm 2030 của Thủ tướng. Giai đoạn 2026-2030, Thaispace kỳ vọng có chuyến bay đầu tiên vào vũ trụ tại Phú Quốc, nếu được các cơ quan quản lý cấp phép.
Một doanh nghiệp Việt Nam khác cho biết cũng sẽ gia nhập “sân chơi quốc tế” là Bamboo Airways. Tháng 4/2021, ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Bamboo Airways chia sẻ với Reuters về kế hoạch IPO tại Mỹ để huy động 200 triệu USD trong quý III/2021. Số lượng cổ phần chào bán ra công chúng là 5-7% vốn điều lệ, tương ứng định giá lên tới 4 tỷ USD. Cho đến thời điểm hiện tại, rõ ràng kế hoạch của hãng hàng không Việt Nam đã đổ bể.
Đại diện Bamboo Airways cho biết hãng dự kiến giao dịch cổ phiếu BAV trên sàn UPCoM từ quý I năm nay với giá không dưới 60.000 đồng/cp.
Tiki, sàn thương mại điện tử Việt Nam, cũng có kế hoạch niêm yết tại Mỹ. Ông Trần Ngọc Thái Sơn, nhà sáng lập và CEO Tiki, cho biết đơn vị ban đầu dự định niêm yết tại Mỹ vào năm 2025, tuy nhiên có thể thực hiện sớm hơn. Công ty có thể IPO thông qua hình thức SPAC.
Theo ông Phạm Lưu Hưng – Phó Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research), có thể nói trong một số trường hợp thì việc IPO/niêm yết trên sàn chứng khoán quốc tế sẽ mang lại một mức định giá tốt hơn, với quy mô thương vụ cao hơn.
Tuy vậy “giấc mộng” này chưa phải doanh nghiệp Việt Nam nào cũng đạt được do không phải công ty nào cũng đáp ứng được các điều kiện niêm yết/giao dịch và hoạt động trong các ngành/lĩnh vực được các nhà đầu tư trên thế giới quan tâm.
Để quá trình niêm yết diễn ra nhanh chóng và ít tốn tiền hơn, nhiều doanh nghiệp Việt Nam lựa chọn SPAC thay vì IPO truyền thống.
Ngoài ra, IPO theo cách truyền thống chỉ tối ưu nếu quy mô doanh nghiệp đủ lớn và được biết đến nhiều tại thị trường nước ngoài (một điều mà ngay cả GRAB cũng không chọn, dù quy mô thương vụ có thể lên tới 40 tỷ USD và hoạt động ở nhiều quốc gia, nhưng cũng không được biết đến nhiều tại Mỹ bằng Uber – công ty đã thực hiện IPO theo cách truyền thống).
CNBC đánh giá rằng cạnh tranh cao và thị trường biến động khiến các doanh nghiệp huy động thông qua hình thức SPAC không còn dễ dàng. Các nhà đầu tư cũng không còn “mặn mà” với các cổ phiếu SPAC do chất lượng ngày càng thấp.
Một trong những yêu cầu cơ bản mà các doanh nghiệp phải đáp ứng sau niêm yết là các quy định về công bố thông tin. Chuyên gia từ SSI Research cho rằng khó khăn có thể là sự khác biệt về hệ thống kế toán, tài chính giữa Việt Nam và các thị trường phát triển.
(Nguồn: Phụ nữ mới)
