Huyện Hướng Hóa từng nổi tiếng với thị trấn mờ sương cao hơn mực nước biển 800 m, gắn liền với một chiến thắng lẫy lừng trong chiến tranh từ mấy chục năm trước mang tên Khe Sanh.
Gần hơn chút nữa, miền biên viễn này được nhiều người biết đến với một Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo sầm uất. Nhưng 1 năm trở lại đây, Hướng Hóa “buộc” người ta phải nhắc đến bởi 1 thứ tưởng như hơi xa xỉ với vùng đất vốn còn lắm khó khăn này, đó là hoa…
Hoa ở Hướng Hóa ngày nay nhiều đến nỗi nếu dạo quanh cũng kết được một “vòng tròn” của những loài hoa gắn liền với từng tên đất. Từ những loài hoa “sang chảnh” như lưu ly, tuylip, lan hồ điệp... đến những loài hoa dung dị gần gũi như cúc họa mi, giấy, dã quỳ.
Nguồn cảm hứng từ “tiểu Đà Lạt” của Quảng Trị.
Đèo Sa Mù thuộc xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa, cách TP.Đông Hà hơn 100 km. Ngọn đèo này nổi tiếng vì quanh năm sương phủ, tựa chốn bồng lai nhưng cũng là một thử thách không hề dễ với những tay lái đường dài bởi những khúc cua cùi chỏ.
Nhưng Sở KH-CN tỉnh Quảng Trị không chỉ nhìn thấy thế, họ còn nhận ra tiềm năng ở Sa Mù thông qua những phân tích về địa lí, khí hậu, thổ nhưỡng ở những khu vực quanh đèo. Cụ thể, với độ cao hơn mực nước biển tới 1.000 m, Sa Mù có nhiệt độ thấp, phù hợp trồng các loài hoa ôn đới.
Chính cái thời tiết “đỏng đảnh” ở Sa Mù lại rất phù hợp với việc trồng những loài hoa... sang chảnh. Sau quá trình nghiên cứu, Sở KH-CN Quảng Trị quyết định trồng thử nghiệm 2 loài hoa lily và tuylip, với nguồn giống được nhập hoàn toàn từ châu Âu. Hoa được trồng trong nhà kính rộng 1.000 m2. Toàn bộ việc đo nhiệt độ, độ ẩm, điều khiển gió, phun sương, hơi nước... đều được điều khiển và theo dõi bằng máy tính.
Và từ 600 gốc ban đầu của đầu năm 2018, đến những ngày cuối năm 2019, Sở KH-CN tỉnh Quảng Trị đã xuống giống 16.000 củ hoa lily giống Chi Lê và Hà Lan và 10.000 củ hoa tuylip Hà Lan có 5 màu (đỏ, gạch, vàng, cam, xanh) tại khu nghiên cứu thực nghiệm của Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng và Thông tin khoa học và công nghệ của sở ở đỉnh đèo Sa Mù. Chưa hết, trung tâm cũng đã chuẩn bị 13.000 cây lan hồ điệp sau khi trồng gần 22 tháng để phục vụ người tiêu dùng nhân dịp tết đến. Dự kiến mỗi cây lan hồ điệp được bán với giá 100.000 đồng, mỗi cặp chậu hoa lily bán với giá 400.000 đồng; mỗi chậu hoa tuylip bán với giá 80.000 đồng.
Nhưng khát vọng của những người làm khoa học tiên phong trồng hoa ở Sa Mù không chỉ đơn giản thế. Ông Đào Ngọc Hoàng, Giám đốc trung tâm này cho biết việc trồng khảo nghiệm chẳng qua chỉ là tìm giống hoa thích hợp nhằm nhân rộng cho người dân. Về sau sẽ là cả một vùng nguyên liệu các loài hoa “sang chảnh” sẽ được chính người dân trồng. Từ đó, đưa “cần câu cơm” này đến cho người dân đang sinh sống nơi đây, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, thoát ra khỏi đói nghèo.
Với sự xuất hiện của những loài hoa ngoại như lily, tuylip, lan hồ điệp..., giấc mơ biến khu vực đèo Sa Mù thành 1 “tiểu Đà Lạt” của Quảng Trị đã sống dậy mạnh mẽ trong lòng của những người dân và lãnh đạo tỉnh.
Từ “thị trấn hoa giấy” đến “con đường hoa dã quỳ”
Mấy năm trở lại đây, có dịp lên thị trấn vùng biên Lao Bảo mọi người sẽ thấy hoa giấy rực rỡ từ nhà ra ngõ. Trên những dải phân cách dọc tuyến đường thênh thang vòng quanh thị trấn cũng là những hàng hoa giấy đang khoe đủ sắc màu.
Người ta nói Lao Bảo trở nên lãng mạng hơn rất nhiều từ ngày chọn hoa giấy làm “đại sứ thương hiệu”, làm “thị trấn hoa”. Ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn tỏ ra rất thích thú với nhận xét này, bởi sinh ra trên mảnh đất Lao Bảo, chứng kiến cha mẹ vỡ hoang trên từng luống cày cùng bom đạn hậu chiến, ông trân quý hơn hết vẻ đẹp của hoa giấy, loài hoa mà đất đai càng cằn khô càng trở nên rực rỡ. Chợt nghĩ sự hiện diện của hoa giấy, lạ thay, vẫn không hề “lạc nhịp” giữa cảnh người xe vội vã bán buôn xuôi ngược ở cửa khẩu quốc tế này.
Và nếu Lao Bảo là “thị trấn hoa giấy” thì xã Hướng Phùng cách đó vài chục cây số lại được nhiều người nhắc đến là “thị tứ hoa dã quỳ”. Thậm chí ở cái thị tứ bé tẻo teo đấy có hẳn cả một con đường chỉ trồng độc loài hoa luôn vàng rực vào những ngày cuối thu, đầu đông.
Ban đầu, dã quỳ tự nó sinh sôi, chẳng có ai trồng cả. Nhưng một năm trước, những người mê hoa dã quỳ đã cùng nhau thành lập Quỹ phát triển những con đường hoa tỉnh Quảng Trị, kêu gọi mọi người ủng hộ chỉ để trồng loài hoa này khắp Hướng Phùng... thì mọi chuyện đã khác.
Có lẽ khắp đất nước này không có đoàn người nào đi trồng hoa dã quỳ rầm rộ như ở Hướng Phùng, từ lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các ban, ngành đến giáo viên, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, nhà báo, đoàn viên thanh niên... Để rồi mấy tháng sau, khi hoa dã quỳ nở vàng khắp các con đường miền biên giới, từng đoàn du khách rủ nhau lên đây để thưởng hoa... Vậy nên anh Nguyễn Khiêm - Phó Giám đốc Thường trực Quỹ Phát triển những con đường hoa tỉnh Quảng Trị, đã từng thốt lên rằng, mai này, Hướng Phùng sẽ trở thành “phố núi” từ sức hút của loài hoa vàng rực rỡ như ánh nắng mai này.
Từ vườn họa mi nghĩ về miền cỏ hoa
Mấy tháng nay, nhiều bạn trẻ (thậm chí là những “bạn già”) đang phát “sốt” với vườn hoa cúc họa mi (loài hoa cực kì đỏng đảnh thường được trồng ở Hà Nội và Đà Lạt) đầu tiên được trồng ở khóm 1, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa.
Trên một triền đồi rộng chừng 2.000 m2 , cạnh hồ nước xanh trong, gần 15.000 gốc cúc họa mi khoe màu trắng tinh tươm đến khó cưỡng. Chủ nhân của vườn hoa đó, cô gái 29 tuổi Đinh Thị Thu Thảo nói rằng cô may mắn sinh ra ở mảnh đất Khe Sanh mát mẻ này, cô lại rất yêu hoa. Cô mong muốn vườn hoa cúc họa mi sẽ tạo một điểm đến ấn tượng, thu hút khách du lịch tới với mảnh đất quê mình. Tuy nhiên theo Thảo, đây chỉ là bản demo để “ướm lòng” mọi người ra sao mà thôi. “Khát vọng của mình là đưa được những loài hoa thơm cỏ lạ về trồng ở khu vườn của mình để mọi người cùng đến xem mà không cần phải đi đâu xa cả”, Thảo cho biết.
Mới hay, có những con người như thế, Hướng Hóa có quyền mơ về một miền hoa thơm cỏ lạ. Nói như ông Lê Minh Tuấn, Bí thư Huyện ủy Hướng Hóa thì con người trong hoàn cảnh nào cũng sống vươn tới cái đẹp, thưởng thức cái đẹp, đó là chưa nói những vườn hoa, những đường hoa đang làm cho phố phường rạng rỡ và đặc biệt là trở thành điểm nhấn, tạo sức hút để khách du lịch đến với Hướng Hóa, một miền đất hoang sơ nhưng đầy tiềm năng đang chờ khai phá...
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
