Những chuyến hành trình từ đất liền ra Trường Sa suốt bao nhiêu năm nay, luôn có một kỷ vật đặc biệt được anh em trên các đảo tặng cho đoàn công tác mang về: đó là lá cờ Tổ quốc bạc màu nắng gió từng tung bay trên những đảo chìm, đảo nổi. Có ra giữa trùng dương mới hiểu lá cờ đỏ sao vàng ở đó không chỉ là câu chuyện chủ quyền, không chỉ là tín hiệu nhận diện mà còn gắn bó với sinh mệnh của mỗi đời lính, đời dân…
Ôm lá cờ chìm vào lòng biển
Năm 2009, khi đi thực hiện tuyến bài về những người lính canh giữ thềm lục địa (gọi là tiểu đoàn DK1), câu chuyện về sự hy sinh của một anh hùng liên quan tới lá cờ Tổ quốc - là anh hùng liệt sĩ Vũ Quang Chương - người anh hùng duy nhất cho đến nay của lực lượng DK1, khiến chúng tôi nhớ mãi.
Đầu tháng 12/1998, cơn bão Faith quét qua vùng biển DK1, nơi có hàng trăm chiến sĩ hải quân đang đồn trú trên những nhà giàn chênh vênh giữa trùng khơi. Trong khi hàng ngàn tàu cá của ngư dân đã vào bờ trú ẩn an toàn thì ở các căn cứ hải quân Hải Phòng, Cam Ranh, Vũng Tàu, mọi người bắt đầu lo lắng về các nhà giàn, lo cho tính mạng đồng đội.
Lệnh báo động từ Sở chỉ huy: tất cả các nhà giàn chuẩn bị tinh thần, sẵn sàng đối phó với sóng gió, với tình trạng rung lắc do bão gây ra, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra khi nhà giàn bị đổ. Đại úy Vũ Quang Chương, trong giờ phút sinh tử ấy vẫn không quên bổn phận của người chỉ huy, của một người lính đối với đồng đội và Tổ quốc mình.
Lo cho anh em trên giàn nhảy xuống biển xong, trước khi rời nhà giàn, anh cẩn thận đóng tất cả cửa lại, bởi vì nếu không đóng cửa, khi nhà giàn đổ thì anh em sẽ bị nước xoáy hút vào bên trong, không thể thoát ra được. Là chỉ huy nhà giàn, Đại úy Vũ Quang Chương ôm lá cờ đỏ sao vàng vào ngực mình, gấp lại, mang theo. Nhà giàn đổ, Chương lao xuống biển và không hề biết đó là những giây phút cuối cùng của đời mình. Lúc đó là 3 giờ 50 phút sáng ngày 13/12/1998.
Tròn 15 năm sau, cũng vào ngày 13/12/2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang cho Đại úy liệt sĩ Vũ Quang Chương. Câu chuyện lá cờ được người lính ôm theo khi hy sinh ám ảnh trong tôi mỗi khi nghĩ về Biển Đông, nghĩ về Hoàng Sa, Trường Sa và thềm lục địa.
Năm 2014, khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương - 981 vào Biển Đông, trong những chiếc tàu lao ra giữ chủ quyền biển đảo không chỉ có tàu của Hải quân mà cả tàu ngư dân. Một trong số những chiếc tàu ngư dân như thế bị sự cố bốc cháy, hai phóng viên trẻ của cơ quan tôi đi trên chiếc tàu cá ấy sau này về kể rằng khi tàu cháy, vật đầu tiên mà những ngư dân ôm theo cột chặt vào ngực là lá cờ Tổ quốc, không chỉ là tình yêu thiêng liêng, mà còn nếu nhỡ không thể sống sót, nếu tìm được xác, lá cờ được cột chặt vào nhóm người chìm tàu ấy sẽ giúp người ta biết: đây là công dân Việt Nam!
Mỗi lá cờ là một câu chuyện và giữa trùng khơi những câu chuyện về lá cờ Tổ quốc quá đỗi thiêng liêng và gắn bó với sinh mệnh con người.
Kỷ vật thiêng liêng từ Trường Sa
Năm 2009, đoàn hành trình “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” chuyến đi số 1 do Trung ương Đoàn tổ chức đã mang về kỷ vật là lá cờ bạc màu nắng gió sau hai tuần lênh đênh qua hàng chục điểm đảo trên quần đảo Trường Sa và thềm lục địa phía Nam. Lá cờ Tổ quốc ấy đã kiêu hãnh tung bay trên cột mốc chủ quyền ở đảo Trường Sa Lớn. Sắc đỏ của lá cờ đã bạc theo nắng gió đại dương, hơi muối biển mặn đã thấm vào từng thớ sợi khiến vải cờ khô cứng.
Khi Thượng tá Nguyễn Xuân Phùng, Đảo trưởng đảo Trường Sa Lớn thay mặt anh em chiến sĩ trên đảo trao cho anh Phan Văn Mãi, Bí thư Trung ương Đoàn TNCSHCM, trưởng đoàn hành trình (nay anh Mãi là Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh) nhận lá cờ Tổ quốc và nghiêm chỉnh đưa tay chào theo điều lệnh - mở đầu cho đêm giao lưu giữa các chiến sĩ trên đảo và đại biểu của đoàn hành trình. Nhiều đại biểu đã không nén nổi xúc động.
Càng xúc động hơn khi sau đó, những công dân tý hon của Trường Sa đã đứng dưới cột mốc chủ quyền của đảo hát vang những bài ca thiếu nhi dành tặng cho đoàn hành trình. Trùng dương mênh mông nhưng đảo xa không bao giờ đơn lẻ, tiếng hát trẻ thơ và lá cờ kỷ vật ấy như một lời hứa với tiền nhân về sự tiếp nối bất tử của toàn vẹn chủ quyền.
Biểu tượng cụ thể nhất của chủ quyền đất nước chính là quốc kỳ. Để giữ vững chủ quyền Tổ quốc, trong trận chiến bảo vệ Gạc Ma, người lính Trường Sa quấn lá cờ trước ngực, lấy thân mình làm trụ cờ trước khi trúng đạn, rồi lá cờ thấm đẫm máu người lính Việt, cuốn lấy hình hài anh gục xuống nền san hô giữa đại dương.
Bao nhiêu câu chuyện về sự hy sinh lẫm liệt, về những máu xương ngã xuống bên sắc cờ Tổ quốc giữa trùng khơi. Nhưng phải trong phút giây ấy, chuyền tay nhau ôm lá cờ đã thấm đẫm mưa nắng Trường Sa vào lòng, chúng tôi hiểu rằng giữa trùng dương cách trở với đất liền này, lá cờ là hiện thân gần gũi nhất của quê hương. Có phải thế chăng mà trên những đảo chìm, đảo nổi ở đây chúng tôi luôn thấy hiện diện hình ảnh lá cờ với một “mật độ” dày đặc.
Những tòa nhà trên đảo chìm được xây theo hình tháp khối đa giác. Ngoài lá cờ trên nóc, những mặt tiền của tòa nhà đều được đúc hẳn lá cờ vào tường với ngôi sao vàng đắp nổi. Ở bất cứ phía nào từ biển, nhìn vào đảo chìm cũng thấy hình ảnh lá cờ nổi bật sắc đỏ thắm như một ấn chỉ thiêng liêng, như những câu thơ của Lý Thường Kiệt chúng tôi đã gặp ở khu dịch vụ hậu cần nghề cá của Tổng Công ty hải sản Biển Đông trên đảo Đá Tây: “Nam quốc sơn hà Nam đế cư…”. Câu thơ ấy đã được trao truyền qua ngàn năm lịch sử và hôm nay được chính những người lính ở Trường Sa giữ vẹn lòng son với tiền nhân bằng chính sinh mạng của mình.
Buổi sáng 25/4, trước khi con tàu HQ 957 rời bến ra Trường Sa, chúng tôi đã đưa ống kính máy ảnh hướng lên cột cờ để thu vào hình ảnh lá cờ Tổ quốc với màu đỏ son tươi kiêu hãnh tung bay trong nắng sớm. Và suốt dọc hành trình, mỗi sớm mai thức dậy, chúng tôi đều nhìn lên đỉnh cột của tàu, lá cờ vẫn tung bay phấp phới. Trên mênh mông biển cả, có khi cả ngày hành trình không thấy bóng một con tàu nào trong tầm mắt, nhìn lên lá cờ, thấy tin yêu hơn bởi Tổ quốc đang hiện thân ở đó.
Cho đến bình minh của một ngày đầu tháng 5, sau khi con tàu đưa đoàn hành trình thoát khỏi vùng ảnh hưởng của cơn bão số 1, chúng tôi lại nhìn lên cột cờ và nhận ra lá cờ Tổ quốc thắm đỏ tinh khôi hôm xuất hành, chỉ sau hơn mười ngày và nhất là sau những ngày chạm trán cùng bão tố đã bị rách tướp một phần, sắc cờ đã phai đi nhưng ngôi sao vàng vẫn phần phật kiêu hãnh bay trong gió. Và chính lúc đó, chúng tôi nhận ra vẻ đẹp can trường đầy tính biểu tượng của lá cờ Tổ quốc trong hình hài thương tích ấy.
Và thật vinh dự cho nhóm phóng viên chúng tôi khi Đại tá Đinh Gia Thật, Trưởng đoàn hành trình “Tuổi trẻ vì biển đảo quê hương” (sau này ông là Phó Đô đốc, Chính ủy Bộ Tư lệnh Hải quân) cùng với thuyền trưởng tàu HQ 957, Trung tá Phạm Văn Hưng đã quyết định trao tặng lá cờ của Đoàn hành trình số 1 của TƯ Đoàn, lá cờ đã đi suốt một hành trình hơn 1.200 hải lý ấy cho Báo Tuổi Trẻ.
Đêm tổng kết chuyến đi (chuyến đi đầu tiên mở màn cho những hành trình tương tự diễn ra hằng năm kể từ năm 2009 ), lá cờ đồng hành với hành trình thiêng liêng của tuổi trẻ Việt Nam ra với biển đảo quê hương trên đỉnh cột đã được thay mới. Và lá cờ đầy thương tích của con tàu trải qua một hành trình trong bão tố cuồng phong đã được lãnh đạo đoàn hành trình trao cho tờ báo của chúng tôi như một gửi gắm tin yêu và hy vọng….
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
