Nhằm giúp đồng bào các dân tộc thiểu số ổn định sản xuất, cải thiện đời sống, ngày 18/7/2018, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 10/2018/ NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ đất ở và kinh phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở các xã khu vực III, thôn, bản đặc biệt khó khăn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2019 - 2022 (Nghị quyết 10). Tuy nhiên, đến nay tại một số địa phương vẫn chưa hoàn thành việc cấp giấy CNQSD đất cho người dân vì gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.
Chủ trương đúng đắn
Mục tiêu của Nghị quyết 10 là giải quyết những vấn đề khó khăn về đời sống, sản xuất nhằm đảm bảo cho các hộ nghèo có đủ đất ở, đất sản xuất, tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ các chính sách.
Từ đó, từng bước cải thiện điều kiện vật chất và tinh thần cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở miền núi, hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn; góp phần giảm nghèo bền vững, giảm dần sự chênh lệch trong phát triển giữa vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi với các vùng khác trên địa bàn tỉnh. Phấn đấu đến năm 2020 giải quyết 100% đất ở, cơ bản giải quyết đất sản xuất và cấp giấy CNQSD đất cho các hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo ở các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.
Đối tượng áp dụng của Nghị quyết 10 là hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở các xã thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi; hộ nghèo (gồm cả dân tộc Kinh) ở xã khu vực III, thôn, bản đặc biệt khó khăn sinh sống bằng nghề nông, lâm nghiệp chưa có hoặc thiếu đất ở, đất sản xuất. Thời gian thực hiện nghị quyết từ năm 2019-2022.
Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hồ Thị Minh cho biết, theo Nghị quyết 10, toàn tỉnh có 1.189 hộ được hỗ trợ về đất ở, chi phí đo đạc và cấp giấy CNQSD đất ở. Theo đó, mỗi hộ được giao đất ở với hạn mức 400 m2 , được hỗ trợ tạo mặt bằng đất ở 600 nghìn đồng. Đối với đất sản xuất, toàn tỉnh có 2.768 hộ được hỗ trợ kinh phí đo vẽ, cấp giấy CNQSD đất sản xuất với hạn mức giao đất theo quy định hiện hành. Tổng kinh phí thực hiện Nghị quyết 10 là 8,627 tỉ đồng. Trong đó, nguồn kinh phí hỗ trợ tạo mặt bằng đất ở do ngân sách tỉnh phân bổ 100%; kinh phí hỗ trợ đo vẽ, cấp giấy CNQSD đất ở, đất sản xuất được ngân sách tỉnh hỗ trợ 80%, còn lại 20% do các huyện đối ứng.
Gia hạn thời gian
Thời gian thực hiện Nghị quyết 10 theo quy định là từ năm 2019-2022. Tuy nhiên, vì tiến độ thực hiện chưa đạt yêu cầu do một số khó khăn, vướng mắc nên vào tháng 12/2022, UBND tỉnh có tờ trình gửi Thường trực HĐND tỉnh về việc xin gia hạn thời gian thực hiện Nghị quyết 10. Sau đó, vào ngày 9/12/2022, HĐND tỉnh khóa VIII đã ban hành Nghị quyết số 80/2022/NQHĐND về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023. Trong đó, cho phép kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết 10 đến hết năm 2023.
Vì vậy, đơn vị tư vấn không tiến hành đo đạc, lập hồ sơ theo đối tượng quy định của Nghị quyết 10. Với những trường hợp này, huyện đã chỉ đạo UBND các xã, thị trấn thu hồi kinh phí đã cấp, đồng thời rà soát các đối tượng đủ điều kiện để lập danh sách đăng ký bổ sung.
Theo báo cáo của UBND huyện Hướng Hóa, tổng số hộ gia đình, cá nhân đăng ký lập hồ sơ cấp giấy CNQSD đất theo Nghị quyết 10 là 3.152 hộ/3.152 GCN với tổng diện tích khoảng 2.004 ha. Trong đó, đất ở 1.123 hộ/1.123 GCN với diện tích khoảng 44,92 ha; đất sản xuất 2.029 hộ/2.029 GCN với diện tích khoảng 1.959 ha. Tổng kinh phí thực hiện trên 6,977 tỉ đồng (ngân sách tỉnh hỗ trợ 5,717 tỉ đồng, huyện đối ứng trên 1,260 tỉ đồng).
Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hướng Hóa Nguyễn Văn Diện cho biết: “Tính đến nay, 21/21 xã, thị trấn đã tiến hành đo đạc với tổng số hộ được đo đạc là 2.773 hộ/3.152 hộ đăng ký đo đạc. Số hộ được cấp giấy CNQSD đất là 616 hộ/2.773 hộ được đo đạc, lập hồ sơ (đạt tỉ lệ 22,2 %). Trong đó, đã cấp giấy CNQSD đất ở cho 144 hộ/144 GCN; cấp giấy CNQSD đất sản xuất cho 472 hộ/472 GCN”.
Theo ông Diện, quá trình đo đạc, lập hồ sơ cấp giấy CNQSD đất cho người dân theo Nghị quyết 10 phát sinh một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, một số trường hợp ở xã Hướng Lộc, Húc và Ba Tầng sử dụng đất trên phần diện tích đất của Công ty Cổ phần Cao su Khe Sanh, đã được UBND tỉnh cho thuê và một số doanh nghiệp khác đã được cấp GCN, phần diện tích này người dân sử dụng có nguồn gốc trước thời điểm công ty thuê.
Một số hộ đang sử dụng đất ổn định trên đất của hộ khác đã được giao, cấp GCN theo Dự án cấp GCN ngoài lâm nghiệp và lâm nghiệp. Một số hộ đăng ký giao đất, cấp GCN trong phần diện tích của bố mẹ, người thân cho (phần diện tích này đã được cấp GCN QSD đất) nên không thể lập hồ sơ cấp GCN theo quy định tại Nghị quyết 10...
Gấp rút thực hiện Nghị quyết 10
Bà Hồ Thị Minh cho biết, trước thực tế tiến độ thực hiện chưa đạt yêu cầu, từ năm 2022 - 2023, UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện để hoàn thành các nội dung được quy định tại Nghị quyết 10; báo cáo UBND tỉnh những khó khăn, vướng mắc để kịp thời giải quyết theo quy định. Ban Dân tộc tỉnh cũng gửi 3 công văn đến các huyện để đốc thúc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện Nghị quyết 10.
Tuy nhiên, vì những nguyên nhân khách quan nên các địa phương khó có thể hỗ trợ người dân đo đạc, cấp giấy CNQSD đất ở và đất sản xuất theo quy định của Nghị quyết 10 đúng tiến độ. Ông Nguyễn Văn Diện cho hay, trước những khó khăn trong quá trình thực hiện, UBND huyện đã báo cáo với cấp trên và kiến nghị, đề xuất giải pháp tháo gỡ.
Trong đó, kiến nghị Ban Dân tộc tỉnh tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị có liên quan đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành việc bóc tách diện tích đất liên quan đến Công ty Cổ phần Cao su Khe Sanh để địa phương có đủ cơ sở cấp giấy CNQSD đất cho người dân, hoàn thành các nội dung của Nghị quyết 10 trong năm 2023. Ông Diện cũng cho biết thêm, trong tháng 6/2023, huyện sẽ nâng tỉ lệ cấp giấy CNQSD đất cho người dân trên địa bàn đạt trên 50%.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
