Xu hướng khởi nghiệp đang phát triển mạnh mẽ với nhiều chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Cũng như ở nhiều địa phương, Quảng Trị đã và đang đẩy mạnh các hoạt động nhằm tạo lập môi trường thuận lợi để hỗ trợ hình thành, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) trên địa bàn.
Khái niệm hệ sinh thái khởi nghiệp có thể hiểu một cách khái quát là cách thức một quốc gia hay một vùng lãnh thổ thiết lập các tác nhân kinh doanh (như các công ty, nhà đầu tư mạo hiểm, ngân hàng, trường đại học, cơ quan thuộc khu vực nhà nước, thực thể tài chính…) kết nối với nhau để thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp tại quốc gia hoặc địa phương đó. Việt Nam được ghi nhận là quốc gia đã đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng hệ sinh thái KNĐMST, được các tổ chức quốc tế đánh giá xếp thứ 3 trong nhóm ba hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động nhất khu vực Đông Nam Á, đứng sau Indonesia và Singapore. Tuy vậy, đối với những địa phương có nền kinh tế còn khó khăn như Quảng Trị, việc xây dựng hệ sinh thái KNĐMST có nhiều hạn chế dù hội tụ đủ tiềm năng phát triển hoạt động khởi nghiệp trong các lĩnh vực như nông nghiệp, chế biến thủy sản, du lịch, công nghệ thông tin, công nghiệp hỗ trợ…
Triển khai Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái KNĐMST quốc gia đến năm 2025, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Kế hoạch số 3690/KH-UBND ngày 14/8/2019 về việc Hỗ trợ KNĐMST trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đến 2025. Theo đó, thời gian qua, ngành khoa học và công nghệ đã phối hợp triển khai nhiều hoạt động xây dựng hệ sinh thái KHĐMST như tổ chức các diễn đàn: “Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự năng động của tuổi trẻ”; “Khởi nghiệp trong thời đại 4.0 - Đánh thức tiềm năng thị xã Quảng Trị”.
Phối hợp với các đơn vị chuyên môn tổ chức tập huấn “Nâng cao năng lực cán bộ quản lý, cán bộ nguồn cho các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”; tập huấn về “Kỹ năng mềm, kỹ năng kinh doanh và sử dụng kỹ thuật số để tăng hiệu suất làm việc cho cán bộ, hội viên hội phụ nữ”, “Bắt đầu khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”... Tổ chức tập huấn, đào tạo cho hơn 50 startup với 14 ý tưởng tham gia cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hằng năm, tổ chức cuộc thi KNĐMST với mục tiêu tìm kiếm, lựa chọn các dự án, ý tưởng xuất sắc, có tiềm năng để hỗ trợ thông qua đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh…
Ngoài đẩy mạnh liên kết hệ sinh thái khởi nghiệp thông qua việc kết nối chính thức và phi chính thức giữa các chủ thể khởi nghiệp thì vai trò của các chính sách cũng cực kỳ quan trọng. Chỉ tính giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN), DN khởi nghiệp, DN mới thành lập như khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư, hỗ trợ DN vừa và nhỏ... Nhiều chính sách được triển khai hiệu quả, được cộng đồng DN đánh giá cao như hỗ trợ hoạt động khuyến công, phát triển sản xuất DN... Qua đó, góp phần tạo điều kiện hỗ trợ tối đa cho DN ổn định, phát triển sản xuất kinh doanh, tăng cường thu hút đầu tư.
Dù đã có bước khởi động tích cực, tuy nhiên các hoạt động như thế này chỉ mới ở giai đoạn đầu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp. Tỉnh vẫn đang gặp nhiều khó khăn như số lượng DN khởi nghiệp, đặc biệt là DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo còn ít. Các phong trào khởi nghiệp trong tỉnh còn hoạt động phân tán, thiếu tập trung; các mối liên kết giữa các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp chưa được hình thành đồng bộ. Đặc biệt là ý tưởng khởi nghiệp chưa nhiều, nguồn lực đầu tư hạn hẹp, thiếu tính đổi mới sáng tạo, thiếu các dịch vụ hỗ trợ về tiếp cận tài chính, tư vấn hỗ trợ để thương mại hóa sản phẩm, phát triển DN thành công, chưa tương xứng với tiềm năng.
Mức độ tiếp nhận và làm chủ công nghệ của tổ chức/cá nhân còn hạn chế, yếu tố kỹ thuật, kỹ năng công nghệ, kỹ năng KNĐMST của nguồn nhân lực còn thấp. Về cơ sở vật chất, một trong những điều kiện cần để xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, đến nay trên địa bàn tỉnh chưa có khu làm việc chung, trung tâm ươm tạo hay các tổ chức cung cấp cơ sở vật chất, dịch vụ hỗ trợ KNĐMST. Các chính sách chưa thực sự thu hút mạnh mẽ DN để đầu tư vào hoạt động KNĐMST…
Để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái KNĐMST của tỉnh, cần tháo gỡ những vướng mắc và định hướng phát triển phù hợp như ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với đặc thù của hoạt động khởi nghiệp và điều kiện thực tế của địa phương. Hoàn thiện đầy đủ hệ sinh thái khởi nghiệp với một mô hình tổ chức thống nhất có hiệu lực, hiệu quả trong điều phối hoạt động hệ sinh thái. Lấy DN khởi nghiệp làm trung tâm để lồng ghép các chương trình hỗ trợ DN để hỗ trợ một cách đồng bộ, tổng hợp tối đa nguồn lực. Liên kết chặt chẽ các thành phần trong hệ sinh thái, điều chỉnh quy chế quản lý quỹ hỗ trợ khởi nghiệp cho phù hợp để các dự án khởi nghiệp được thụ hưởng. Về cơ sở vật chất, cần có chính sách hỗ trợ xây dựng vườn ươm khởi nghiệp và không gian làm việc chung.
Đây cũng là nơi ươm tạo công nghệ nhằm hỗ trợ hoàn thiện công nghệ có triển vọng ứng dụng thực tiễn và thương mại hóa từ ý tưởng công nghệ hoặc kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của địa phương. Đồng thời, có các chương trình đào tạo, hỗ trợ chuyên sâu cho đội ngũ cán bộ phụ trách công tác khởi nghiệp, KNĐMST để có đủ khả năng tư vấn về KNĐMST, cố vấn khởi nghiệp và hỗ trợ DN.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
