Lý giải về những ảnh hưởng thiên tai vừa qua ở miền Trung, một số đại biểu Quốc hội đề cập đến vấn đề biến đổi khí hậu và việc xây dựng dự án thủy điện nhỏ và vừa, đánh mất diện tích rừng tự nhiên.
Loại bỏ các dự án thủy điện không đảm bảo an toàn
Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế- xã hội sáng 3.11, việc phá rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác hay làm thủy điện, được nhiều đại biểu quan tâm.
Theo Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Đoàn Quảng Trị), lũ lụt, thiên tai xảy ra những ngày qua có phần do ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, đất khô bị mưa lớn kéo dài dẫn đến sạt lở... Tuy nhiên phải kể đến việc thời gian qua chúng ta đã mất diện tích rừng tự nhiên quá nhiều, khiến cho hậu quả thiên tai dữ dội hơn, nặng nề hơn. Câu chuyện hủy hoại thiên nhiên không còn là chuyện mới, xong nhìn lại ngập lụt, sạt lở vừa qua càng thấm thía hậu quả cho sự tàn phá này.
"Nhìn vào mưa lũ và hậu quả miền Trung vừa qua càng thấm thía và thấy cái giá phải trả cho việc mất rừng lớn như thế nào"- ông Thắng phản ánh.
Cũng theo ông Thắng, trong hơn 20 năm qua, các dự án thủy điện nhỏ ồ ạt xây dựng với quy mô khác nhau; cùng với mưu sinh của người dân và nhu cầu phát triển hạ tầng, hàng chục nghìn ha rừng đầu nguồn mất đi, chỉ tiêu phấn đấu về độ che phủ rừng hàng năm đều tăng nhưng không nói được nhiều về chất lượng, khả năng giữ đất, giữ nước, chắn giữ thiên tai khi rừng tự nhiên, rừng phòng hộ ngày càng hẹp đi.
Phần lớn các vùng bị lũ dữ, sạt lở đất xảy ra ở nơi đồi núi trọc, rừng nghèo, tỉ lệ rừng giàu tự nhiên thấp. Mất rừng mất đất, khả năng thấp điều tiết nước tự nhiên từ thượng nguồn là nguyên nhân xảy ra lũ quét và sạt lở đất, lũ đi nhanh hơn, tai họa khủng khiếp hơn.
"Thủy điện có thể không làm ra lũ nhưng thủy điện làm mất rừng và tạo nên lũ dữ, tàn phá nặng nề hơn” - ông Thắng nói.
Ông Thắng đề nghị Quốc hội tăng cường giám sát tối cao để có các quyết sách mạnh mẽ, kiên quyết dừng, loại bỏ các dự án, công trình không hiệu quả, không bảo đảm an toàn và ảnh hướng đến rừng, nhất là rừng đầu nguồn, rừng tự nhiên, môi trường và đời sống người dân.
Phải có những ứng xử chủ động, sáng tạo, khả năng chống chịu, giảm nhẹ thiệt hại trước thiên tai ngày càng khắc nghiệt. Khâu quy hoạch nhất thiết phải giải quyết cho được phát triển nhanh nhưng phải bền vững.
Trồng rừng phòng hộ thay thế ở khu vực thủy điện
Trong thảo luận của mình, Đại biểu Phan Thái Bình (Đoàn Quảng Nam) bày tỏ lời cảm ơn Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ ngành Trung ương, các địa phương, nhân dân cả nước, các tổ chức quốc tế, kiều bào ở nước ngoài, đã chia sẻ với những khó khăn, mất mát của của đồng bào miền Trung, trong đó có tỉnh Quảng Nam, Quảng Trị phải gánh chịu trong đợt bão, lũ lịch sử vừa qua.
Để ứng phó với mưa lũ miền Trung, đại biểu Bình cho cần có chính sách trồng rừng gỗ lớn, trồng cây bản địa, tạo sinh kế cho người dân.
"Các dự án hồ thủy điện, thủy lợi chuyển mục đích sử dụng rừng phòng hộ thì phải trồng rừng thay thế, đảm bảo nguyên tắc phòng hộ. Nếu lấy diện tích rừng khu vực phòng hộ, nhưng trồng lại khu vực khác không có chức năng này là không được", ông nói.
Theo ông Bình, chính quyền nên khuyến khích người dân khu vực sạt lở làm nhà sàn, vì thực tế cho thấy khi lũ quét thì nhà sàn có thể bị đẩy đi nhưng không bị vùi lấp; hay xây hầm trú bão vùng ven biển để giảm thiểu thiệt hại.
(Nguồn: Báo Lao Động)
