Viện Nghiên cứu Hán Nôm ra thông báo đã tìm thấy 14 cuốn trong số 121 cuốn sách Hán Nôm bị thất lạc.
Chiều 30/3, Viện Nghiên cứu Hán Nôm ra thông báo đã tìm thấy 14 cuốn trong số 121 cuốn sách Hán Nôm bị "thất lạc". Tổng số sách kho sưu tầm thất lạc giảm còn 107 cuốn. Danh sách 14 quyển tìm được gồm: Ức Trai Phi Khanh thi văn tập, Hoa Nghiêm ngoại truyện, Dịch kinh đại toàn tiết yếu, Thụy Phương linh từ sự tích, Phật Thánh chân kinh, Vạn quyển trân tàng quy tính mệnh, Tòng nhân khoa, Luận tang sự, Kim quyết hóa thân, Tử vi, Nhất hộ áp quái, Tăng quảng thư, Tạ thủy phù khoa, An long khoa.
Viện cũng xác định tổng số sách mất, thất lạc kể từ khi Viện này nhận bàn giao từ năm 1983 là 123 cuốn, trong đó có 2 cuốn đã được xác định mất từ thời điểm mới nhận bàn giao năm 1986.
Trong thông cáo vừa được đưa ra, Viện Nghiên cứu Hán Nôm khẳng định, sự việc mất/thất lạc và hư hại tài liệu là tổn thất lớn đối với kho sách Hán Nôm nói riêng, với văn hiến cổ điển Việt Nam nói chung. Tập thể và cá nhân có liên quan phải chịu trách nhiệm trước sự việc này. Viện cho biết cơ quan công an đang điều tra làm rõ sự việc với các sách đã báo mất. Trong khi đó, Viện cũng sẽ sớm thực hiện tổng kiểm kê toàn bộ tài liệu Hán Nôm một lần nữa để sắp xếp, chỉnh lí lại kho sách, đóng dấu kiểm kê vào từng đơn vị tài liệu.
Tài liệu Hán Nôm của VNCHN được lưu giữ trong phòng Bảo quản gồm 2 tầng, biệt lập với phòng đọc phục vụ độc giả. Chỉ có nhân viên Phòng Bảo quản được ra vào kho sách; nhân viên các phòng khác trong Viện và độc giả không được vào kho; nếu có khách vào kho tham quan (thường là lãnh đạo cấp trên, khách quốc tế, hoặc thợ sửa chữa cơ sở vật chất trong kho), thì phải được sự đồng ý của Lãnh đạo Viện và có nhân viên Phòng Bảo quản đi cùng.
Chìa khoá kho sách do trưởng bộ phận Bảo quản (người chịu trách nhiệm chính về nghiệp vụ bảo quản) giữ và quản lí. Từ tháng 7/2022 trở về trước, bộ phận Bảo quản có một chùm chìa khoá dùng chung, đặt trong phòng làm việc chung của bộ phận Bảo quản, đến lịch trực của nhân viên nào thì người đó lấy chìa khoá, mở cửa kho để thực hiện việc phục vụ, giao nhận sách cho bạn đọc tại phòng đọc.
Do trong kho không có vách ngăn, nên bất kì nhân viên nào cũng có thể tiếp cận trực tiếp với tất cả các tài liệu, mặc dù chủ yếu chỉ phục vụ nhóm tài liệu photocopy. Ngoài ra, trưởng bộ phận Bảo quản giữ riêng một chùm chìa khoá ra vào kho sách.
VNCHN mở cửa phòng đọc để các tổ chức, nhà nghiên cứu và các cá nhân trong và ngoài nước quan tâm đến văn bản Hán Nôm tiếp cận tài liệu. Theo quy định tại đơn vị, nhằm mục tiêu bảo quản các tài liệu gốc, Viện tổ chức phục vụ bạn đọc chủ yếu thông qua bản photocopy đối với kho A và V; bạn đọc muốn tiếp cận tài liệu gốc cần có phê duyệt bằng văn bản của lãnh đạo Viện.
Quá trình kiểm kê và bàn giao kho sưu tầm trong các năm 2005 và 2013 không đảm bảo đúng quy trình, vì không đánh dấu vào sổ đăng kí cá biệt.
Người được giao quản lí chìa khoá kho sách đã thiếu chặt chẽ trong việc phân quyền đóng mở cửa kho.
Về số sách hư hại, Viện đưa ra lý giải: Theo thời gian, tất cả các tài liệu giấy đều có sự xuống cấp, hư hại một cách tự nhiên. Ngay từ khi nhập kho, không phải tài liệu nào cũng đã ở trong tình trạng tốt mà phần lớn là các tài liệu giấy cũ, bị quăn mép, rách, mối mọt một phần hoặc nhiều phần. Kho bảo quản tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm sử dụng từ đầu thập niên 1990, đến nay đã không còn đáp ứng được yêu cầu bảo quản tài liệu. Mặc dù Viện Nghiên cứu Hán Nôm, với sự chỉ đạo và hỗ trợ từ Viện Hàn lâm đã tích cực sửa chữa, nhưng chỉ là những sửa chữa nhỏ, không thể bù đắp được những hư hại lớn về cơ sở vật chất và sự lạc hậu về công nghệ bảo quản.
(Nguồn: Phụ nữ mới)
