Thực hiện Nghị quyết số 51/NQ - HĐND ngày 23/7/2020 của HĐND tỉnh Quảng Trị về việc phê duyệt chương trình giám sát năm 2021 của HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã thành lập Đoàn giám sát và ban hành kế hoạch giám sát thực hiện nghị quyết.
Sau khi kết thúc đợt giám sát và xem xét báo cáo số 125/BC-ĐGS ngày 27/4/2021 của Đoàn giám sát Thường trực HĐND tỉnh về kết quả giám sát tình hình thực hiện chủ trương thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất, rừng để thực hiện các dự án đã cấp quyết định chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2017 - 2020, Thường trực HĐND tỉnh đã có bản Kết luận số 257/KL-HĐND, ngày 11/8/2021 với nhiều nội dung, trong đó nổi bật là đánh giá nỗ lực thu hút đầu tư, những vướng mắc trong triển khai đầu tư, thực trạng và những giải pháp tháo gỡ bất cập để đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án điện gió trên địa bàn…
Nỗ lực thu hút đầu tư vào địa bàn
Trong giai đoạn 2017 - 2020, UBND tỉnh và các sở, ban, ngành địa phương liên quan đã thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước, triển khai đồng bộ chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh, kịp thời ban hành kế hoạch triển khai nhiệm vụ thực hiện Nghị quyết HĐND tỉnh về quy định chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư trên địa bàn tỉnh, trình HĐND tỉnh ban hành và tổ chức thực hiện Nghị quyết về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, khởi nghiệp doanh nghiệp tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2018 - 2021; chỉ đạo thực hiện các quy định của Chính phủ về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp; triển khai thực hiện đầy đủ quy trình và quy định về thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng rừng thực hiện dự án đầu tư theo Luật Đất đai năm 2013, Luật Lâm nghiệp năm 2017 và các nghị định hướng dẫn.
Trình HĐND tỉnh thu hồi đất 1.012 dự án để giao đất cho chủ đầu tư thực hiện các dự án đầu tư công, dự án phát triển kinh tế- xã hội và dự án khác trên địa bàn tỉnh với tổng diện tích 4.753 ha; chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thực hiện 61 dự án với tổng diện tích rừng chuyển đổi 1.185,39 ha, trong đó có 55 dự án được HĐND tỉnh chấp thuận chủ trương thu hồi đất giao cho các nhà đầu tư thuộc diện thu hút, kêu gọi đầu tư phát triển kinh tế- xã hội với tổng diện tích đất thu hồi 1.555,37 ha; thu hút vốn đầu tư phát triển toàn xã hội đạt 60.698 tỉ đồng.
Tỉnh cũng đã tranh thủ tối đa các nguồn lực hỗ trợ của trung ương để hoàn thiện cơ sở hạ tầng trong các khu kinh tế, khu công nghiệp để thu hút đầu tư. Cấp quyết định chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 265 dự án với tổng vốn đăng ký gần 83.820 tỉ đồng. Đến nay, đã có nhiều dự án thu hút đầu tư đi vào hoạt động, đóng góp đáng kể cho ngân sách. Một số dự án trọng điểm có tổng vốn đầu tư cao góp phần thúc đẩy kinh tế- xã hội của tỉnh. Một số dự án điện gió đang đẩy nhanh tiến độ thi công, khẩn trương khắc phục khó khăn để triển khai kịp tiến độ, đóng góp vào sự tăng trưởng của tỉnh.
Nhiều bất cập cần chấn chỉnh
Qua công tác giám sát cũng đã nhận thấy rằng, một số dự án nhà đầu tư gặp phải khó khăn, vướng mắc về giải phóng mặt bằng; thiếu sự hợp tác của người dân trong quy chủ đất đai, thỏa thuận phương án bồi thường làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án. Nhiều dự án được cơ quan có thẩm quyền quyết định cấp phép đầu tư nhưng tiến độ thực hiện rất chậm.
Tình trạng quản lý, sử dụng đất chưa đúng mục đích, có sai phạm vẫn còn diễn ra. Một số dự án sau khi được cấp phép đầu tư đã triển khai chưa tuân thủ đầy đủ theo các mục tiêu, quy mô được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư. Một số dự án thực hiện không đúng, không phù hợp với cấp phép đầu tư. Một số chủ đầu tư triển khai dự án khi chưa thực hiện xong trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất.
Đối với 30 dự án khởi công nhân dịp kỷ niệm 30 năm lập lại tỉnh Quảng Trị, đến thời điểm giám sát chỉ có 4/30 dự án hoàn thành và đưa vào hoạt động. Phần lớn các dự án còn lại đang triển khai các thủ tục đầu tư, có dự án tạm dừng hoặc chưa triển khai thực hiện.
Tình trạng chồng lấn giữa các quy hoạch ngành, giữa quy hoạch phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, các dự án phát triển du lịch - dịch vụ với Dự án Hiện đại hóa ngành lâm nghiệp và tăng cường tính chống chịu vùng ven biển, quy hoạch ba loại rừng, quy định khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia làm ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án đầu tư thu hút và hoạt động sản xuất của Nhân dân…
Riêng đối với các dự án điện gió hiện đang thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội, qua giám sát và kiến nghị của Đoàn giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị cần tập trung chỉ đạo chính quyền các cấp tiếp tục hỗ trợ nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Thông tin tuyên truyền kế hoạch phát triển các dự án năng lượng cho người dân một cách đầy đủ, dễ hiểu ngay từ giai đoạn tham vấn quy hoạch. Tổ chức tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng đảm bảo an toàn, điều kiện nơi ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ. Vị trí tái định cư không nằm trong vùng có nguy cơ bị sạt lở đất, vùng hay bị lũ ống, lũ quét.
Yêu cầu chủ đầu tư ưu tiên sử dụng lao động người địa phương bị ảnh hưởng của việc thu hồi đất. Đối với diện tích đất giao tạm thời để làm đường công vụ thi công các dự án điện gió, sau khi hoàn thành việc thi công công trình, kịp thời chỉ đạo, hướng dẫn sử dụng làm đường dân sinh, đường lâm nghiệp, đường công vụ của doanh nghiệp; giao địa phương ký kết quy chế quản lý, sử dụng, bảo đảm về mục tiêu chung.
Thủ tục thu hồi đất, giao đất phải thực hiện đúng trình tự
Quá trình giám sát cho thấy, thực hiện nghiêm túc, đúng trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất trước khi triển khai thực hiện dự án, kể cả mở đường công vụ vận chuyển thiết bị thi công công trình của dự án là rất quan trọng. Cần tạm dừng thi công các công trình, dự án khi chưa thực hiện xong trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất. Kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về quy trình thủ tục thu hồi đất, giao đất theo quy định của pháp luật.
Bố trí quỹ đất sản xuất (quỹ đất từ chủ trương chuyển đổi rừng phòng hộ ít xung yếu tại Ban Quản lý rừng phòng hộ) cho Nhân dân vùng bị ảnh hưởng từ các dự án điện gió thông qua hình thức giao đất cho cộng đồng, tổ hợp tác, hợp tác xã, bảo đảm thuận lợi trong công tác quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai. Đồng thời chỉ đạo đánh giá tác động môi trường tổng thể các dự án điện gió trên địa bàn để có đề xuất định hướng thu hút đầu tư phù hợp.
Đưa ra khỏi quy hoạch 6 dự án thủy điện nhỏ với diện tích 195 ha đã được HĐND tỉnh thống nhất chuyển sang chỉ tiêu đất thực hiện các dự án điện gió. Ngừng cấp chủ trương đầu tư các dự án thủy điện nhỏ có sử dụng đất rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn...
Điều quan trọng là phải rà soát quỹ đất bảo đảm đất trồng rừng thay thế để duy trì độ che phủ rừng trên địa bàn tỉnh đạt 50% theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang thực hiện dự án với tổng nhu cầu giai đoạn 2021- 2025 dự kiến khoảng trên 8.300 ha cho các dự án thu hút đầu tư ven biển và các dự án năng lượng trên địa bàn toàn tỉnh.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
