Thực hiện đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, thời gian qua xã Hải Dương, huyện Hải Lăng (Quảng Trị) đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển diện tích các loại cây có giá trị kinh tế cao, nhằm nâng cao thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích. Trong đó việc chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng sen đã mang lại lợi ích thiết thực.
Từ giữa tháng 5 đến nay, ông Trần Xích, ở thôn Kim Giao, xã Hải Dương phải huy động thêm nhân công để thu hái những đài sen đang chín rộ. Năm nay, thời tiết thuận lợi, mật độ cây sen mọc dày hơn và sinh trưởng tốt hơn so với năm ngoái, vì thế năng suất, sản lượng cũng tăng lên đáng kể. Với 2 héc ta đất trũng trồng sen lấy hạt, mỗi năm ông Xích có thêm khoản thu nhập trên dưới 150 triệu đồng. “Sau khi tìm hiểu về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây sen, tôi quyết định đầu tư hơn 30 triệu đồng để mua gốc sen về trồng. Chúng tôi thu hoạch năm nay là năm thứ tư. Năm ngoái, gia đình thu hoạch được hơn 6 tấn hạt sen, tất cả đều được thương lái ở tỉnh Thừa Thiên Huế đặt mua. Với giá 35 - 38 triệu đồng/tấn, sau khi trừ chi phí, gia đình thu lãi trên 150 triệu đồng. Năm nay chắc chắn lãi nhiều hơn, vì chỉ phải trừ kinh phí chăm sóc, thu hoạch trong khi năng suất hạt sen lại cao hơn”, ông Xích chia sẻ.
Hiện tại, trên địa bàn xã Hải Dương có hàng chục héc ta đất trồng lúa ở những vùng trũng thường xuyên bị ngập nước được nông dân đầu tư cải tạo trồng sen lấy hạt. Sen là loại cây trồng thích nghi với chân ruộng trũng, phù sa màu mỡ. Cây sen sinh trưởng rất nhanh và sau một năm xuống giống sẽ cho thu hoạch, hiệu quả kinh tế đem lại cao gấp nhiều lần so với thâm canh cây lúa trên cùng đơn vị diện tích. Cây sen có đặc điểm là dễ trồng, thích ứng cao với đồng đất địa phương, không mất quá nhiều thời gian chăm bón. Hơn thế nữa, thời gian gần đây, nhu cầu tiêu dùng của người dân không chỉ dừng lại ở việc lấy hoa trang trí, dùng hạt làm thực phẩm mà còn tận dụng cả lá, củ, ngó… làm dược liệu nên sen được trồng phổ biến hơn. Trước đây, sen trồng trong ao, đầm thì chỉ cần trồng một lần, hết vụ sen tàn rồi sang năm đúng tiết sen đâm chồi nảy lộc. Tuy nhiên để trồng sen kinh doanh, những người có kinh nghiệm thường chọn ao, đầm hoặc chân ruộng trũng tháo kiệt nước, vệ sinh ruộng, diệt mầm bệnh nấm, mốc và các loại sinh vật gây hại cho sen như ốc bươu vàng, cá rô phi để tạo môi trường cho sen sinh trưởng. Hằng năm vào trung tuần tháng 2 Âm lịch sẽ bắt đầu vào vụ trồng sen. Sen được ươm bằng hạt hoặc ngó, sau đó bón thêm phân NPK và tháo nước dần theo sức lớn của sen. Chỉ sau 3 tháng, sen trổ hoa và cho đài lấy hạt. Thời gian thu hoạch khoảng từ tháng 5 đến tháng 10 hằng năm, từ lúc trổ bông đến lúc sen tàn. Đặc biệt với những mô hình kết hợp trồng sen và nuôi cá truyền thống còn mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
Là một trong những người đầu tiên trong xã mạnh dạn chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng sen, ông Nguyễn Thế Anh, ở thôn Kim Giao, xã Hải Dương cho biết: “Cây sen có ưu điểm dễ trồng, dễ thích nghi với vùng đất trũng, úng nước, lại ít sâu bệnh, ít vốn đầu tư và công chăm sóc, năng suất ổn định, sản phẩm dễ tiêu thụ. Thời gian thu hoạch ngắn, chỉ sau từ 3 - 4 tháng là cho thu hoạch, đầu tư ao hồ một lần nhưng có thể trồng nhiều lần. Sau khi thu hoạch sen, các hộ lại tận dụng thả cá, tôm trên chính diện tích trồng sen. Hiện nay, bình quân mỗi héc ta sen cho thu lãi từ 60 đến 80 triệu đồng/năm, cao gấp nhiều lần so các cây trồng khác. Bên cạnh đó, trong thời gian tới, tôi và các hộ trồng sen sẽ bàn bạc, nghiên cứu để đầu tư, mở rộng diện tích hiện có nhằm kết hợp phát triển du lịch sinh thái, đáp ứng nhu cầu chụp ảnh, hái hoa sen của khách du lịch vào mỗi mùa sen nở rộ”.
Phó Chủ tịch UBND xã Hải Dương Võ Trung Hiếu cho biết: “Việc chuyển đổi cây trồng trên những vùng đất kém hiệu quả của xã sang trồng sen là cách làm phù hợp, mở ra hướng sản xuất mới cho nông dân địa phương. Với diện tích trồng sen ngày càng mở rộng, xã cũng đang xây dựng để có thương hiệu riêng về sản phẩm sen của mình. Chính quyền địa phương mong muốn các cấp tạo điều kiện xây dựng thương hiệu sen Hải Dương và liên kết với các đơn vị đầu mối để bao tiêu sản phẩm, tạo điều kiện cho người dân phát triển sản xuất bền vững”.
Người trồng sen ở Hải Dương luôn tâm niệm, sen là loại thực phẩm sạch, bổ dưỡng cho sức khỏe vì từ khi trồng đến khi thu hái không sử dụng thuốc trừ sâu hay thuốc kích thích tăng trưởng. Mặt khác, mô hình trồng sen phát triển trên địa bàn xã đã tận dụng nguồn đất thấp trũng để sản xuất, tránh tình trạng bỏ hoang lãng phí. Trồng sen lấy hạt là mô hình vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa thích ứng với biến đổi khí hậu, cải tạo đồng ruộng, chống hoang hóa diện tích đất, góp phần cải tạo môi trường, tạo việc làm, thu nhập cho người dân địa phương. Mong muốn của người trồng sen Hải Dương là xây dựng được thương hiệu riêng cho hạt sen quê mình để tăng tính cạnh tranh và giá trị kinh tế cho sản phẩm.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
