Khi phía đông chỉ mới ửng hồng một đám mây rất mỏng, một ngày mới bắt đầu từ rất sớm bằng bầy sẻ và mấy chú chào mào chào ríu rít trên vòm cây rậm lá đã lao xao. Ban mai hân hoan làm tôi tỉnh giấc.
Tôi đi đến bên cửa sổ đẩy khẽ cánh cửa, một làn gió nhẹ khẽ lướt qua đưa tới một mùi hương thân thuộc. Tôi mỉm cười hít căng lồng ngực cái mùi thân yêu ấy, mùi thị chín vàng, mùi của mùa thu yêu dấu. Tôi đã phải lòng mùa thị…
Khu vườn nhỏ của nội tôi ngút ngát màu xanh của lá, pha chút gam màu vàng, đỏ của quả, hoa tạo lên bức tranh sắc màu sinh động. Trong vườn trồng đủ thứ cây nào là: vải, na, mít, hoa hồng, ít mùi tàu, hành lá và cây thị. Nhưng với cả gia đình tôi, cây thị cuối vườn chiếm vị trí thật đặc biệt.
Tôi đã phải lòng thứ quả quê ấy ngay từ lần đầu cầm nó trên tay. Đã trải qua bao mùa chín rộ, bao mùa ngát hương, mà sao cây chẳng chút cỗi cằn, vẫn xum xuê, trĩu quả. Khi cái nắng lửa của mùa lạ trốn đâu mất để nhường chỗ cho mùa thu với con nắng dịu dàng, cái gió heo may dài xao xác. Đó cũng là lúc mùa thị về.
Nhanh thật. Mới ngày nào quả thị xanh vẫn còn giấu mình trong vòm lá biếc, nay đã lấp ló quả chín vàng như vạt nắng mùa thu. Những chú chim ríu rít khắp nơi tìm về trái ngọt. Mùa thị vàng… hay chính tôi đã vàng mà phải lòng mùa thị.
Chao ôi! Thị nom đẹp mắt quá. Những quả thị tròn, căng mịn màng như da em bé. Tôi đặc biệt chú ý đến mùi thơm của nó. Thứ mùi thơm chẳng giống vị hương nào. Nó nồng nàn, quyến rũ. Nó đánh thức dậy mọi giác quan. Hồn ta ngất ngây. Lòng ta mê say.
Tôi nhắm mắt lại từ từ thưởng thức vị hương cho thật đã. Hương vấn vương trên vòm lá. Hương đậu trên tà áo mẹ. Hương sà trên chiếc mũ của cha…. Hương theo gió. Hương bay đi. Không gian ngập tràn sắc hương…
Nhìn những quả thị vàng rung rinh vòm cành lá biếc, tôi lại nhớ về thuở ấu thơ lung linh màu cổ tích. Tôi còn nhớ như in mỗi khi mùa thị về, lũ trẻ chúng tôi lại chọn đan cho mình chiếc rọ bằng len. Mỗi đứa cho quả thị vào trong chiếc rọ. Đi học, đi chơi đều mang theo mình. Đến tối đi ngủ lại treo quả thị trong màn. Mùi thị thơm cuốn theo làn gió từ chiếc quạt nan của mẹ, cùng lời kể ngọt ngào về cô Tấm thảo hiền đã đưa tôi vào giấc ngủ tròn ngon giấc.
Thị chơi được mấy ngày thì chín mõm. Tôi bóp quả thị cho thật nhũn mềm, cắn cho thủng một chỗ rồi mút. Làn nước ngọt ngào từ nơi đầu lưỡi rồi vào cổ họng. Phải ăn đến quả thứ hai mới bõ cơn thèm.
Với gia đình tôi, cây thị như một kỉ vật. Mẹ tôi kể rằng: Ngày trước bà yêu quả thị lắm. Lúc nào, bà để một quả nhỏ trong túi áo dù là đi chợ, đi đám cỗ.. . Khi thị chín rộ, bà hái ra cái rá rồi cho mọi người trong làng từ trẻ con, từ người lớn. Bà thường nói với mọi người: Bán anh em xa, mua láng giềng gần. Bà mong tình làng nghĩa xóm mãi keo sơn, đậm đà như cái nồng nàn của hương thị. Cả xóm ai cũng yêu quý bà.
Bà tôi đã bóng hạc xe mây về nơi cõi phật. Ngày còn sống, bà luôn nhắc bố mẹ tôi chăm sóc cây thật cẩn thận. Vậy nên, dù cho giờ quê tôi, cây thị đã được thay thế bằng những cây khác, có giá trị kinh tế cao. Nhưng bao năm nay, gia đình tôi vẫn chăm bón cây thật tốt để cho ra những quả thị vàng.
Cứ mỗi độ thu về, mẹ lại chọn một đĩa thị đẹp đặt lên bàn thờ thắp hương. Hương thơm nồng nàn quyện theo mùi nhang khói nghi ngút bay. Có lẽ, ở nơi nào xa xôi, bà sẽ vui lắm!
Có một thứ quả đồng quê mặc nhiên cố hữu trong lòng tôi suốt bao năm nay. Có một mùi hương tôi đã phải lòng bấy năm nay, sau bộn bề công việc, sau hối hả của dòng đời, tôi lại về quê thư thái, tĩnh tâm. Gió đưa tôi về mùa thu năm nào, giống như tôi phải lòng mùa thị…
