Ngày 23/7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kích hoạt mức cảnh báo cao nhất về sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ đang gia tăng, tuyên bố virus này là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế cần quan tâm.
Trong cuộc họp báo hôm 23/7, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ tiếp tục gia tăng và hiện đã có hơn 16.000 trường hợp mắc bệnh được báo cáo từ 75 quốc gia và vùng lãnh thổ, số ca nhiễm được xác nhận đã tăng 77% từ cuối tháng 6 đến đầu tháng 7, trong đó có 5 trường hợp tử vong. Nam giới quan hệ tình dục đồng giới hiện có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao nhất.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, hầu hết mọi người sẽ hồi phục sau khi nhiễm bệnh khoảng 2-4 tuần. Virus gây phát ban có thể lan rộng khắp cơ thể. Những người đã nhiễm virus cho biết phát ban, trông giống như mụn nhọt hoặc mụn nước, có thể rất đau.
Đợt bùng phát bệnh đậu mùa ở khỉ hiện nay là rất bất thường vì nó đang lây lan rộng rãi ở các quốc gia Bắc Mỹ và Châu Âu, nơi thường không tìm thấy loại virus này. Châu Âu hiện là tâm chấn toàn cầu của đợt bùng phát, chiếm hơn 80% trường hợp nhiễm bệnh được xác nhận. Hiện nay, một số quốc gia Châu Á cũng đã ghi nhận những ca bệnh đầu tiên.
Bệnh đậu mùa khỉ không phải là một loại virus mới
Trái ngược với Covid-19, bệnh đậu khỉ không phải là một loại virus mới. Các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện bệnh đậu mùa ở khỉ vào năm 1958 trên những con khỉ bị nuôi nhốt dùng để nghiên cứu ở Đan Mạch, và xác nhận trường hợp đầu tiên ở người bị nhiễm virus vào năm 1970 tại quốc gia Zaire, nay được gọi là Cộng hòa Dân chủ Congo.
Bệnh đậu mùa khỉ thuộc cùng họ virus với bệnh đậu mùa, mặc dù nó gây bệnh nhẹ hơn.
Trước đây, việc lây truyền bệnh đậu mùa khỉ giữa người với người là tương đối hiếm và virus này thường lây nhiễm từ động vật sang người. Nhưng bệnh đậu mùa khỉ hiện đang lây lan hiệu quả hơn giữa người với người.
Các triệu chứng và yếu tố nguy cơ
CDC Hoa Kỳ khuyến cáo mọi người nên tránh tiếp xúc thân mật với những người bị phát ban trông giống như bệnh đậu mùa khỉ và xem xét giảm thiểu quan hệ tình dục với nhiều bạn tình hoặc bạn tình ẩn danh.
Trước đây, bệnh đậu mùa khỉ thường bắt đầu với các triệu chứng tương tự như bệnh cúm, bao gồm sốt, nhức đầu, đau cơ, ớn lạnh, kiệt sức và sưng hạch bạch huyết. Sau đó, bệnh tiến triển thành phát ban có thể lan rộng khắp cơ thể. Bệnh nhân được coi là dễ lây nhiễm nhất khi phát ban.
Nhưng trong đợt bùng phát hiện tại, các triệu chứng không điển hình. Một số người phát ban đầu tiên, trong khi những người khác phát ban mà không có bất kỳ triệu chứng giống cúm nào. Nhiều bệnh nhân đã phát ban khu trú trên bộ phận sinh dục và hậu môn của họ.
CDC và WHO cho biết phát ban rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lây truyền qua đường tình dục thông thường.
Theo CDC, mặc dù bệnh đậu khỉ có thể lây lan qua các giọt đường hô hấp, nhưng điều này đòi hỏi sự tương tác trực diện lâu dài. Các quan chức y tế không tin rằng bệnh đậu mùa khỉ đang lây lan qua các giọt bắn nhỏ như Covid.
Bệnh đậu mùa ở khỉ cũng có thể lây lan khi tiếp xúc với các vật liệu bị ô nhiễm, chẳng hạn như khăn trải giường và quần áo.
Vắc xin
Vì bệnh đậu mùa khỉ không phải là một loại virus mới, nên đã có vắc xin và thuốc kháng virus để ngăn ngừa và điều trị căn bệnh mà nó gây ra.
Dù vậy, theo CDC Hoa Kỳ, vẫn chưa có dữ liệu về hiệu quả của vắc xin phòng bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát hiện nay.
WHO không khuyến nghị tiêm chủng hàng loạt vào thời điểm này. Không giống như Covid, vắc xin phòng bệnh đậu mùa và đậu mùa khỉ có thể được tiêm sau khi tiếp xúc do thời gian ủ bệnh dài của virus. Tuy nhiên, theo CDC Hoa Kỳ, các loại vắc xin cần được tiêm trong vòng 4 ngày kể từ ngày tiếp xúc để có cơ hội tốt nhất ngăn ngừa sự khởi phát của bệnh.
(Nguồn: CNBC)
