Nhân tham gia Đoàn công tác tỉnh Quảng Trị dự sự kiện Olympic Day 2023 tại tỉnh Mukdahan, Thái Lan ngày 24/6/2023, tôi vui mừng được gặp lại bà Hà Thị Tý, người mà tôi đã gặp cách đây 26 năm, bên dòng Mê Kông.
Dạo đó, năm 1997, nhờ anh Lê Hữu Thăng “trợ duyên”, tôi đã gặp vợ chồng ông Sêng Salim và bà Hà Thị Tý, bên dòng Mê Kông. Ông Sêng Salim là người Hoa, còn bà Hà Thị Tý có cha là người Huế, mẹ là người xã Vĩnh Chấp, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.
Cho dù gặp gỡ lần đầu, nhưng có lẽ do cùng ở trên Hành lang Kinh tế Đông - Tây, chúng tôi đã vượt qua bỡ ngỡ, sớm trò chuyện tâm giao cùng nhau về việc bắc “nhịp cầu xuyên Á”.
Lúc này chưa có cây cầu nối Mukdahan, Thái Lan với Savannakhet, Lào bắc qua sông Mê Kông (cây cầu này, gọi là cầu Hữu nghị Thái-Lào số 2 qua sông Mê Kông, năm 2006 mới có và được khánh thành).
Chưa có cây cầu trong thực tế nhưng chúng tôi đã chia sẻ với nhau về “nhịp cầu xuyên Á” trong lòng người. Vì chính cây cầu trong lòng người mới quyết định việc nối cây cầu bê tông cốt thép kia, chứ không phải ngược lại.
Vợ chồng ông Sêng và bà Tý là tỉ phú, có nhiều gia sản, nhà cửa. Nhưng cái có lớn hơn của ông bà này mà nhiều tỉ phú khác không có đó là tấm lòng hào hiệp với người, với đời và cả với Quảng Trị.
Ông Sêng, bà Tý đã hỗ trợ 50% kinh phí để cùng chính quyền tỉnh Mukdahan xây nên Tháp Ngọc, một cái tháp cao, ấn tượng cho du khách chiêm ngưỡng khi đến Mukdahan. Bà Tý giữ một vai trò “nặng ký” đối với cuộc đời ông Sêng, đối với những thành đạt của ông.
Tôi nhớ là ông Sêng đã tỏ vẻ nể vợ hết mực khi cho tôi biết: “Bà làm chủ hết cả đấy. Tôi hoàn toàn thuộc dưới quyền của bà, bà quản hết”.
Dường như muốn đáp nghĩa với vợ và quê vợ, ông tâm sự: “Tôi muốn xây dựng một công trình gì đó để lại trên quê vợ Quảng Trị”.
Về sau, Nhà máy sản phẩm nước tăng lực Super Horse của Công ty TNHH Chaichareon Việt - Thái đã mọc lên ở Lao Bảo, đây là công trình của ông Sêng, bà Tý đầu tư, dĩ nhiên rồi, đây còn là công trình ông Sêng đáp nghĩa bà Tý và Quảng Trị.
Sau 26 năm, tôi gặp lại bà Tý trong một cuộc sum vầy, hội ngộ của Hội người Thái gốc Việt tỉnh Mukdahan. Lần gặp trước, tôi đã viết thành kỷ niệm bằng bút ký “Quê hương trong “tầm ngắm” đầu cầu liên Á”, in trên Báo Quảng Trị 3 số trong năm 1997 và in vào các cuốn sách của tôi: “Mai sau dù có bao giờ”, NXB Thuận Hoá, 2007 và “Nơi đầu cầu liên Á”, NXB Hội Nhà văn, 2022. Dù vậy, lần gặp lại này, có thể nói, tôi được cảm nhận về bà Tý rõ nét hơn và có những ấn tượng mới hơn.
Bà có tuổi nhưng thần thái vẫn trẻ, vui vẻ, chan hòa, đôn hậu. Bà có một vẻ đẹp sang trọng, thanh lịch. Bà sống trong một không gian nhà vườn rộng rãi, có gian nhà rộng như nhà hàng để tổ chức các cuộc họp mặt vui vẻ định kỳ của Hội người Thái gốc Việt tỉnh Mukdahan. Bà lo phụ giúp việc nấu nướng ẩm thực cho bà con trong hội mỗi lần gặp mặt.
Cái tâm của bà cũng như của ông Sêng mà tôi cảm nhận 26 năm về trước vẫn vẹn nguyên trong bà, cái tâm luôn hỷ xả cho việc chung, luôn hỗ trợ cho các việc nghĩa, các công trình của cộng đồng.
Sau buổi vui vẻ cùng hội, bà Tý dẫn chúng tôi về thăm ngôi nhà lớn của bà, nói đúng hơn là cả một tòa lâu đài hoành tráng, lộng lẫy, lung linh trong đêm. Tòa lâu đài của bà lớn đến nỗi khi đứng trên tầng thượng rất cao của nơi đặt tượng Phật ở Mukdahan (tượng này vào loại tượng lớn nhất ở Thái Lan), du khách vẫn thấy rõ tòa lâu đài nổi lên mồn một trên toàn cảnh đô thị Mukdahan.
Ông Sêng đã thành người thiên cổ. Bà Tý nay sống cùng con cháu. Sau 26 năm gặp lại bà, tôi vui mừng khi thấy giấc mộng ông Sêng với quê vợ đã thành lâu rồi nhưng tôi bỗng chạnh niềm, thoáng nghèn nghẹn trong lòng khi nghe bà Tý thổ lộ mà như đang gửi chút mộng còn lại chưa tròn về với quê hương Quảng Trị: “Mấy chục năm qua, chị lo, chị khổ theo sản phẩm nước tăng lực Super Horse đó. Super Horse đã bán ra nhiều nơi ở Việt Nam nhưng ở Quảng Trị thì tiêu thụ còn ít”.
Ngước nhìn tòa lâu đài lớn dễ khiến choáng ngợp với nhiều người, tôi ngẫm nghĩ, khi chia tay bà Tý, rằng cái lớn hơn lâu đài kia mà nhiều người thấy và cần phải thấy, đó là tấm lòng thảo thơm, nhân hậu của ông Sêng, bà Tý với người, với đời.
Chạnh nhớ câu chuyện hàn huyên với ông Sêng, bà Tý về “nhịp cầu xuyên Á” trong lòng người 26 năm trước. Cây cầu xuyên Á bắc rồi, vậy còn “nhịp cầu” trong lòng người, “nhịp cầu” nào cho chút mộng còn lại của ông Sêng, bà Tý với Quảng Trị, “nhịp cầu” nào cho nước tăng lực Super Horse đến nhiều hơn với lòng người Quảng Trị, “giải khát” cho người Quảng Trị?
Tiếp nhận ý kiến của bà Tý, tại Báo cáo số 182/ BC-ĐCT ngày 12/7/2023 của Đoàn công tác tỉnh Quảng Trị do Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh, Trưởng Đoàn công tác tỉnh Lê Quang Chiến ký về kết quả chuyến công tác tại tỉnh Mukdahan, Thái Lan từ ngày 23/6 - 25/6/2023 đã nêu kiến nghị: “Chuyến công tác đã tăng cường thêm các hoạt động kết nối với Hội người Thái gốc Việt tại Thái Lan nhằm kêu gọi bà con hỗ trợ, hợp tác xây dựng quê hương, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Thái Lan qua lại tìm hiểu, hợp tác đầu tư.
Bên cạnh đó, Nhà đầu tư Công ty TNHH Chaichareon Việt-Thái tại Khu Thương mại Lao Bảo là 1 Việt kiều tại Mukdahan có đề nghị tỉnh quan tâm, quảng bá sản phẩm công ty tại địa phương do hiện nay sản phẩm của công ty tiêu thụ ở thị trường Quảng Trị rất hạn chế.
Vì vậy, đoàn công tác kiến nghị UBND tỉnh giao Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, hỗ trợ xúc tiến thương mại tại địa phương và các thị trường trong nước”. Đoàn công tác đã lắng nghe rồi, câu trả lời thuộc về lòng mỗi người Quảng Trị!
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
