Ngày 17.2.2020, tại trụ sở UBND tỉnh Quảng Trị, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh dẫn đầu đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ tiến hành công bố kết luận thanh tra về công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên môi trường và đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Đăng Quang; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng cùng lãnh đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tham dự.
Qua kiểm tra, xác minh của Thanh tra Chính phủ đã có kết luận như sau: Về công tác quản lý sử dụng đất đai, công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các huyện, thị xã, thành phố còn chậm so với yêu cầu; chất lượng các quy hoạch chưa cao, kế hoạch sử dụng đất chưa sát với thực trạng tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần (huyện Hải Lăng, Gio Linh, thị xã Quảng Trị); một số chỉ tiêu được phê duyệt và thực tế thực hiện chưa đạt yêu cầu; việc tổ chức thực hiện quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt chưa được các cấp, ngành quan tâm đúng mức, sự phối hợp giữa các ngành có liên quan đến sử dụng đất chưa đồng bộ; một số chỉ tiêu đất phi nông nghiệp đạt thấp; công tác quản lý nhà nước về kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại một số huyện, thị xã, thành phố chưa được thường xuyên.
Một số doanh nghiệp được giao, thuê đất nhưng do thiếu năng lực, chưa thực hiện đúng các quy định của pháp luật về đất đai, dẫn đến chậm đưa đất vào sử dụng, gây lãng phí đất đai; một số doanh nghiệp được thuê đất tại các khu công nghiệp, khu kinh tế chưa phù hợp với quy hoạch chi tiết được phê duyệt. Một số doanh nghiệp được UBND tỉnh giao, cho thuê đất, trong đó có đất rừng nhưng chưa thực hiện đầy đủ trình tự thủ tục giao, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng là vi phạm quy định của Luật Đất đai, Luật Bảo vệ và phát triển rừng. UBND tỉnh giao đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố để đầu tư cơ sở hạ tầng các khu dân cư tổ chức bán đấu giá còn dàn trải; một số dự án đã đầu tư xong kết cấu hạ tầng nhưng chưa hoặc không tổ chức bán đấu giá được do không có người mua. UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty CP Đầu tư Sài Gòn được hưởng ưu đãi không đúng quy theo Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư năm 2005; xác định giá trị tiền sử dụng đất không đúng quy định của Luật Đất đai năm 2003 gây thất thoát ngân sách nhà nước 14.115.418.000 đồng.
Về nội dung liên quan đến việc bán tài sản trên đất trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh: Ngày 26/7/2016, Sở Nông nghiệp và PTNT có Tờ trình số 172/TTr-SNN về việc xin điều chỉnh địa điểm làm việc các khối cơ quan và bán đấu giá trụ sở cũ, với nội dung: “Đối với trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật được đầu tư xây dựng hơn 30 năm, nay đã xuống cấp trầm trọng, không đảm bảo an toàn làm việc, năm 2015 sở đã trình UBND tỉnh cho đầu tư nâng cấp nhưng do nguồn vốn hạn hẹp (dự án nâng cấp 4,5 tỉ đồng, mới bố trí 1,5 tỉ đồng) nên mới sửa chữa tạm thời một số hạng mục thiết yếu, công trình mới tạm dừng chờ nguồn vốn đầu tư. Để có nơi làm việc ổn định và có nguồn vốn đầu tư xây dựng trụ sở mới, Sở Nông nghiệp và PTNT đề nghị UBND tỉnh cho phép bán đấu giá trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật để đủ vốn xây dựng trụ sở mới”.
Trước đó, Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 342/TTg-V.I ngày 7/3/ 2017 về việc tạm dừng thực hiện thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tại Văn bản số 160/UBND-NC ngày 16/5/2019 và số 242/UBND-TN ngày 26/8/2019, UBND tỉnh Quảng Trị đã giải trình: Việc xem xét cho Sở Nông nghiệp và PTNT bán đấu giá tài sản trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Văn bản số 4730/UBND-TM ngày 11/11/2016 của UBND tỉnh) được UBND tỉnh thực hiện trước thời điểm có Văn bản số 342/TTg-V.I ngày 7/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ, được Cục Công sản Bộ Tài chính chấp thuận thông báo bán đấu giá rộng rãi trên cả nước, tài sản không thuộc đối tượng dôi dư phải bán như Quyết định số 09/2007 ngày 19/1/2007 của Thủ tướng Chính phủ, mà tài sản đã xuống cấp trong khi không có kinh phí sửa chữa và là nơi có kho chứa thuốc bảo vệ thực vật, gần khu dân cư, không đảm bảo môi trường cho sinh hoat và làm việc. Theo kết luận thanh tra, việc UBND tỉnh cho phép bán trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tạm dừng mà không báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ cần nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với cá nhân, tổ chức để xảy ra sai phạm.
Mặc dù Công ty Cổ phần Phát triển khoáng sản 4 đã hết hạn khai thác, chế biến mỏ vàng tại xã A Bung từ tháng 8.2018 nhưng công ty không làm thủ tục đóng cửa mỏ, chưa nộp tiền ký quỹ phục vụ môi trường và tiền cấp quyền khai thác, chưa có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Việc thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế sử dụng đất trên địa bàn tỉnh chưa được quan tâm, đôn đốc, xử lý kịp thời dẫn đến nợ đọng tính đến ngày 31.12.2018 là 5,718 tỉ đồng.
Về công tác quản lý môi trường, UBND tỉnh chưa ban hành các văn bản quy định mức thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn và văn bản quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về BVMT của các ngành, các cấp, các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ, đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh theo quy định. UBND tỉnh và một số huyện chưa thực hiện tốt Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 18/3/2013 của Chính phủ; Quyết định số 1287/QĐ-TTg ngày 2/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ: Việc đầu tư các công trình BVMT; kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý BVMT; thực hiện việc thanh tra, kiểm tra BVMT; công tác cấp giấy phép hoạt động tài nguyên nước chưa tốt; việc thu phí BVMT, ký quỹ hoạt động khai thác khoáng sản thực hiện chưa nghiêm; chưa chỉ đạo tốt việc tổ chức thu gom rác thải sinh hoạt. Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT còn yếu…
Về quản lý đầu tư xây dựng, UBND tỉnh và các ngành, các cấp của tỉnh đã có nhiều cố gắng, thực hiện nghị quyết của Chính phủ, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn trái phiếu Chính phủ, khắc phục tình trạng nợ đọng xây dựng. HĐND tỉnh và UBND tỉnh đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết và văn bản để chỉ đạo, điều hành liên quan đến lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng cơ bản. Môi trường đầu tư của tỉnh đã có khởi sắc, kêu gọi được một số dự án về khai thác, chế biến khoáng sản, sản xuất điện năng, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đã được cấp tỉnh triển khai theo quy định của Luật Đầu tư công.
Tuy nhiên một số đơn vị cấp huyện được kiểm tra còn chậm triển khai thực hiện. Văn bản thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn của một số dự án không xác định cụ thể mức vốn dự kiến bố trí theo thời gian bố trí vốn của từng nguồn vốn. Có dự án phê duyệt chủ trương đầu tư chưa đúng quy định của Luật Đầu tư công; một số dự án được quyết định chủ trương đầu tư khi căn cứ xác định khả năng cân đối vốn thực hiện dự án chưa đảm bảo. Việc chấp hành các quy định của pháp luật về đấu thầu chưa nghiêm, hiệu quả còn hạn chế; các bên trong đấu thầu chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo quy định, quá trình thực hiện còn để xảy ra sai sót, vi phạm…
Công tác giám sát, đánh giá đầu tư còn hạn chế; chế độ báo cáo, kiểm tra, đôn đốc chưa thực hiện đầy đủ. Công tác quyết toán vốn đầu tư công trình hoàn thành chưa thực hiện tốt, không có biện pháp xử lý các chủ đầu tư, các nhà thầu vi phạm quy định về quyết toán, dự toán hoàn thành…Không có phương án tái cơ cấu, tiếp tục triển khai dự án đối với một số dự án phải dừng thi công theo tinh thần Chỉ thị số 1792/CT-TTg ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ do trong kế hoạch đầu tư công trung hạn không được bố trí vốn đầu tư để tiếp tục thực hiện dự án.
Từ những kết luận trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ kiểm điểm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2011-2016 và 2016-2021 có liên quan đến các sai phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng được nêu trong kết luận thanh tra. Giao Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị thu hồi số tiền 14.257.482.000 đồng của Công ty Cổ phần Đầu tư Sài Gòn và phí bảo vệ môi trường của 29 chủ đầu tư với số tiền là 142.064.000 đồng về ngân sách nhà nước; chỉ đạo Cục Thuế thu hồi số tiền 5,718 tỉ đồng đối với các đơn vị còn nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và thuế sử dụng đất; 1,586 tỉ đồng tiền ký quỹ phục hồi môi trường và 5,977 tỉ đồng tiền cấp quyền khai thác của Công ty Cổ phần Phát triển khoáng sản 4. Chấn chỉnh, khắc phục ngay các thiếu sót trong quản lý, sử dụng đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng.
Về lĩnh vực đất đai cần chấn chỉnh công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; có biện pháp xử lý đối với các dự án được giao đất, thuê đất nhưng quá thời hạn sử dụng đất, quá thời hạn chưa triển khai hoặc triển khai không hiệu quả, bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Kiểm tra, rà soát các dự án được giao, thuê đất để đầu tư cơ sở hạ tầng, cụm công nghiệp, xây dựng các công trình thủy điện, khai thác khoáng sản chưa có hợp đồng thuê đất, chưa nộp tiền ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án, chưa có phương án trồng rừng thay thế…Xử lý nghiêm các dự án có sai phạm đã được cho thuê đất trong khu kinh tế, khu công nghiệp.
Làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các cá nhân, tập thể trong việc cấp giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư và xác định giá thu tiền sử dụng đất cho Công ty Cổ phần Đầu tư Sài Gòn không đúng quy định của Luật Đất đai và Nghị định số 108 ngày 22/9/2006 của Chính phủ; việc cho Công ty Cổ phần Phát triển khoáng sản 4 thuê đất tại dự án khai thác và chế biến vàng; việc cho phép bán đấu giá tài sản và chuyển nhượng quyền sử dụng đất trụ sở Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh.
Về lĩnh vực môi trường cần chấn chỉnh, khắc phục ngay thiếu sót trong thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 18/3/2013 của Chính phủ, Quyết định số 128/QĐ-TTg ngày 2/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách BVMT; quan tâm bố trí vốn cho các dự án, công trình BVMT, xử lý ô nhiễm và quan trắc tài nguyên môi trường; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về BVMT… Xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các đơn vị, cá nhân nêu trong kết luận thanh tra và tiếp tục rà soát, xử lý hành vi vi phạm pháp luật BVMT trong hoạt động đầu tư xây dựng, sản xuất kinh doanh…
Về lĩnh vực đầu tư xây dựng rà soát, điều chỉnh lại quy mô, cơ cấu vốn đối với các công trình, dự án đã được phê duyệt; xác định tính cấp thiết của từng dự án để có kế hoạch đầu tư trung hạn và hằng năm. Chỉ đạo các sở, ngành liên quan và UBND cấp huyện thực hiện nghiêm quy định của Luật Đầu tư công và các quy định về thẩm định nguồn vốn, khả năng cân đối vốn… Chấn chỉnh công tác giám sát đầu tư, lập và triển khai dự án nhằm phát huy hiệu quả đầu tư, không để xảy ra tình trạng dự án đầu tư kém hiệu quả. Tập trung chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, chủ đầu tư chấn chỉnh ngay công tác đấu thầu, đảm bảo nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả cao nhất. Chấn chỉnh công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư…
Phát biểu sau khi công bố kết luận thanh tra, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh giao nhiệm vụ cho UBND tỉnh Quảng Trị triển khai kế hoạch thực hiện các nội dung theo kết luận thanh tra; giao Vụ Giám sát xử lý sau thanh tra thường xuyên giám sát, đôn đốc quá trình khắc phục kết quả thanh tra. Đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị nghiêm túc thực hiện và qua đây rút ra được những bài học kinh nghiệm sâu sắc đối với quá trình chỉ đạo, triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương để tránh sai sót, vi phạm các quy định của pháp luật. Qua đây đề nghị các cơ quan báo chí có cách nhìn khách quan, chia sẻ chân thật về những nội dung kết luận để từ đó thông tin kịp thời, chính xác các nội dung thanh tra để tạo được sự nhất quán, chuẩn xác về nội dung thông tin.
Thay mặt UBND tỉnh Quảng Trị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng khẳng định trong quá trình đoàn thanh tra đến làm việc tại Quảng Trị, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu để phối hợp tốt công tác kiểm tra. Bên cạnh đó là chỉ đạo khắc phục các tồn tại, hạn chế về công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên môi trường và đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh, đến nay cơ bản đã khắc phục xong phần thu phí quản lý tài nguyên môi trường; một số dự án chậm tiến độ đã được thu hồi giấy phép đầu tư.
Đối với những sai phạm, bất cập, thiếu sót trong quản lý, chỉ đạo, điều hành triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nghiêm túc nhìn nhận để sửa chữa. Tỉnh đã công khai, minh bạch các nội dung kết luận thanh tra và tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của Phó Tổng Thanh tra Chính phủ. Ngay sau khi nhận văn bản kết luận thanh tra, từ phiên làm việc đầu năm mới UBND tỉnh đã quán triệt đầy đủ nội dung kết luận, giao các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch khắc phục, sửa chữa sai phạm, sau này UBND tỉnh sẽ có báo cáo chi tiết kết quả khắc phục đến Thanh tra Chính phủ và Chính phủ theo đúng quy định.
(Nguồn: Báo Quảng Trị)
