Việc hình thành Khu kinh tế Thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan trong tương lai không xa được kỳ vọng sẽ là “cú hích” giúp phát triển kinh tế - xã hội vùng phía Tây Quảng Trị, với trọng điểm là huyện Hướng Hoá.
“Làn gió mới” cho Lao Bảo
Sau 20 năm xây dựng và phát triển, Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo thuộc huyện Hướng Hoá đã thu hút 1.700 tỷ đồng đầu tư vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Quốc lộ 9 được nâng cấp, hệ thống giao thông liên xã và các công trình phúc lợi xã hội khác phát huy công năng sử dụng trong thực tế.
Tuy đã có phát triển nhưng Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo vẫn thiếu tính ổn định, bền vững. Kể từ năm 2014 đến nay, tình hình thu hút đầu tư, sản xuất kinh doanh tại Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo gặp nhiều khó khăn do chính sách thay đổi dẫn đến thu hút đầu tư giảm; hoạt động kinh doanh thương mại đình trệ; lưu lượng hàng hóa, người và phương tiện qua cửa khẩu Lao Bảo giảm đáng kể.
Sau nhiều năm chờ đợi, những ngày đầu tháng 5/2022 vừa qua, một tin vui đến với người dân tỉnh Quảng Trị nói chung và Hướng Hoá nói riêng khi thông tin thành lập Khu kinh tế Thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan được các cấp chính quyền địa phương đưa ra bàn thảo.
Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị đã thành lập Tổ công tác để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu các cơ chế, chính sách đặc thù xây dựng “Đề án Khu kinh tế Thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Densavan”. Dự kiến tháng 6/2022, Tổ công tác sẽ hoàn thành sơ bộ Đề án.
Trên cơ sở những cơ chế, chính sách pháp luật hiện hành, tỉnh Quảng Trị sẽ làm việc với các bộ, ngành Trung ương xin ý kiến và trao đổi với tỉnh Savannakhet để thống nhất các nội dung có liên quan để phấn đấu trình Chính phủ và Phân ban Việt Nam- Lào, hai nước trong tháng 8/2022.
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Bí thư Đảng ủy thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hoá cho biết, từ sau khi các chính sách ưu tiên đối với Khu Kinh tế - Thương mại đặc biệt Lao Bảo bị thay đổi, nhiều doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn gặp rất nhiều khó khăn. Việc hình thành Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới giữa Densavan và Lao Bảo hứa hẹn sẽ là “làn gió mới” trong kêu gọi các nhà đầu tư; tạo cơ hội cho cư dân hai bên biên giới tiếp tục phát huy những lợi thế để phát triển kinh tế; vun đắp thêm tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa Nhân dân hai nước.
“Về phía địa phương, việc được Chính phủ quan tâm, ưu đãi thêm nhiều chính sách sẽ sớm đưa Lao Bảo trở thành một “địa chỉ vàng”, là một điểm đến văn minh, hiện đại trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông - Tây (EWEC)”, ông Dũng cho hay
Nếu như Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới giữa Densavan và Lao Bảo đang dần định hình thì từ đầu tháng 5/2022 từ khi Chính phủ Lào chính thức mở cửa hoàn toàn các cửa khẩu quốc tế, lượng người và phương tiện làm thủ tục xuất nhập cảnh mỗi ngày tại Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo có sự gia tăng đáng kể trở lại. Hàng trăm lượt người và phương tiện qua lại biên giới mỗi ngày đã làm cuộc sống ở thị trấn biên viễn Lao Bảo trở nên nhộn nhịp những ngày trầm lắng do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Đây như một chỉ dấu tốt lành đối với chính quyền và người dân nơi đây.
Theo Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, từ sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu quốc tế của tỉnh Quảng Trị gia tăng đáng kể. Thống kê cho thấy, trong quý I/2022, tổng kim ngạch 2 chiều qua các cửa khẩu quốc tế trên địa bàn tỉnh đạt 155,47 triệu USD, tăng 84,46% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo đạt gần 137 triệu USD, Cửa khẩu Quốc tế La Lay đạt 18,55 triệu USD.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu gồm: vật liệu xây dựng, dăm gỗ, hàng tiêu dùng, bách hóa tổng hợp, các mặt hàng cơ khí công nghiệp, lốp cao su, hàng may mặc, phân bón... Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu gồm: thạch cao, động vật sống, linh kiện ôtô, xe máy, tấm năng lượng mặt trời, gỗ, đường cát, nước giải khát, cao su, hạt nhựa, hóa chất, nông sản...
Thiếu tá Nguyễn Xuân Thế, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo cho biết: “Sau khi nước bạn mở cửa biên giới bình thường, lượng người và phương tiện thông quan qua cửa khẩu gia tăng đáng kể. Trước tình hình đó, lực lượng Bộ đội Biên phòng đã tăng cường lực lượng phối hợp chặt chẽ với Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo và các lực lượng chức năng Cửa khẩu Quốc tế Densavan (Savannakhet-Lào) để tạo mọi điều kiện tốt nhất cho các phương tiện vận tải hàng hóa xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu thuận lợi”.
Từ chiến trường xưa đến vùng nông nghiệp trọng điểm
Trong chiến tranh chống đế quốc, thực dân xâm lược quân và dân huyện Hướng Hoá đã mưu trí, dũng cảm lập nên nhiều chiến công hiển hách, góp phần giải phóng quê hương, thống nhất đất nước.
Hoà bình lập lại, xuất phát từ tiềm năng, lợi thế về đất đai, thời tiết khí hậu, huyện Hướng Hóa đã quy hoạch các vùng nguyên liệu nông sản phục vụ cho công nghiệp chế biến và tạo ra một số sản phẩm mang tính đặc thù, có lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và xuất khẩu như: Cà phê, hồ tiêu, tinh bột sắn, cao su…
Thống kế cho thấy, tính đến cuối năm 2021, toàn huyện có hơn 4.300 ha cà phê cho thu hoạch; trên 5.000 ha sắn, với sản lượng hơn 72.000 tấn sắn củ tươi, đạt doanh thu trên 150 tỉ đồng; 1.161,3 ha cao su; 235,5 ha hồ tiêu; 4.346 ha cây ăn quả, trong đó hơn 3.500 ha chuối, mỗi năm tạo ra khối lượng hàng hoá nông sản hàng trăm tỷ đồng, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động…
Bên cạnh đó, từ nhiều nguồn hỗ trợ của Trung ương, tỉnh và các tổ chức xã hội, đến nay mạng lưới giao thông nông thôn được xây dựng, nâng cấp, kết nối thông suốt giữa đường xã, đường huyện, đường tỉnh, quốc lộ.
Hàng ngàn cây số đường đã được rải thảm nhựa, bê tông hóa tạo điều kiện thúc đẩy giao thương buôn bán, trao đổi hàng hoá giữa các bản làng vùng sâu vùng xa. Các công trình thuỷ điện, các dự án điện gió triển khai ở các xã Hướng Linh, Hướng Phùng, Hướng Tân, Húc, Tân Lập, Tân Liên, thị trấn Khe Sanh… cũng góp phần nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông ở địa phương.
Giao thông đi lại thuận lợi đã tạo điều kiện phát triển các ngành nghề, lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ và đem đến cơ hội đổi đời, thoát nghèo, vươn lên làm giàu của Nhân dân, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa.
Ông Đặng Trọng Vân, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hoá cho biết, bên cạnh sự hỗ trợ của tỉnh và trung ương, phát huy nguồn lực tại chỗ với phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”, thời gian qua huyện tập trung đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, hệ thống cơ sở hạ tầng của huyện, nhất là các lĩnh vực giao thông, điện lưới được tăng cường đáng kể. Bên cạnh đó, trong thời gian tới, huyện tiếp tục tập trung quy hoạch mở rộng các vùng nguyên liệu nông sản có sẵn lợi thế như cà phê, hồ tiêu, sắn, chuối…trên cơ sở thực hiện các mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp nhằm tìm đầu ra ổn định cho nông dân.
“Với những tiềm năng lợi thế sẵn có, Hướng Hóa hứa hẹn là điểm đến đầy triển vọng. Đây cũng là tiền đề để địa phương trở thành vùng kinh tế trọng điểm, trung tâm tăng trưởng vùng phía Tây Quảng Trị”, ông Đặng Trọng Vân cho hay.
