Trong bối cảnh các nguồn tài nguyên đang dần cạn kiệt và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh thì KH&CN và đổi mới sáng tạo là công cụ, là con đường tốt nhất để thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế, trong đó, con người và năng lực sáng tạo sẽ là một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng. Áp dụng KH&CN cao nhanh chóng trở thành chìa khóa cho sự phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới, sáng tạo là nhiệm vụ trọng tâm được ngành KH&CN Quảng Trị không ngừng triển khai thực hiện.
Bằng những hoạt động đổi mới, sáng tạo, thời gian qua, Sở KH&CN Quảng Trị đã có nhiều đột phá quan trọng trong công cuộc tái cơ cấu ngành, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ phát triển KT-XH tỉnh.
Những vấn đề trọng tâm mà ngành KH&CN tập trung thực hiện là: Triển khai những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) để tạo ra sản phẩm chủ lực tiếp cận được với thị trường trong nước và thế giới tốt hơn; đánh giá sát đúng trình độ công nghệ của các DN trên địa bàn, từ đó có những chính sách hỗ trợ đúng và trúng; tăng cường đối thoại với DN để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN; thực hiện tốt nhiệm vụ KH&CN ở cơ sở; thiết kế, xây dựng và phát triển các chương trình sản phẩm của tỉnh; phát triển nguồn nhân lực KH&CN hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển…
Trên cơ sở những nhiệm vụ đó, những năm qua, ngành KH&CN tỉnh đã thực hiện tốt các mục tiêu đặt ra, năm sau cao hơn năm trước. Ngành KH&CN tỉnh có nhiều chuyển biến trong cơ chế, chính sách. Cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các nhà khoa học, tổ chức, cá nhân và DN tham gia nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ứng dụng và đổi mới công nghệ, đưa doanh nghiệp trở thành trung tâm của đổi mới sáng tạo, đồng thời, thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, tận dụng cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ngành đã tăng cường huy động nguồn lực xã hội đầu tư cho KH&CN và đổi mới sáng tạo; quyết liệt đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu trên cơ sở ứng dụng KH&CN; thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu; đẩy mạnh hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, sở hữu trí tuệ; phát triển và khai thác tài sản trí tuệ; ứng dụng KH&CN trong việc nâng cao hiệu quả chỉ số quản lý hành chính công; xây dựng các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật phục vụ DN. Đặc biệt, đẩy mạnh hoạt động truyền thông KH&CN để đưa thông điệp của ngày KH&CN năm nay đến với mọi người dân và DN làm cho các vấn đề KH&CN trở thành vấn đề nhận thức thường xuyên đối với mọi tầng lớp trong xã hội, từ đó tạo thành động lực mới trong phát triển địa phương thông qua việc phát triển KH&CN.
Thực hiện Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, KH&CN đóng vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ các DN “Khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo”. Qua khảo sát thực tế cũng như qua các cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh cho thấy có nhiều tổ chức, cá nhân có ý tưởng, dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có tiềm năng. Sở KH&CN đã triển khai nhiều hoạt động để khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân, DN trên địa bàn tỉnh khởi nghiệp trên cơ sở các tài sản trí tuệ, các sáng chế, các sản phẩm nghiên cứu khoa học của mình, góp phần thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và mở ra cơ hội phát triển các dự án kinh doanh của DN cũng như thanh niên, sinh viên Quảng Trị.
Phó Giám đốc Sở KH&CN Quảng Trị Trần Thiềm cho biết: “Sở KH&CN đã tham mưu UBND tỉnh ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia đến năm 2025 của tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân có ý tưởng, dự án khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo được hỗ trợ, tư vấn để khởi nghiệp thành công, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh”.
Năm 2020 là thứ 6 ngành KH&CN Quảng Trị tập trung lãnh đạo, chỉ đạo dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu ngành theo tinh thần Đề án Tái cơ cấu ngành KH&CN của Thủ tướng Chính phủ. Nhiều tiến bộ KH&CN trong những năm qua đã được ứng dụng sâu rộng trong thực tiễn và có tác động tích cực đến phát triển KT-XH của tỉnh. Sở KH&CN đã tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật KH&CN, vai trò của KH&CN và hoạt động KH&CN; phát động phong trào nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật trong cán bộ nghiên cứu, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân; phát động phong trào nâng cao năng suất, chất lượng tại các DN; tổ chức khen thưởng hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng các tập thể, cá nhân xuất sắc, có nhiều đóng góp cho sự nghiệp phát triển KH&CN của địa phương.
Khu vực kinh tế tư nhân là khu vực có nhu cầu cần hỗ trợ KH&CN để phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời đẩy mạnh tăng trưởng năng suất. Việc hỗ trợ phải tùy vào năng lực và nhu cầu của DN và thích ứng với hoàn cảnh trong nước, trong tỉnh…Nhà nước và DN, tổ chức KH&CN và thị trường phải có mối quan hệ chặt chẽ. Nhà nước tăng cường đầu tư vào KH&CN và đổi mới sáng tạo bằng cả hình thức trực tiếp và gián tiếp, có chính sách khuyến khích, hỗ trợ để huy động nguồn lực xã hội. DN ở tỉnh chủ yếu có quy mô vừa, nhỏ và siêu nhỏ nên phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ tiếp cận, đổi mới công nghệ, vốn… Đồng thời, đổi mới thể chế quản lý KH&CN, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thị trường công nghệ.
Trong điều kiện quy mô và tiềm lực nền kinh tế của tỉnh còn nhỏ, những kết quả về nghiên cứu, ứng dụng KH&CN của tỉnh có bước tiến bộ. Đây là kết quả của những nỗ lực của cán bộ KHCN của tỉnh gắn với thực tiễn sản xuất trên địa bàn. Tuy nhiên, xét một cách toàn diện thì tiềm lực KH&CN cả tỉnh vẫn còn hạn chế, trong khi các mục tiêu quan trọng của tỉnh đặt ra là tăng trưởng hợp lý, cải thiện chất lượng tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng KH&CN và xem KH&CN và đổi mới sáng tạo được xem là đòn bẩy thúc đẩy sự tăng trưởng thì cần có chính sách đầu tư phù hợp cho KH&CN và đổi mới sáng tạo để thích ứng và đáp ứng được yêu cầu phát triển KT-XH trong giai đoạn mới.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
