Chiều về, tôi nằm ở cánh võng, ngó nghiêng khu vườn đầy lá lộc vừng trút xuống giữa những ngày xuân. Nhiều người đi ngang kêu sao không quét lá vàng? Tôi cười: “Để rứa cho bui (vui) cửa bui nhà”.
Thực ra thì tôi nhớ mạ, những chọ (khóm) lá vàng ngày trước mạ hay lùa chúng đi. Hai ngày một lần, quét lá, rung cây, kêu trời đất rồi quay sang la tôi khi tôi vừa đi làm về: “Mi chặt hết cây đi. Không, thì lo mà quét lá”. Sớm mai tôi mang chiếc rìu ra, mạ ngồi hếch mắt qua phía hàng rào. Tôi bảo, e hèm, chặt đi, có ai tiếc mô mà dọa. Tôi vung chiếc rìu lên cao, mạ chạy tới ngăn, tưởng tôi làm thiệt. Tôi cười. Mạ cũng cười, nói: “Mần chi có chuyện nớ đúng không, đời mô mi chặt cái cây của cha mi trồng”…
Từ ngày trước tôi và mạ có chung nỗi nhớ cha. Trong bữa cơm trưa hay tối đến bên mái nhà xưa nhỏ bé, chúng tôi thường nhắc đến cha. Kể chuyện về cha cho tới khuya mới đi ngủ, những lúc đó tôi hay hỏi mạ: “Không biết sau này miềng có được như rứa không?” Mạ cười động viên: “Được chơ, được chơ, mi cũng in (giống) cha mi đó mà”.
Nhưng có ai in mạ không? Và trên con đường duyên số dễ gì gặp được người đàn bà thuần Việt đến thế. Mạ lo cho cha từng giấc ngủ, miếng ăn, lo cho một bầy con nhung nhúc chẳng phải thua kém người ta. Để rồi đứa nào đứa nấy lớn lên như những cây xuân giữa rừng xuân con người thời đó. Đi tới đâu ai cũng khen, coi mạ mi giỏi dữ, coi mạ mi khôn ngoan, coi mạ mi đẹp…
Ngót nghét đó mà đã qua 365 ngày, tôi ngồi đếm thời gian. Ngày mạ bỏ lại tôi, bỏ lại mấy đứa cháu, bỏ lại một vườn lá vàng chẳng ai đụng chổi. Tầng tầng lớp lớp lá vàng xếp chồng lên nhau tạo thành thảm mục. Ở đó một vài hạt cỏ dại đã nẩy mầm, lúc sớm mai tôi ra coi hạt sương đậu trên lá non xanh biếc. Lâu lâu tôi đem chổi ra vườn quét lá và ngêu ngao “À ơi, hoa chi lên trời rau răm ở lại, à ơi hoa cải lên trời, rau răm thôi đành ở lại…”.
Rồi nằm lặng trong căn phòng vắng. Bật album nhạc mạ thường nghe. Có ai đó đi ngang qua nói trống không… Đích thị là dớ mạ rồi chi nữa…
